جماران به نقل از گفت و گوی دبیر شورای راهبرد سیاست خارجی با برنامه «حضور» نوشت: آنها در تلاشند که ایران را به عنوان یک تهدید و یک نظام غیرقابل قبول معرفی کنند. این اثرات خود را در روابط خارجی ما میگذارد و باعث کاهش همکاریهای ما با کشورهای دیگر میشود؛ یعنی فضایی را به وجود میآورند که کشورها برای همکاری با ایران تردید پیدا کنند.
عباس عراقچی در برنامه «حضور» در حسینیه جماران نسبت به اجرای پروژه بدنامسازی، امنیتی سازی و مشروعیتزدایی از جمهوری اسلامی در دنیا هشدار داد و گفت: این بسیار خطرناک است. خطرناک به این معنا که منافع ما را تحت تاثیر قرار میدهد و ما باید مراقبت کنیم. دست صهیونیستها در پشت این قضایا قرار دارد.
آنها در تلاشند که ایران را به عنوان یک تهدید و یک نظام غیرقابل قبول معرفی کنند. این اثرات خود را در روابط خارجی ما میگذارد و باعث کاهش همکاریهای ما با کشورهای دیگر میشود؛ یعنی فضایی را به وجود میآورند که کشورها برای همکاری با ایران تردید پیدا کنند. دبیر شورای راهبردی روابط خارجی، استقلال، زیر بار سلطه نرفتن و اصل نه شرقی و نه غربی را سه میراث گرانبهای امام خمینی (ره) در عرصه دیپلماسی کشور خواند.
حسینیه جماران در چهل و چهارمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی میزبان چهرهای اثرگذار عرصه سیاست کشور است تا به میزبانی «محمدحسین رنجبران» در مجموعه برنامهای با نام «حضور»، اندیشهها و سیره حضرت روحالله را واکاوی کنند.
در برنامه دیگر مجموعه حضور، «دکتر سیدعباس عراقچی»، دبیر شورای راهبرد سیاست خارجی و مشاور وزیر امور خارجه، در خصوص سیاست خارجی حضرت امام خمینی (ره) سخن گفته است.
وی در عنفوان جوانی پیروزی انقلاب اسلامی را درک کرده و بلافاصله به جبهههای جنگ رفته و بعد از آن وارد عرصه دیپلماسی شده است. در دانشکده وزارت امور خارجه درس خوانده و سالها در مهمترین مذاکرات بینالمللی انقلاب اسلامی ایران در یک دهه اخیر حضور داشته است.
عراقچی با اشاره به پیشینیه حضورش در وزارت امور خارجه اظهار داشت: در دوران جنگ به پیشنهاد یکی از همرزمانم در کنکور وزارت خارجه شرکت کردم و پس از قبولی، در دانشکده وزارت امور خارجه مشغول به تحصیل شدم. تحصیلات من با پذیرش قطعنامه ۵۹۸ همزمان شد.
وی افزود: از آنجا که تفکر قالب آن روزها این بود که سازمانهای بینالمللی خاصیتی ندارند و شورای امنیت سازمان ملل یک نهاد آلت دست آمریکاست که از حق وتو در راستای منافع کشورهای بزرگ استفاده میکند، پذیرش قطعنامه ۵۹۸ مرا بهت زده کرد که چطور قطعنامه شورای امنیت الان ملاک قرار میگیرد، از سوی ما مورد پذیرفته شده و موجب خاتمه جنگ و آتش بس میشود. همه اینها باعث شد که بنده نگاه وسیعتر و جامعتری را نسبت به سازمانها و همکاریهای بینالمللی پیدا کنم.
عراقچی بیان داشت: از نگاه من حضرت امام یک انقلابی بود، ولی یک انقلابی که مسائل دنیا را خیلی خوب میفهمید و آنها را تجزیه و تحلیل میکرد و در جهت اهداف خود به کار میگرفت. فکر نمیکنم کسی مانند او دیپلماسی رسانه را آنقدر خوب به کار برده باشد.
وی ادامه داد: ایشان زمانی که در تبعید بود، چند مصاحبه قوی با رسانههای درجه یک خارجی کرده است. بعضاً شده ایشان روزی هفت مصاحبه کرده بود و در آن با زبان روز دنیا صحبت کرده و ایدههای خود را مطرح میکند. بعد هم زمانی که به رهبری میرسد با رهبران دنیا مکاتبه و صحبت میکند؛ در مصاحبهها وقتی اصول سیاست خارجهاش را میگوید اصول انقلابی است که در عین حال به احترام متقابل هم توجه دارد.
دبیر شورای راهبردی روابط خارجی گفت: درست است که امام (ره) با نظم موجود مخالفت میکند و خیلی از ساختارهای نظم موجود را به چالش کشیده و نظم جدیدی را وارد سیاست خارجه ما میکند و بنیانهای جدیدی در سیاست خارجی ما میگذارد، ولی روابط بینالملل را هم خوب میشناسد و تنظیم میکند.
یک نقل قول مشهوری است به این مضمون که وقتی رئیس جمهور فرانسه به مرحوم رجایی به عنوان رئیس جمهور برای سالگرد پیروزی انقلاب، پیام تبریک میفرستد و مرحوم رجایی پاسخ بسیار تندی به او میدهد و سیاستهای استعماری آنها را زیرسوال میبرد؛ امام به ایشان تذکر میدهد که او یک رئیس جمهور است و پاسخ ایشان، پاسخ متقابل است و شما هم باید تبریک میگفتی یا تشکر میکردی. یعنی حتی ایشان حواسش به نزاکت و پروتکلهای دیپلماسی بود که رعایت شود.
عراقچی با بیان اینکه چنین تذکری را هم رهبر انقلاب به آقای ظریف دادند، گفت: در خلال مذاکرات به گوش حضرت آقا رسیده بود که آقای ظریف با صدای بلند با وزیر امور خارجه آمریکا صحبت کرده؛ آنطور که من شنیدم ظاهرا ایشان فرموده بودند که تند حرف بزن، ولی داد نزن. به معنی اینکه قاطع و محکم صحبت کردن و روی مواضع پافشاری کردن، لزوماً داد و بیداد کردن نیست.
دیپلمات ارشد کشورمان بیان داشت: امام نقش زیادی در تربیت ما دیپلماتها داشت؛ مقام معظم رهبری نیز حتی در جنبههای مختلفِ رعایت پروتکلهای دیپلماتیک، همیشه ارشادات درستی دارند.
وی با بیان اینکه امام چندین میراث گرانبها و استوار در سیاست خارجی کشور بر جای گذاشتند، اظهار داشت: اولین و مهمترین آنها استقلال، یا استقلالخواهی و مستقل ماندن است. برای اینکه حکومت شاه، حکومتی بود که استقلال واقعی را نداشت و تابع سیاستهای آمریکا در منطقه و حتی در خدمت آن بود.
عراقچی افزود: امام به دنبال یک سیستم و سیاست خارجی بود که کاملًا مستقل و براساس منافع ملی کشور فکر کند و تصمیم بگیرد و از نهیب قدرتها نترسد. استقلال واقعی آنجا است که شما وقتی منافعت اقتضا میکند، رو در روی ابرقدرتها بایستی و بگویی نه. این شهامتی بود که امام به ما یاد داد و شجاعتی بود که در سیاست خارجی به کار گرفت.
زیرسلطه نرفتن یکی از اصول انقلاب ما و اصول سیاست خارجی ما بوده و هنوز هم هست و هزینه زیادی هم برای آن دادهایم. این یعنی استقلال واقعی داشتن و خودمان برای خودمان تصمیم بگیریم. ممکن است تصمیم غلط هم بگیریم. من از همه تصمیماتی که گرفته شده دفاع نمیکنم، ولی حداقل این خودمان هستیم که تصمیم میگیریم.
وی جریان مذاکرات هستهای را مصداقی از زیر سلطه نرفتن جمهوری اسلامی دانست و گفت: این روزها این بحث زیاد شده که برنامه هستهای ما چه فایدهای داشت؟ ما وارد موضوع گفتگوهای هستهای شدیم به این دلیل که زیر تحمیل و سلطه غربیها نرویم. آنها حرفشان این بود که ما از برنامه هستهای شما نگرانیم و باید متوقفش کنید.
عراقچی افزود: ما ایستادگی کردیم و این قدرت ما بود که زیر بار حرف زور آنان نرفتیم. نه اینکه فقط بخواهیم هستهای را حفظ کنیم؛ البته که انرژی هستهای خیلی مهم است و تکنولوژی بسیاری به کشور آورده، ولی شروع این مقابله از اینجا بود که آنها میگفتند ما نگرانیم و نباید هستهای داشته باشید.
معاون سابق وزیر امور خارجه بیان داشت: به هرحال با صحبتهایی که با آمریکاییها و اروپاییها داشتیم، همیشه میگفتند که این همه هزینهای که دادید، این هیچ توجیهی ندارد جز اینکه شما دنبال سلاح هستهای هستید. پاسخ ما هم همیشه این بود که ما نمیخواهیم زیر بار حرف زور شما برویم. ما که دنبال سلاح هستهای نیستیم و فتوا هم داریم که حرام است، ولی اینکه ما قدرت این را داریم که جلوی شما ۵ ـ ۶ ابر قدرت دنیا بایستیم و بگوییم نه، سلاح اتمی ما در اصل این است.
عضو سابق تیم مذاکرهکننده هستهای در خصوص دشواری شرایط مذاکرات اظهار داشت: من همیشه آرزو میکردمای کاش مذاکرات ما فیلمبرداری و به مردم نشان داده میشد تا ببینند که چگونه ما ایستادگی میکردیم. چرا که دیپلماتهای آمریکایی کم کسانی نبودند. برای مثال ویلیام برنز بود که الان مدیر سی آیای است؛ دیگری، همان خانم شرمن بود که در حال حاضر معاون وزیر خارجه است و نفر دیگرشان آقای جیک سالیوان بود که الان دبیر شورای عالی امنیت ملی آمریکا است.
وی افزود: اینها طرف مقابل ما بودند و ما واقعا با اعتماد به نفس مذاکره میکردیم. من این را از آموزشهایی میدانم که مکتب امام و رهبری به ما داد که در مقابل قدرتهای بزرگ کم نیاوریم و بایستیم. به نظر من یکی از مولفههای قدرت جمهوری اسلامی، قدرت دیپلماسی آن است که نباید آن را دست کم بگیریم.
عراقچی، سومین میراث گرانبهای امام (ره) را اصل «نه شرقی، نه غربی» دانست و تصریح کرد: این مکتب را امام (ره) وارد سیاست خارجی ما کرد و استوار ماند و هنوز هم هست. ما به خاطر این هم هزینههای زیادی دادیم.
وی خاطرنشان کرد: البته در هر زمان و بنا به مصالح و مقتضیات، ممکن است با یک طرفی بیشتر و نزدیکتر کار کنیم و سیاستهایمان به هم نزدیکتر شود، ولی اینکه این منافع برای ما موجب وابستگی به آن قدرت شود، هیچ وقت مد نظر نبوده و نیست. ما باید بدانیم که روابط بینالملل براساس منافع است و هر کشوری بر اساس منافع خود با کشورهای دیگر همکاری یا تقابل میکند و اتفاقاً دیپلماسی، هنرِ در راستا قرار دادن منافع خود با منافع دیگران است.
عراقچی تأکید کرد: اگر شما نتوانید منافع دیگران را در جهت منافع خودت قرار دهی، طبیعی است که آنها به جایی بروند که منافع بیشتری دارند و هنر دیپلماسی اینجا خود را نشان میدهد. ما از این هنر در روابط بین شرق و غرب استفاده کردیم و میکنیم. ممکن است بعضی جاها اشتباهاتی صورت گرفته باشد و یا زیادی به یک طرف نزدیک شده باشیم، ولی به نظر من این مکتب «نه شرقی نه غربی» به اندازه کافی در سیاست خارجی ما جا برای خود باز کرده و در همین مسیر هم باید ادامه دهیم.
دبیر شورای راهبردی وزارت امور خارجه در خصوص نوع رفتارهای دیپلماتیک در مواجهات بینالمللی با اشاره به این سخن حضرت امام (ره) که فرمودند «مراقب باشید با دشمن خود دوستی نکنید و او را به عنوان دوست اشتباه نگیرید، زیرا مسیر شما انحراف پیدا میکند»، اظهار داشت: دوستی کردن یک نوع خیانت است؛ اگر او را به دشمنی قبول دارید. منتها نکتهای که وجود دارد، این است که برخی از دوستان خودمان گفتگو و تعامل را با دوستی یکی میکنند. اینها برخی تاکتیکهای مذاکراتی را فکر میکنند که علامت دوستی است که ممکن است بعضی جاها باشد، ولی تشخیص این مصلحت با شخص دیپلمات نیست. دیپلماتها تابع دستورالعمل هستند.
وی افزود: اصول و راهبرد سیاست خارجی کشور جای دیگر تعیین و تاکتیکها در داخل وزارت خارجه طراحی میشود و دیپلمات، وقتی در صحنه مذاکره دیپلماسی قرار میگیرد، عین دستورالعملهایی که به او داده شده، موظف به اجرا است و اگر خلاف آن را اجرا کند، تخلف کرده و باید برگردد. یک تعبیر مشهوری است که میگوید در سیاست خارجی و روابط بینالملل اصلاً دوست و دشمن معنی ندارد؛ منافع معنا دارد.
دیپلمات ارشد کشور موضوع فلسطین را اصل مهم دیگری خواند که توسط امام (ره) به سیاست خارجه کشور وارد شد و خاطرنشان کرد: موضوع قدس شریف و فلسطین در مرکز اصل دفاع از کیان اسلام و مسلمانان است و شامل تمام مسلمانان در سراسر جهان میشود.
وی افزود: امام این بحث را به یک عنصر جداییناپذیر از سیاست خارجی ما تبدیل کردند که هنوز هم هست. ما دفاع از فلسطین و فلسطینیها و دفاع از اماکن مقدس اسلامی در بیتالمقدس را همیشه بخش جداییناپذیر از سیاست خارجی خود دانستهایم. یکی دیگر از ابتکارات حضرت امام (ره) طراحی روزی به نام روز قدس بود. روز قدس دقیقاً یک کار دیپلماسی عمومی است. انقلاب و جمهوری اسلامی بوده است که مسئله فلسطین را همچنان زنده نگهداشت.
دبیر شورای راهبردی روابط خارجی تصریح کرد: شما میبیند حرکتهایی که انجام شده مانند طرح ابراهیم، تلاشی است برای آنکه اسرائیل را در دید مسلمانان و کشورهای عربی از تهدید خارج شود. این بلند نگری امام (ره) بود که این حرکات را میدیدند و لذا با یک ابتکار در حوزه دیپلماسی عمومی سراسر جهان اسلام، سعی کردند با معرفی روزی به نام روز قدس نگذارند موضوع فلسطین به آسانی فراموش شود.
عراقچی، کار نهضتی یا ارتباط با نهضتهای آزادیبخش را یکی دیگر از آرمانهای امام خمینی (ره) نامید و گفت: یکی از ایدههای امام و آرمانهای انقلاب که جزو اولویتهای سیاست خارجی هم قرار گرفت، ارتباط با نهضتهای آزادی بخشی است که برای منافع مشروع میجنگند؛ مانند فلسطین یا لبنان وقتی که مورد اشغال واقع شد و ما همیشه از این نهضتها حمایت کردیم.
وی با تأکید بر اینکه این نگاه امام، امروز جبهه مقاومت را به بازیگر اصلی در منطقه تبدیل کرده است، ادامه داد: این تفکر که برای مقابله با قدرتها باید قوی شد، این یکی از آموزههای امام بود که ما در طول ۴۰ سال گذشته خیلی خوب فهمیدیم و در جهت آن حرکت کردیم. به نظر من یکی از تأکیدات عمده مقام معظم رهبری هم همیشه بر همین بوده است.
مشاور وزیر امور خارجه اظهار داشت: این یک واقعیت است که اگر ما الان از امنیت خودمان به مقدار زیادی مطمئن هستیم، بهخاطر توان بازدارندگی است که در صنایع دفاعی ایجاد کردیم. من نمیگویم امنیت فقط از طریق صنایع دفاعی و تسلیحاتی تأمین میشود، اما اینکه هیچ همسایهای یا قدرتهای دیگر هم حتی فکر اینکه بتوانند به ایران حمله کنند را ندارند به دلیل قدرت ایران بازدارندگی و قدرت مقابله ایران است؛ اینها همه آموزههای امام و رهبری است که به خوبی عمل شده است.
وی با بیان اینکه جبهه مقاومت در حوزه دیپلماسی، به ما قدرت حضور و بروز منطقهای داده است، گفت: این یعنی اکنون ایران قدرتی است که میتواند در منطقه آرمانهای خودش را دنبال کند و آرمانهایش خریدار دارد.
عراقچی اظهار داشت: معتقدم یکی از قدرتهای جمهوری اسلامی، قدرت گفتمانسازی است که یک قدرت معنایی ماست. جبهه مقاومت به نظر من آن شاکله قدرتش، گفتمان مقاومت است که به دنبال خودش مسائل بعدی را هم میآورد و این قدرت معنایی جمهوری اسلامی است که در کنار قدرتهای مادی و تسلیحاتی، حتی جلوتر از آنها میتواند کار کند و باید مراقب باشیم این قدرت دچار ضعف نشود.
دبیر شورای راهبردی روابط خارجی با بیان اینکه آنچه آمریکا و سه کشور اروپایی و روسیه و چین به عنوان شش قدرت برتر دنیا و آلمان که بزرگترین قدرت دنیا است، را پای میز مذاکره با ایران نگه داشت، فقط قدرت دیپلماتها نبود؛ بلکه قدرت جمهوری اسلامی ایران و مؤلفههای قدرت ما بود. چرا که دیپلمات به اتکای مولفههای قدرتی که پشت سرش قرار دارد، صحبت میکند.
عراقچی، قدرت موشکی را یکی از مؤلفههای قدرت ایران خواند و تأکید کرد: موشکهای ما بود که اجازه نمیداد هیچ کسی بتواند به تاسیسات هستهای ما حمله کند. اگر قدرت علمی ما نبود، در مذاکرات هستهای کسی نبود با ما مذاکره کند. ما به خون دانشمندان هستهای و دانشمندان موشکی که ما را تقویت کردند، تا ابد مدیونیم.
وی در پاسخ به این سوال که اگر به سال ۹۲ برگردید، باز هم همین مسیر را برای مذاکره انتخاب میکنید؟ گفت: بله؛ ولی شاید اگر برمیگشتم به آن دوران، بعضی از تاکتیکها و سیاستها را تغییر میدادم. ولی در کل تصمیمی که گرفته شد، یک تصمیم کاملاً هوشمندانه بود و نظام هم پشت آن بود و ما هم مسیر درستی را رفتیم. نتیجهای هم که گرفتیم نتیجه قابل دفاعی است و کمااینکه هنوز هم از جهات مختلف به دنبال احیای همان نتیجه هستند.
عراقچی، نقد عدهای به شیوه تنظیم برجام و دست باز غربیها برای خروج بدون هزینه از آن را سفسطه خواند و اظهار داشت: این یکی از سفسطههایی است که راجع به برجام میکنند. مکانیزم حل اختلاف برجام در بند ۳۶ و ۳۷ است که اول باید به بند ۳۶ توجه کرد که برای ما و آنها است و پاراگراف ۳۷ فقط برای آنهاست.
وی افزود: پاراگراف ۳۶ میگوید اگر ایران نسبت به اینکه طرف مقابل تعهدات خود را اجرا نمیکند، شکایت داشته باشد، به کمیسیون مشترک میرود و شکایت خود را طرح میکند و کمیسیون مشترک باید ظرف ۱۵ روز تشکیل شود و اگر آن کشور قانع نشد، کمیسیون مشترک در سطح وزرا تشکیل میشود و در آخر میگوید اگر آن کشور قانع نشد، میتواند تعهدات خود را به صورت کلی یا جزئی متوقف کند.
عراقچی گفت: این همان کاری است که ما کردیم و ما تمام تعهدات برجامی خود را بعد از خروج آمریکا متوقف کردیم. این ۵ گام دارد و بین هرگامی دو ماه فاصله بود. یعنی آن قسمت به صورت جزئی کار را گرفتیم، وقتی شکایت کردیم و قانع نشدیم، تعهدات خود را دو ماه دو ماه کم کردیم و سپس به نقطهای رسیدیم که کاملاً تهعدات خود را کنار گذاشتیم. این درحالی است که طرف مقابل هنوز پاراگراف ۳۷ را در شورای امنیت اجرا نکرده است.
وی اظهار داشت: در مقابل نگرانیهایی که درباره تضمین اجرا شدن برجام وجود داشت، جمعبندی ما این بود که تضمین اجرای برجام، خود ما هستیم که باید ظرفیت بازگشتپذیری به برنامه هستهای خود را حفظ کنیم. این در برجام ذکر شده و ما هم عمل کردیم.
وی در خصوص اینکه در طول مذاکرات فشارهای زیادی تحمیل میشد، گفت: البته انگیزههای ما خیلی بالا بود، اما قوت قلب را اول خود مقام معظم رهبری میدادند که ارشادات و راهنمایی زیادی داشتند، ولی همیشه مدافع هم بودند. یعنی هر موقع که میدیدند که خیلی ما را دارند کتک میزدند، میگفتند اینها فرزندان غیور و شجاع ما هستند.
عراقچی در ادامه به پیوستگی و همفکری با سردار شهید حاج قاسم سلیمانی در جریان مذاکرات اشاره کرد و بیان داشت: آقای ظریف با سردار سلیمانی هر هفته جلسه داشتند. البته زمانی که هر دو تهران بودند، سهشنبهها ساعت شش و نیم صبح جلسه داشتند که بنده هم در یکی دو تا از آنها شرکت داشتم. در جلسات دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی، تقریباً هفتهای یکی دو بار بنده و آقای ظریف بیشتر، شرکت داشتیم. ایشان خیلی محبت داشت و همیشه نقطه نظراتی داشتند و بیان میکردند.
دیپلمات ارشد کشورمان در خصوص فیلم منتشر شده از محمدجواد ظریف در خصوص رابطه دیپلماسی و میدان و اثرات منفی آن فیلم در جامعه، بیان داشت: من حس نمیکنم ایشان علیه حاج قاسم صحبت کرده باشد. صحبتهای ایشان بحث «میدان و دیپلماسی» بود که در صحنه سیاسی کشور، یک بحث بسیار جدی است. حتی مقام معظم رهبری هم به آن ورود کردند و توضیح دادند که بحث کارشناسی است و در همه دنیا هم هست.
وی افزود: ما یک میدان داریم و یک دیپلماسی؛ که دیپلماسی معمولاً نتایج میدان را در صحنه خارجی نقد میکند یعنی تا در میدان چیزی نباشد، دیپلماسی عاجز است. همه کسانی که در میدان کار میکنند میدانی هستند و در اصل کار را آنان انجام میدهند و ثمره کار آنهاست که تبدیل میشود به امنیت ملی و حیثیت ملی.
عراقچی با بیان اینکه من میدانم که آقای ظریف ارادتش به حاج قاسم واقعی و وصف ناپذیر بود، گفت: این را خود آقای ظریف برای من تعریف کردند که حدود دو سال پیش از شهادت سردار، در جلسهای در دبیرخانه شورای عالی، میگفت خیلی بحث جدی شد و بین من و حاج قاسم مقداری تندی شد و احساس کردم حاج قاسم از من ناراحت شده است. همان جا بلند شدم و از پشت صندلی ایشان را بغل کردم و او را بوسیدم.
وی گفت: من سالها با آقای ظریف کار کردهام و او را میشناسم؛ عشق و علاقه او به کشور، به انقلاب، حاج قاسم، مردم و به سپاه بیش از این است. خدا را شاهد میگیرم دفاعی که آقای ظریف از سپاه کرده است در مذاکرات برجام و تحریمهای سپاه کسی نکرده است؛ در بحث تحریمهای سپاه. ایشان زبان گویا و بُرایی در سیاست خارجه دارد. از آن سو وقتی آقای ظریف سر مسأله آقای بشار اسد استعفا داد، حاج قاسم به خانه ایشان رفت و از ایشان دلجویی کرد و ایشان را برگرداند.
عراقچی با اشاره به اغتشاشات اخیر، با بیان اینکه علیرغم نگرانی درباره وضعیت کلی کشور، معتقدم که میتوانیم هوشمندانه از این فضا عبور کنیم، نسبت به اجرای پروژه بدنامسازی، امنیتی سازی و مشروعیتزدایی از جمهوری اسلامی در دنیا هشدار داد و گفت: این بسیار خطرناک است. خطرناک به این معنا که منافع ما را تحت تاثیر قرار میدهد و ما باید مراقبت کنیم.
مشاور وزیر امور خارجه با تأکید بر اینکه دست صهیونیستها در پشت این قضایا قرار دارد، بیان داشت: آنها در تلاشند که ایران را به عنوان یک تهدید و یک نظام غیرقابل قبول معرفی کنند. این اثرات خود را در روابط خارجی ما میگذارد و باعث کاهش همکاریهای ما با کشورهای دیگر میشود؛ یعنی فضایی را به وجود میآورند که کشورها برای همکاری با ایران تردید پیدا کنند.
وی افزود: ما نباید اجازه دهیم این فضا بیشتر از این شکل بگیرد و در جهت کاهش این فضا حرکت کنیم؛ این هم به دیپلماسی نیاز دارد و هم به اتخاذ یک سری سیاستهای درست؛ و هم سیاست دیپلماسی رسانهای و هم دیپلماسی عمومی میخواهد. به هرحال نباید اجازه دهیم اینطور مرتب علیه ما تظاهرات شود و مرتب پیامهایی داده شود. علیرغم اینکه معتقدم جمهوری اسلامی قویتر از اینهاست و بیدی نیست که با این بادها بلرزد، ولی به هرحال نباید اجازه دهیم هزینههای آن بیشتر شود.
آمریکا در قضیه برجام، هواپیمای اوکراینی یا پهپادها را بستر فشارهای بعدی به ایران دانست و گفت: من نمیگویم جلوی این فشارها کم میآوریم. اما چرا باید اجازه دهیم هزینه ایجاد شده و فشار به جمهوری اسلامی و مردم بیشتر شود. باید با آن مقابله کنیم و مستلزم این است که هم در دیپلماسی، هم در کار فرهنگی و هم در سیاست داخلی تدابیری را اتخاذ کنیم و نگذاریم چهره جمهوری اسلامی را مدخوش و بدنام کنند.
معاون سابق حقوقی و بینالمللی وزارت امور خارجه، سفر مسئولان چین و کره جنوبی به کشورهای حاشیه خلیج فارس را در همین پازل خواند و گفت: این در پازل منافع ملی هرکشوری تعریف میشود، اما در این فضا امکان مانور بهتری پیدا میکند. وقتی شما منافع خود را جای دیگر ببینی، فضا که تخریب باشد، راحتتر میتوانی از این کارها کنید. دوستان ما در وزارت امور خارجه این امر مهم را برعهده دارند و باید اجازه دهیم در آرامش این شرایط سخت و مهم را با آن مقابله کنند و بگذرانند.
وی به فعالیتهای شورای راهبردی وزارت امور خارجه نیز اشاره کرد و گفت: شورای راهبردی روابط خارجی به سهم خود آنچه که باید انجام دهد را انجام میدهد. شورای راهبردی یک بازوی مشورتی برای مقام معظم رهبری است و در موضوعات سیاست خارجی که جنبه راهبردی دارد. یعنی ما وارد هر موضوعی نمیشویم. آنهایی که جنبه راهبردی دارد و خب جلساتی برگزار میشود و اعضای محترم شورا که توسط خود مقام معظم رهبری تعیین شدند و جلساتی و کمیسیونهایی را تشکیل میدهند و کارشناسانی را دعوت میکنند و موضوعات با اولویت انتخاب میشود و جمعبندی آن به صورت پیشنهاد یا راهکارهای پیشنهادی خدمت مقام معظم رهبری ارائه میشود.
عراقچی در خصوص احتمال اقدام ایران برای خروج از ام پی تی بیان داشت: در دیپلماسی نباید خیلی سراغ گزینههایی رفت که هنوز موعد آن نشده است. الان در سیاست خارجی، میدان کار هنوز به اندازهای بسته نشده که سناریوهای خیلی خاصی را در نظر داشته باشیم. به نظر من هنوز گزینههای بهتری وجود دارد.
عضو سابق تیم مذاکرهکننده هستهای کشورمان درباره احتمال بازگشت طرفین به مذاکرات به گفتگوهای برجامی نیز ابراز امیدواری کرد و گفت: به عنوان یک دیپلمات معتقدم که باید امیدواری را همیشه حفظ کرد.
مشاور وزیر امور خارجه با بیان اینکه به آینده جمهوری اسلامی امیدوارم، خاطرنشان کرد: نمیگویم شرایط خوب است، چون بالاخره برای مردم مشکلاتی وجود دارد. ولی من امیدوارم؛ هم به لطف و عنایت الهی؛ چون بالاخره این نظام محصول خون شهدا و محصول زحمات صادقانه بسیاری است. خداوند مراقبت میکند و در زمان خودش راههایی را باز میکند. فقط ما باید لایق این عنایت خداوند بشویم و آن را در خود حفظ کنیم.