«بر اساس اطلاعاتی که ریاض در اختیار مقامات امریکایی گذاشته ایران احتمالا برای حملهای قریبالوقوع به عربستان آماده میشود.»
به گزارش اعتماد، این خبر از شامگاه سهشنبه تا ظهر روز چهارشنبه توسط چند رسانه امریکایی از جمله وال استریت ژورنال، آسوشیتدپرس و سیانان به نقل از منابع آگاه امریکایی منتشر شد. بر اساس خبری که آسوشیتدپرس منتشر کرده یکی از سه مقام امریکایی که با این رسانه صحبت کرده با تایید دریافت اطلاعات از طرف عربستانی، آن را یک «تهدید واقعی و احتمالا معتبر برای حمله قریبالوقوع ظرف ۴۸ ساعت» توصیف کرده است.
پیش از آسوشیتدپرس، روزنامه امریکایی والاستریت ژورنال خبر مشابهی را در مورد احتمال حمله ایران به عربستانسعودی منتشر کرده بود و از افزایش سطح آمادهباش نیروهای امریکایی و متحدانش در منطقه خبر داده بود.
در بخشهایی از این گزارش به نقل از مقامات سعودی ادعا شده بود که ایران درصدد است با هدف منحرف کردن افکار عمومی از اعتراضات داخلی، حملاتی را به عربستان سعودی و اربیل عراق انجام بدهد. همزمان یک مقام امریکایی به سیانان گفته است که جنگندههای اف-۲۲ امریکا برای آنچه مقابله با تهدید ایران خوانده، در عربستان سعودی مستقر هستند.
سایت یورونیوز در این باره مینویسد: (بهرغم انتشار این اخبار) هیچ یک از سفارتخانهها یا کنسولگریهای امریکا در منطقه هشدار امنیتی و مسافرتی در عربستان یا کشورهای دیگر خاورمیانه صادر نکردهاند.
«ند پرایس» سخنگوی وزارت خارجه امریکا عصر سهشنبه در کنفرانس خبری خود در پاسخ به سوالی در این باره که آیا به شهروندان امریکایی درباره این تهدید قریبالوقوع در عربستان سعودی اطلاع داده شده است، گفت: «من از هیچ گونه هشدار کنسولی اطلاعی ندارم.»
همزمان با انتشار این اخبار، ژنرال پت رایدر، مسوول مطبوعاتی پنتاگون درباره گزارشها از تبادل اطلاعاتی با عربستان با تاکید بر اینکه مقامهای نظامی امریکا نگران وضعیت تهدیدآمیز در منطقه هستند، گفت: «ما به طور منظم با شرکای سعودی خود در ارتباط هستیم تا اطلاعاتی که ممکن است در این زمینه داشته باشند را در اختیار ما بگذارند. اما آنچه پیشتر گفتهایم و آن را تکرار میکنم این است که ما این حق را برای خود محفوظ میداریم که از خود محافظت و دفاع کنیم صرف نظر از اینکه نیروهایمان در کجا خدمت میکنند، چه در عراق و چه هر جای دیگری.»
در همین راستا، دمیتری پسکوف، سخنگوی کرملین در پاسخ به سوالی درباره ادعای مطرح شده در گزارش روزنامه وال استریت ژورنال گفت: ما اصلا چنین اطلاعاتی در اختیار نداریم و نمیدانیم منبع این گمانهزنیها چیست.
رسانههای امریکایی در پوشش گزارشهای مربوط به ادعای وجود خطر حمله ایران به عربستان به موضعگیریها و عملکرد اخیر سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و سخنان حسین سلامی، فرمانده سپاه اشاره کردند. سپاه پاسداران در چند هفته اخیر حداقل دو بار مواضع گروههای مخالف را در اقلیم کردستان عراق هدف قرار داده است و دشمن و از جمله عربستان سعودی را به دست داشتن و تحریک در ناآرامیهای اخیر، به ویژه پوشش اعتراضات توسط شبکه تلویزیونی فارسی زبان مستقر در لندن (ایران اینترنشنال) که تهران آن را وابسته به ریاض میداند، متهم کرده است. حسین سلامی، فرمانده سپاه پاسداران انقلاب اسلامی به تازگی هشدار داده بود که عربستان باید در انتظار پاسخ ایران باشد.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت خارجه ایران نیز در نشست خبری روز دوشنبه در پاسخ به پرسشی درباره علمکرد تلویزیون ایران اینترنشنال با اشاره به اینکه فعالیتهای اینترنشنال شبیه فعالیتهای یک رسانه تروریستی است، گفته بود: دستگاه دیپلماسی از مجاری دیپلماتیک نظر خود را درباره عملکرد شبکه تروریستی اینترنشنال به عربستان منتقل کرده است.
مواضع و عملکرد دیگر کشورها درباره تحولات جاری ایران از دید ملت ایران پنهان نمیماند و ایران در مناسبات خود به نوع عملکرد و مواضع این کشورها توجه خواهد کرد و آن را مبنای عمل و تصمیمگیری قرار خواهد داد.
در مورد دولت عربستان این موضوع قطعا مصداق دارد و ایران به ویژه از کشورهایی که در حوزه منطقهای مشترک هستند و جزو همسایگان منطقهای ایران هستند انتظار دارد با نگاه توأم با همسایگی و منافع مشترک و منافع همسایگی به تحولات نگاه کنند و در ارتباط با مسائل داخلی کشورها از جمله ایران مسوولانه و مستقلانه عمل کرده و مشترکات تاریخی و منافع مشترک دوجانبه و منطقهای را مدنظر قرار بدهند.
سایت خبری نورنیوز نزدیک به شورای عالی امنیت ملی در گزارشی کوتاه نسبت به این ادعا موضعگیری کرده و نوشت: اگرچه عربستان سعودی طی ۵۰ روز گذشته سعی کرده دستکم در فضای رسانهای هیچ گونه موضعگیری منفی نسبت به تحولات داخلی ایران نداشته باشد، اما در سطح افکار عمومی داخلی و همچنین کارشناسان مستقل سیاسی در منطقه و حوزه بینالمللی، تقریبا هیچگونه ابهامی در خصوص نقش غیرسازنده و خصمانه عربستان در اغتشاشات اخیر وجود ندارد.
در چنین شرایطی وجود مطالبات مردمی و همچنین عقلانیت حکمرانی بر پایه تامین حداکثری منافع و امنیت ملی ایجاب میکند که کشور مورد هدف (ایران) از ابزارهای تنبیهی خود برای پاسخگویی به شرارتها و خصومتهای پیدا و پنهان بهره برده و دندان طمع آنان را بکشد. انتشار خبر وال استریت ژورنال که هیچ گونه مستندی برای تایید آن ارائه نشده در واقع تلاشی برای جریانسازی خبری بر بستر اصولی پذیرفته شده، چون «دفاع مشروع» است.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه در واکنش به این خبر رسانههای امریکایی گفت: «این گونه خبرسازیهای مغرضانه از سوی برخی محافل غربی و صهیونیستی با هدف ایجاد فضای منفی علیه جمهوری اسلامی ایران و تخریب روندهای مثبت جاری با کشورهای منطقه صورت میگیرد. جمهوری اسلامی ایران بر اساس احترام متقابل و در چارچوب اصول و قواعد بینالمللی، به سیاست حسن همجواری با همسایگان ادامه میدهد و برقراری و ارتقای ثبات و امنیت در منطقه را در برقراری تعامل سازنده با همسایگان میداند و با جدیت آن را ادامه خواهد داد.»
خبر رسانههای امریکایی درباره احتمال حمله ایران به عربستان، محور گفتوگوی حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه با سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه هم بود. به گزارش وزارت امور خارجه روسیه، وزیر خارجه این کشور روز چهارشنبه در گفتوگوی تلفنی با همتای ایرانی خود تاکید کرد که هجمه رسانههای غربی منجر به تشدید تنش در خلیج فارس میشود. در گزارش «وبگاه وزارت خارجه روسیه» آمده است که در این گفتوگوی تلفنی تصریح شده این کارزار در وضعیت دشوار بینالمللی کنونی میتواند به تشدید خطرناک تنشها در آن منطقه مهم استراتژیکی منجر شود.
رابطه ایران و عربستان سعودی در حالی به واسطه حمایتهای مالی ریاض از برخی شبکههای فارسی زبان مخالف جمهوری اسلامی ایران مجددا وارد دور جدیدی از تنش شده است که اوایل تابستان جاری خوشبینیها برای تنشزدایی از روابط افزایش یافته و حتی برخی از احتمال بازگشایی سفارتخانههای دو کشور خبر داده بودند.
در دو سال اخیر عراق در زمره کشورهای منطقهای بوده که در راستای کاهش تنش میان تهران و ریاض تلاش کرده و در دوره نخستوزیری مسعود الکاظمی، بغداد چند بار میزبان مذاکرات میان هیاتهایی از ایران و عربستان بود.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه روز دوشنبه در گفتوگویی با خبرنگار روزنامه «وچرنی لیست» کرواسی در خصوص روابط ایران و عربستان سعودی گفته بود: «روابط دیپلماتیک ایران و عربستان منطق خاص خود را دارد. برای ما روابط با کشورهای همسایه مهم و در اولویت است و به همین خاطر همیشه درها را به سوی روابط با عربستان باز گذاشتیم تا هر زمان ریاض آماده بود، روابط عادی دیپلماتیک دوباره برقرار شود. در ۵ دور مذاکرات هم پیشرفتها خوب، اما به نظر ما کند بوده است. اگر عربستان کند عمل نکند ممکن است با سرعت وضعیت روابط در مسیر طبیعی خودش قرار بگیرد.»
به نظر میرسد که دولت جدید عراق نیز متمایل به ادامه میانجیگری میان ایران و عربستان سعودی باشد. محمد السودانی، نخستوزیر عراق اخیرا در یک کنفرانس خبری ابراز امیدواری کرد که بغداد به میزبانی گفتگوهای ایران و عربستان سعودی ادامه بدهد. او در ادامه افزود: «دولت ما نشانههایی دریافت کرده که همچنان میتواند به تسهیل گفتگوهای ریاض و تهران بپردازد.»
عبداللطیف الرشید، رییسجمهور عراق نیز دیروز در نشست سران اتحادیه عرب در الجزایر گفت: «عراق به میانجیگیری بین جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی ادامه میدهد و نشستها در این زمینه ادامه دارد، ولی نتیجه در دست آنان است.»
در یک دهه اخیر تحولات سوریه، سرکوب شیعیان در عربستان سعودی، حمله ائتلاف به رهبری عربستان به یمن، مخالفت عربستان با توافق هستهای ایران با ۱+۵ وقت در سال ۲۰۱۵، توانمندی ایران در حوزههای پهپادی و انواع موشک منجر به تعمیق شکاف میان ایران و عربستان شده است. عربستان سعودی مدعی است که ایران از طریق کمکرسانی به شیعیان حوثی در یمن، مراکز تولید نفت و تاسیسات انرژی عربستان را مورد هدف قرار داده است.