فضانوردان آرتمیس پس از نیم قرن روی ماه قدم می‌گذارند

نکته جالب این است که برای نخستین بار در این ماموریت قرار است یک فضانورد زن نیز حضور داشته باشد. اما مهم‌ترین هدف این ماموریت اکتشاف است که قرار است ماه را به مقصدی برای تحول اقتصادی روی زمین تبدیل کند.

اگر ناسا ۵۰ سال پیش در مسیر چنین ماموریتی تک روی می‌کرد، امروز چین و روسیه نیز به‌عنوان رقیب در این راه قدم برمی‌داشتند. ۴ فضانورد ماموریت بعدی آرتمیس شامل ویکتور گلاور به‌عنوان خلبان، کریستینا کوچ و راید وایزمن به‌عنوان متخصصان مأموریت و جرمی هانسن به‌عنوان فرمانده مأموریت هستند.

رقابت برای یک هدف مشترک

بازگشت انسان به ماه یکی از جاه‌طلبانه‌ترین پروژه‌های ناسا به‌حساب می‌آید و مدت‌هاست برای انجام آن در مراحل مختلف برنامه‌ریزی شده است. قصد ناسا این است که یک حضور پایدار در ماه ایجاد کند تا پایگاه خود را برای اقتصاد فضایی که بین زمین، ماه و حتی روزی مریخ قرار است برقرار شود، بسازد.

پروژه آپولو که ۵۰ سال پیش نخستین انسان را روی‌ماه فرود آورد هرچند تاریخ‌ساز بود، اما آن زمان برای فضانوردان، ماه فقط یک مقصد بود، اما ماموریت آرتمیس، نخستین قدم برای انجام کار‌های بزرگ‌تر است. زمین بازی مسابقه فضایی امروزی بزرگ‌تر است و مدل‌های رقابت متفاوت است. کل هدف اکتشاف فضا در حال تغییر است، زیرا کشور‌ها پتانسیل آن را برای فرصت‌های اقتصادی بلندمدت تشخیص داده‌اند. به این ترتیب، ماموریت آرتمیس دوره کاملا جدیدی باز خواهد کرد، دوره‌ای که تحت مجموعه قوانین جدیدی عمل خواهد کرد. کشور‌های مختلف برای منابع گران‌قیمت‌ماه نقشه کشیده‌اند.

سرمایه‌گذاری روی اکوسیستم فضایی

در سال‌های اخیر، مسابقه فضایی وارد عرصه اقتصادی شده است. برنده شدن در این مسابقه نه‌تن‌ها به مهارت فناوری یا تیزبینی نظامی نیاز دارد، بلکه متکی به توانایی استفاده از ابزار‌های قدرت اقتصادی نیز هست. برخلاف دوره‌های قبلی، قدرت فضایی در عصر اقتصادی از فعالیت‌های تجاری و صنعتی ناشی می‌شود. در نتیجه، برنامه‌های فضایی ملی که صرفا توسط دولت یا ارتش یک کشور اجرا می‌شود، دیگر هدفی برای بزرگ‌ترین قدرت‌های فضایی جهان نیست.

در عوض، آن‌ها ابزاری برای ایجاد اکوسیستمی هستند که در آن همه ذینفعان شامل دانشگاه، صنعت، جامعه مدنی و دولت، بتوانند برای بسیج قابلیت‌های لازم برای یک اقتصاد فضایی شکوفا با یکدیگر همکاری کنند. پیشرفت اکوسیستم‌های بزرگ و جامع امتیازی است که فقط برای چند کشور قدرتمند محفوظ است. کشور‌هایی مانند ایالات متحده و چین برای ایجاد اکوسیستم‌های بزرگ و جامع در زمینه‌های مختلف فعالیت فضایی تشویق می‌شوند. اما اکثر کشور‌ها باید انتخاب‌های استراتژیک داشته باشند و زمینه‌های دارای مزیت رقابتی را به‌عنوان محور برنامه‌های فضایی خود در اولویت قرار دهند.

برنامه‌های چین و روسیه

چین مفهومی برای فرودگر ماه رونمایی کرده است که امیدوار است در پایان دهه حاضر، فضانوردان را روی ماه فرود بیاورد. این مدل نشان می‌دهد که چین در حال کار روی یک مفهوم فرود مرحله‌ای است که با فرود آپولو متفاوت است. در جزئیات این مدل، یک دریچه خدمه و یک نردبان برای فرود فضانوردان به سطح ماه، آنتن‌ها و سایر تجهیزات درنظر گرفته شده است.

طبق برنامه‌هایی که قبلا توسط مقامات فضایی چین اعلام شده بود، این ماموریت تا پایان سال ۲۰۳۰ اجرایی می‌شود. روسیه نیز قصد دارد ماموریت لونا ۲۵ خود را در ژوئیه ۲۰۲۳ راه‌اندازی کند و یک کاوشگر روی ماه برای جمع‌آوری نمونه از منطقه قطبی جنوبی قرار دهد.

پیشرفت از زمان آپولو

رقابت فضایی آینده را کشوری که پیشرفت‌های تکنولوژیکی و نهاد‌های اقتصادی، حقوقی، اجتماعی و سیاسی آن نوآورترین، جذاب‌ترین و محبوب‌تر هستند خواهد برد. از این نظر، ایالات متحده از چین و روسیه پیشی گرفته است، اما راه درازی برای پیروزی در این رقابت دارد.

زمانی که ایالات متحده برنامه آپولو را در سال ۱۹۶۱ آغاز کرد، برنامه‌های فضایی عمدتا دولتی بودند و هدفی ملی داشتند. با این حال، حتی در آن زمان، مسابقه فضایی یک مسابقه چند قدرتی بود که در آن کشور‌های کم‌قدرت آرزوی به‌دست آوردن یک صندلی در میز باشگاه فضایی غیررسمی را در سر داشتند. فرانسه سومین کشوری بود که در سال ۱۹۶۵ ماهواره خود را به فضا پرتاب کرد، پس از آن ژاپن و چین در سال ۱۹۷۰، بریتانیا در سال ۱۹۷۱ و هند در سال ۱۹۸۰ کشور‌های بعدی بودند.

منبع: همشهری