مراقب خطر پنهان چربی عضلانی باشیم

یکی از روش‌هایی که پزشکان برای تخمین چربی بدن بیماران استفاده می‌کنند، شاخص توده بدنی است. از آنجایی که این شاخص فقط با استفاده از قد و وزن بیمار محاسبه می‌شود، بازتاب دقیقی از ترکیب بدن نیست، زیرا بیماران با شاخص توده بدنی مشابه می‌توانند بیماری‌های همراه و سطوح خطر سلامتی بسیار متفاوتی داشته باشند.

بازتاب کامل‌تری از ترکیب بدن را می‌توان با سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی شکمی به دست آورد که می‌تواند انواع مختلف تجمع چربی را نشان دهد. جامعه پزشکی در درجه اول بر چربی احشایی، یعنی چربی تجمع یافته در اطراف اندام‌های شکمی و استئاتوز کبد، حفظ غیرعادی چربی‌ها در درون یاخته‌های کبد تمرکز می‌کند.

شکل دیگری از تجمع چربی میوستئاتوز است و زمانی رخ می‌دهد که چربی در عضلات انباشته شود. از آنجایی که میوستئاتوز اغلب در بیمارانی دیده می‌شود که پیش از این بیمار بود i و برای بیماری دیگری تحت تصویربرداری پزشکی قرار گرفته‌اند، اطلاعات کمی در مورد خطرات سلامتی آن در بیماران بدون علامت وجود دارد.

ماکسیم ناچیت، یکی از محققان این تحقیق و محقق فوق دکترا در موسسه تحقیقات تجربی و بالینی در بروکسل بلژیک، گفت: تا امروز تصویربرداری پزشکی با سی‌تی‌اسکن یا ام‌آرآی استاندارد طلایی برای ارزیابی میوستئاتوز استفاده می‌شود.

به همین دلیل دکتر ناچیت و همکارانش دنبال شناسایی ارتباط بین میوستئاتوز و خطر مرگ‌ومیر بودند؛ در حالی که همزمان چربی احشایی، استئاتوز کبد، میوپنی (تضعیف عضلات) و چاقی را مورد بررسی قرار دادند.

در این تحقیق گذشته‌نگر، محققان از ابزار هوش مصنوعی برای استخراج معیار‌های ترکیب بدن از سی‌تی‌اسکن شکمی در بزرگسالان بدون علامتی استفاده کردند که بین سال‌های ۲۰۰۴ تا ۲۰۱۶ تحت غربالگری معمول سرطان روده بزرگ قرار گرفته بودند. بروز عوارض جانبی عمده مانند حمله قلبی، سکته مغزی، یا آنوریسم (بزرگ شدن یا بیرون‌زدگی دیواره سرخرگ) و مرگ طی یک دوره پیگیری متوسط ۸.۸ سال ثبت شد.

از ۸۹۸۲ بزرگسالی که در این تحقیق شرکت کردند، در مجموع ۵۰۷ نفر حین دوره پیگیری فوت کردند. میوستئاتوز با افزایش خطر عوارض جانبی عمده همراه بود و در ۵۵ درصد از شرکت‌کنندگان فوت‌شده در تحقیق مشاهده شد. خطر مرگ مطلق در ۱۰ سال در افراد مبتلا به میوستئاتوز ۱۵.۵ درصد بود که در مقایسه با چاقی ۷.۶ درصد، استئاتوز کبد ۸.۵ درصد یا میوپنی ۹.۷درصد قرار دارد.

در حالی که وجود سایر عوامل سلامتی مانند چربی احشایی و استئاتوز کبد نیز با خطر مرگ‌ومیر بالاتر همراه بود، میوستئاتوز همچنان بالاترین میزان را داشت.

دکتر ناچیت بیان کرد: جالب است که این رابطه مستقل از سن یا نشانگر‌های چاقی مانند شاخص توده بدنی بود به عبارت دیگر به این معناست که تجمع چربی در عضلات فقط با بالا بودن سن و یا اضافه بار چربی در سایر نقاط بدن توضیح داده نمی‌شود.

خطر مرگ‌و میر بیماران مبتلا به میوستئاتوز با خطر مرگ‌و میر مرتبط با سیگار کشیدن یا ابتلا به دیابت نوع ۲ قابل مقایسه بود. علی‌رغم شواهد فزاینده در مورد عوامل خطرزای مرتبط با میوستئاتوز و این وضعیتی است که هنوز در جامعه پزشکی نادیده گرفته می‌شود.

به گفته دکتر ناچیت مطالعات آینده می‌تواند به تعیین اینکه آیا میوستئاتوز فقط یک نشانگر زیستی وضعیت سلامت ضعیف‌تر است یا اینکه به طور علّی با افزایش خطر مرگ مرتبط است، کمک کند.

وی افزود: ما شاهد شروع «پزشکی شخصی» هستیم که هدف آن تنظیم مدیریت پزشکی در سطح فردی بر اساس مجموعه‌ای از اطلاعات مانند ژنتیک، تاریخچه پزشکی، ویژگی‌های جسمانی، ارزیابی مولکولی پیچیده و در مقیاس بزرگ و... است. در اینجا ما نشان می‌دهیم که میوستئاتوز یک پارامتر قابل بازیابی از تصاویر پزشکی است که به طور معمول در بیمارستان‌ها انجام و شاخصی قوی در مورد خطر مرگ‌ومیر یک فرد در کوتاه‌مدت محسوب می‌شود.

یافته‌های این تحقیق در مجله انجمن رادیولوژی آمریکای شمالی (RSNA) منتشر شده است.