
حدود 15 ميليون آواره و 2 هزار کشته در اثر سيل در کمتر از يک ماه در کشوری که خود درگير نابسامانیهای اقتصادی و سياسی است منجر به بروز شرايطی در پاکستان شده که سازمان ملل متحد آن را عظيمترين بحران انسانی تاريخ معاصر نامگذاری کرده است.
یونیسف، صندوق کمک به کودکان سازمان ملل متحد، اعلام کرده که در میان آوارگان در پاکستان بيش از 2 میلیون کودک زیر پنج سال وجود دارند. برآورد میشود که ۷۲ هزار تن از آنان دچار کمبود شدید مواد غذایی باشند. ۲۰۰ هزار کودک دیگر به شکل مبرمی به کمک غذایی نیاز دارند.
اگرچه پاکستان در حال تجربه کردن يکی از پيامدهای جهانی تغييرات اقليمی است اما آنچه به وسعت خرابی در اين کشور دامن زده اتفاقیست که وقوع آن از هشت سال پيش در اين کشور پيشبينی شده بود.
کارشناسان پاکستانی در سازمان امور توسعه آب و نيرو اين کشور در گزارش جامع توسعه که در سال 2002 انتشار يافت به صراحت به دولت پاکستان اعلام کرده بودند که اگر دولت نتواند بر موانع فرهنگی توسعه در مناطق قبيلهای اين کشور فايق آيد آنچه که در آينده بسيار نزديک رخ خواهد داد نابودی زيرساختهای اقتصادی اين کشور است. وسعت تخريب سيل اخير در پاکستان صحت اين پيشبينی را نشان داد.
گزارشهای متعدد بانک جهانی و شورای بين دولتی تغييرات اقليمی درباره آب شدن يخچالهای طبيعی در آسيا نشان میدهد طغيان رودخانههايی نظير «يانگ تسه»، «برهماپوترا»، «گنگ»، «سند» و «ايندوس» در چين، هند و پاکستان نتيجه آب شدن يخچالهای طبيعی در رشته کوههای هيمالياست. علاوه بر اين، فصل و شدت بارانهای موسمی نيز دچار تغيير خواهد شد و در نتيجه میتوان در انتظار سيل يا خشکسالیهای شديد نيز بود.
گزارشهای علمی نشان میدهند تغييرات اقليمی در شرق آسيا ممکن است شرايط زندگی 63 ميليون نفر را در کوتاه مدت تحت تاثير قرار دهد و در ميان مدت ميزان جهانی توليد گندم و برنج را نيز دچار بحران کند.
سازمان ملل میگويد آنچه دست کم شدت تخريب ناشی از تغييرات اقليمی را به کمترين ميزان میرساند اجرای برنامههای هدفمند توسعه است.
فقدان مديريت کارآمد در پيگيری برنامههای توسعه در پاکستان و نابسامانی سياسی موضوعاتی بودند که در اوايل امسال در مقاله «نور فاطيما» که در وبسايت روزنامه «جنگ» پاکستان منتشر شد به آنها اشاره شده بود. نور فاطيما در اين مقاله اعلام كرده كه در پاکستان معلوم نيست همين حالا از جنبه کيفيت زندگی کجا هستيم و در آينده قرار است به کجا برسيم.
وي میگويد که از جنبه اجرايی نيز مشخص نيست در چه بخشی از پاکستان و به چه منظوری بايد چقدر بودجه اختصاص داد تا به کيفيت مشخصی از زندگی دست پيدا کرد.
«اعجاز احمد» از صندوق جهانی حيات وحش در کراچی پاکستان روز سهشنبه به خبرنگاران گفته است كه بیبرنامگی دولت در زمينه توسعه پايدار باعث شده جنگلزدايی در بخشهای شمالی پاکستان شتاب بگيرد و درگيریهای قومی نيز بيش از تغييرات اقليمی به منابع طبيعی لطمه زده بنابراين تعجبی ندارد که يک باران غيرعادی هم بتواند چنين صدمه عظيمی به کشور بزند.
يکی از اهدافی که در سند هزاره سازمان ملل متحد به آن اشاره شده «کیفیت کشورداری» است که زمينه گسترش توسعه پايدار را در هر کشوری فراهم میکند. آنچه در اثر سيل اخير در پاکستان رخ داده نمونهای است از بیتوجهی رهبران کشورهای جهان سوم به موضوع کیفیت کشورداری و عدم توافق ملی بر سر برنامههای توسعه.
دولت پاکستان چيزی نزديک به 15 ميليارد دلار هزينه را برای بازسازی صدمات سيل به اين کشور برآورد کرده است. اگر بتوان چنين بودجهای را حتی در مدت يک روز نيز به پاکستانیهای صدمه ديده رساند باز هم سطح زندگی مردم به همانجايی خواهد رسيد که تا پيش از وقوع سيل بوده است. کارشناسان پاکستانی به سطح زندگی مردم اين کشور تا پيش از سيل اخير لقب «بمب فقر» داده بودند.
يونيسف هشدار داده كه گرسنگی مفرط جان هزاران کودک آواره را تهدید میکند.
در همین رابطه «آکسفام»، سازمان کمکرسانی انگليسي اعلام كرد که در ایالت «سند» که بیشترین آسیب را دیده است، بیشتر به افرادی که در اردوگاهها هستند، رسیدگی میشود، درحالیکه تعداد زیادی از مردم بیرون از اردوگاهها هستند.
آکسفام اعلام کرده است که در اردوگاه ها غذا و آب پخش میشود و کوپنهایی به مردم داده میشود که با آن میتوانند از فروشگاههای محلی خرید کنند.
این در حالی است که به گفته یکی از خبرنگاران بیبیسی در پاکستان بیشتر اردوگاهها پر شدهاند و اغلب مردم ترجیح میدهند تا در کنار وسایل خود خارج از اردوگاهها بمانند و از آنها مراقبت کنند.
دو روز پیش، بر اثر سیل دیگری شهر «سوجاوال» از شهرهای مهم ایالت سند و جاده اصلی ارتباطی آن به زیر آب رفت.
این جاده به شهر «تاتا» متصل میشد که مرکز اصلی تدارکاتی برای تلاشهای کمکرسانی به سیلزدگان بود. ساکنان شهر «تاتا» که سیل آن را فراگرفته بود، در اعتراض به کمبود مواد کمکی، راههای عبور و مرور را مسدود کردند.
در ایالت سند پاکستان بیش از هفت میلیون تن در اثر سیل بیخانمان شدهاند.
مقامات این ایالت میگویند مقدار سیلابی که وارد رودخانه سند شده، چهل برابر ظرفیت عادی این رودخانه است.
پیشتر سازمان خیریه آکسفام، گفته بود که چنانچه تلاشهای بازسازی مناطق سیل زده پاکستان هر چه زودتر شروع نشود، این کشور با مشکلات زیادی در آینده مواجه خواهد شد.
در همین حال دولت هند این خبر را تایید کرده که چون پاکستان گفته است از کشوری که دشمن دیرینه اش محسوب میشود کمک مستقیم دریافت نخواهد کرد، دولت هند کمکهای خود را از طریق سازمان ملل متحد به پاکستان خواهد فرستاد.
روز گذشته آمریکا نیز اعلام کرده بود که کمکهای خود به سیل زدگان پاکستان را افزایش داده و 18 بالگرد جدید جهت کمکرسانی، در اختیار این کشور قرار میدهد.
صندوق بین المللی پول می گوید سیل پاکستان، مقامات این کشور را با یک چالش بزرگ اقتصادی مواجه کرده است.
واکنش دولت پاکستان به سیل اخیر و نحوه کمک رسانی با انتقادهایی همراه بوده است.
سازمان ملل هشدار داده که تعداد زیادی از حدود سه میلیون کودک سیل زده در پاکستان در معرض بیماریهای خطرناک هستند.
بانک جهانی نیز تاثیر سیل اخیر در وضعیت اقتصادی پاکستان را فاجعه آمیز خوانده و گفته است این سیل سبب شده که معادل یک میلیارد دلار به محصولات کشاورزی این کشور خسارت وارد شود.