آیا جایگاه ایران در اوپک حفظ می‌شود؟

فرارو- برخی از کارشناسان حوزه نفت بیان می‌کنند که اعلام رسمی افزایش ذخایر نفتی عراق در بهترین حالت منجر به از دست رفتن جایگاه سوم ایران در اوپک خواهد شد.

به گزارش فرارو؛ یکصد و پنجاه و پنجمین نشست اوپک با حضور 12 کشور عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت سه شنبه (اول دی)، در لواندا پایتخت آنگولا در حالی برگزار خواهد شد که به عقیده برخی از کارشناسان احتمالا ایران جایگاه سوم خود در میان کشورهای دارنده ذخایر نفتی را از دست خواهد داد. به عقیده این کارشناسان اعلام افزایش 25 درصدی ذخایر نفتی عراق اصلی‌ترین دلیل این تنزل محسوب می‌شود.

خبر افزایش ذخایر هیدروکربوری عراق هفته پیش توسط وزیر نفت این کشور اعلام شد. حسین الشهرستانی با اشاره به کشف و افزایش ذخایر جدید هیدروکروبری، از افزایش 25 درصدی ذخایر نفتی این کشور خبر داد و گفت: «مجموع ذخایر نفت خام عراق از 115 میلیارد به 143.1 میلیارد بشکه (به استثنای ذخایر نفتی منطقه کردستان) رسیده ‌است.»

به این ترتیب احتمال می‌رود اگر ادعای وزیر نفت عراق مورد تایید اوپک قرار گیرد، اين کشور در عمل با کنار زدن ايران، به سومين دارنده ذخاير نفتي جهان تبديل شود.

این در حالی است تا دو سال پیش ایران با دارا بودن 137 میلیارد بشکه ذخایر نفتی پس از عربستان رتبه دوم را به خود اختصاص داده بود که پس از اعلام رسمی ونزوئلا مبنی بر افزایش 70 درصدی ذخایر نفتی این کشور ایران به جایگاه سوم نزول کرد.

پیش از این نیز عراقی‌ها با برگزاری مناقصه‌های بین المللی توسعه همزمان 10 میدان نفتی در دو سال گذشته نشان دادند که به فکر افزایش تولید و بهبود جایگاه خود در اوپک هستند. عراق در حال حاضر 5/2 میلیون بشکه نفت تولید می‌کند که به گفته مقامات این کشور این رقم در سال 2017 به 12 میلیون بشکه در روز خواهد رسید؛ چیزی که مقامات نفتی ایرانی از آن به بلوف سیاسی یاد می‌کنند.

هر چند خبر افزایش تولید نفت عراق با توجه نبود نیروی بومی متخصص و نبود امنیت کافی برای توسعه میادین هیدروکربوری و آسیب صنایع نفتی پس از سالها جنگ قدری دور انتظار تلقی شود ولی اعلام افزایش ذخایر نفتی از سوی این کشور را نمی‌توان نمایش تلقی کرد.

در همین رابطه محمود خاقانی کارشناس انرژی در گفت‌وگو با مهر با تاکید بر اینکه افزایش ذخایر نفتی عراق را نمی توان صرفا یک ژست سیاسی قلمداد کرد، اظهار داشت: «با توجه به برگزاری مناقصات نفتی و حضور شرکتهای بین المللی، بغداد نیازی به اعلام آمارهای غیر مستند ندارد.»

وی هدف از اعلام رسمی افزایش ذخایر نفتی عراق را ایجاد یک دورنمای اقتصادی تر برای حضور سرمایه گذاران خارجی دانست و عنوان کرد که محدودیتهای سرمایه گذاری در صنعت نفت ایران و فقدان وجود یک استراتژی کلان در این بخش به خوبی مورد استفاده عراق قرار گرفته است.

از سوی دیگر نماینده ایران در هیات عامل اوپک در واکنش به این خبر گفت که باید ابتدا دلايل افزايش ذخاير نفتی بايد اعلام شود تا از نظر کارشناسان قابل پذيرش باشد و چنانچه کشوری در مورد افزايش ذخاير نفتی خود دلايل کافی ارائه نکند، موسسات بين المللی اين افزايش ذخاير را قبول نخواهند کرد.

محمد علی خطیبی افزود: «در پاسخ به اين سوال که آيا اعلام افزايش ذخاير نفتی از سوي وزير نفت عراق از سوی دبيرخانه اوپک مورد پذيرش قرار مي گيرد؟ اظهار داشت: «چون اين خبر به طور رسمی از سوی وزير نفت اين کشور اعلام شده و دبيرخانه اوپک نيز آن را ثبت خواهد کرد؛ اما برای اينکه اين موضوع از سوی موسسات معتبر بين المللی نيز مورد پذيرش قرار گيرد، بايد دلايل کافی ارائه شود.»

و اما موضوع افزایش ذخایر نفتی عراق و از دست دادن جایگاه ایران به این دلیل اهمیت دارد که میزان تولید کشورهای عضو اوپک بر اساس میزان ذخایر نفتی آنها تعیین می‌شود. به همین منظور ایران هم برای عقب نماندن از قافله برنامه‌های جدیدی را برای کشف میادین نفتی جدید در دستور کار دارد که قرار است تا پايان سال از سوی مقامات نفتی اعلام شود، اما تاکنون وجود برخی از مشکلات در مرحله بهره بردار، اکتشاف و ... سبب شده که ميزان ذخاير نفتی ايران تغييرات چشمگيری نداشته باشد.

به این ترتیب به عقیده کارشناسان نفتی اعلام افزایش ذخایر نفتی عراق می‌تواند حامل این پیام برای ایران باشد که اگر در توسعه میادین و اکتشافات جدید تعلل کند جایگاه خود را در میان کشورها صادر کننده نفت از دست یافته خواهد دید.