شیر کنترل رانت خودرو دست کیست؟

یک استاد دانشگاه و کارشناس صنعت خودرو بر این باور است که دستورالعمل جدید شورای رقابت به‌معنای سرشاخ شدن با کل نظام اقتصادی است.

به گزارش تسنیم، شورای رقابت با دستورالعمل عجیب خود بازار‌ها را شوکه کرد؛ دستورالعملی که با اجرایی شدن آن عرضه خودرو در بورس متوقف می‌شود، فرایندی که از نخستین ماه‌های سال ۱۴۰۰ آغاز شد و با اجرایی شدن آن ده‌ها مدل خودرو در رنگ‌ها و مدل‌های مختلف روی تابلوی معاملات رفت.

دستورالعمل جدید شورای رقابت منوط به توقف عرضه خودرو در بورس نمی‌شود، بلکه در این دستورالعمل آمده است بازار تمامی خودرو‌های سواری، خودرو‌های تولیدی، مونتاژ و وارداتی، انحصاری تشخیص داده شده است و از این پس مشمول این دستورالعمل هستند، این در حالی که ماهیت شورای رقابت حذف انحصار است و اکنون با ایجاد دستورالعمل انحصار را تحکیم می‌بخشد.

امیرحسین کاکایی، کارشناس صنعت خودرو و استاد دانشگاه علم و صنعت، با اشاره به اینکه دستورالعمل اخیر شورای رقابت یک تراژدی اقتصادی است، گفت: «این دستورالعمل من را یاد حمله اسکندر به ایران انداخت که با تخریب ایرانیان همراه شد و شورای رقابت نیز با بازگشت شکوهمندانه نابودی صنعت خودرو را جشن گرفته است.»

شورای رقابت شیر کنترل توزیع رانت را در دست گرفته است

این استاد دانشگاه با اشاره به بند دو این دستورالعمل "به‌منظور بهبود رقابت‌پذیری و تنظیم عرضه خودرو، شورای رقابت با همکاری وزارت صمت، سالانه میزان و نوع واردات خودرو را تعیین می‌کند" گفت: «شورای رقابت خیلی واضح، حتی واردکنندگان خودرو را نیز شامل انحصار می‌داند و حتی اگر فرض کنیم که این بند درست است نیز در هیچ کجای مصوبه به‌دنبال بر هم زدن این انحصار و ایجاد رقابت نیست بلکه بر این باور است که "حالا که بازار انحصاری است من می‌گویم که با این انحصار چه کنیم"، و گویا شیر کنترل توزیع رانت را در دست دارد.»

شورای رقابت حتی برای خریداران نیز تعیین تکلیف می‌کند

کاکایی تصریح کرد: «شورای رقابت نه‌تنها عرضه را رقابتی نکرده است، بلکه در این دستورالعمل برای خریداران نیز تعیین تکلیف می‌کند، مشکل ما در بازار خودرو محدود به خودرو‌های ارزان‌قیمت بود، که شورای رقابت با این دستورالعمل مشکل را به کل صنعت خودرو و حتی خودرو‌های میلیاردی نیز می‌کشاند.»

این استاد دانشگاه در ادامه گفت: «پیش از آنکه قرعه‌کشی راه بیفتد، من گفته بودم که این قرعه‌کشی نوعی لاتاری ملی است و تبعات خطرناکی دارد و باعث می‌شود تمام مردم ایران وارد بازار دلالی شوند و دلال خودرو شوند و این دستورالعمل شورای رقابت، دلالی را تنها منوط به خودرو‌های ارزان‌قیمت نمی‌کند، بلکه به کل بازار خودرو تعمیم می‌دهد.»

کاکایی در ادامه با تذکر این نکته که بازار به‌معنای "هوش جمعی" است؛ گفت: «در سال ۱۳۹۷ میلیون‌ها سکه را به‌حراج گذاشتند تا قیمت‌ها کاهش یابد، ولی قیمت‌ها بالا رفت چراکه هوش جمعی به‌عنوان مثال می‌گوید که "قیمت این سکه به‌جای یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان، ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تومان است" و با افزایش عرضه اتفاقی در بازار رخ نداد و در نتیجه دولت نمی‌تواند با هوش جمعی مبارزه کند، بلکه باید از هوش جمعی استفاده کند، اگر هوش جمعی می‌گوید پراید ۳۰۰ میلیون تومان است، واقعاً همین قیمت است و اگر شورای رقابت از اینکه پراید ۳۰۰ میلیون تومان است، ناراحت است، نباید پراید را حبس کند و بر سر هوش جمعی بزند، بلکه باید به‌روی عواملی که قیمت را بالا برده است، کار شود.»

به‌گفته این استاد دانشگاه، رفتار بانک مرکزی، وزارت اقتصاد، صنعت و سایر وزارت‌خانه‌ها و چاپ پول بدون پشتوانه، عواملی هستند که منجر به پراید ۳۰۰ میلیون تومانی شده‌اند.

کاکایی در ادامه با بیان اینکه "در کشور ما تورم از ۵۰ درصد گذر کرده است و ارزش پول ملی آن در یک ماه و نیم ۵۰ درصد سقوط کرده است"؛ گفت: «در چنین وضعیتی، شورای رقابت اعلام کرده است که قیمت‌ها را ۶ ماهه یا نهایتاً سالانه تعیین می‌کند، حتی اگر قیمت‌ها ۶ ماهه تعیین شود، با افزایش قیمت ۲۰ درصدی در این مدت، تولیدکننده دوباره زیان‌ده خواهد شد و عملاً شورای رقابت دارد با صنعت خودرو، واردکنندگان و بازار سرمایه و کل اقتصاد اعلام جنگ می‌کند.»

شورای رقابت با کل نظام اقتصادی سرشاخ شده است

این کارشناس صنعت خودرو با اشاره به اینکه شورای رقابت با کل نظام اقتصادی کشور سرشاخ شده است؛ گفت: «تعریفی که اعضای شورای رقابت از انحصار دارند، موجب شده‌اند نظام اقتصادی جدیدی را تعریف کنند، شورای رقابت از این طرح سودی نمی‌برد، اما باید دید افرادی که نظر آن‌ها به‌روی شورای رقابت اثرگذار است، چه‌کسانی هستند که از این طرح سود خواهند برد.»

این استاد اقتصاد در ادامه با اشاره به اینکه مشکل شورای رقابت دشمنی دیرینه آن با صنعت خودرو است که نمی‌خواهد آن را بپذیرد؛ گفت: «تاکنون اسم شورای رقابت در بازار دیگری غیر از بازار خودرو شنیده نشده است و تنها جایی که شورای رقابت خود را مطرح می‌کند، بازار و صنعت خودرو است و آن هم تنها از طریق قیمت‌گذاری دستوری خود را مطرح می‌کند.»

کاکایی در ادامه با اشاره به اینکه این طرح از یک تفکر ضدتوسعه، کنترل‌گرا و شبه‌کمونیستی می‌آید؛ گفت: «این تفکر چپ‌گرا از نوع ناقص است که شوروی را نیز زمین زد؛ در شوروی تفکر غلطی وجود داشت که منجر به نابودی آن‌ها شد. آن‌ها بر این باور بودند که یک مرکز می‌تواند بازار‌ها را حبس کند و قیمت همه‌چیز را تعیین کند، در اوایل انقلاب در شوروی این طرح جوابگو بود، اما در ۳۰ سال آخر مشاهده شد که دولت از تعیین قیمت‌ها عاجز است و مفهومی به‌نام بازار را نمی‌توان نادیده گرفت و در نهایت منطقه‌ای مانند اوکراین که صادرکننده بزرگ گندم بود در نهایت به واردکننده بدل شد و در زمان حاضر نیز دقیقاً همین تفکر در حال اجراست.»

این کارشناس صنعت خودرو در آخر افزود: «طرح‌های این‌چنینی سرمایه‌گذاران را در بازار‌های مولدی همچون بازار سرمایه فراری می‌دهند و به بازار‌های دلالی مانند بازار خودرو سوق می‌دهند و در نتیجه منجر به جهش بیشتر قیمت خودرو در سال آینده می‌شوند.»