بعد از حذف استقلال و پرسپولیس از لیگ قهرمانان آسیا، تب و تاب جدیدی شکل گرفت تا هر طور شده مشکلات این ۲ باشگاه تا سال آینده برطرف شود، به این امید که دو باشگاه مطرح ایرانی دوباره به بالاترین سطح از رقابتهای آسیایی برگردند. کنفدراسیون فوتبال آسیا برای عدم صدور مجوز حرفهای این دو باشگاه، ایرادات زیادی گرفته بود، ولی یکی از مهمترین آنها مالکیت مشترک بود. هر دو تیم استقلال و پرسپولیس تحت تملک وزارت ورزش هستند و وزیر ورزش ایران نقش مهمی در مدیریت این باشگاهها ایفا میکند. فارغ از مسئله دولتی بودن این دو باشگاه، داشتن مالکیت مشترک، یکی از بندهایی بود که کنفدراسیون فوتبال آسیا با استناد به آن، مجوز حرفهای این دو باشگاه را صادر نکرد.
به رسمیت نشناختن حرفهای بودن این دو باشگاه ایرانی توسط (AFC) درحالی رقم خورد که وزیر ورزش خبر داد شخصا به مسئولان این نهاد آسیایی تضمین داده که تا پایان فوریه (اوایل اسفند)، کارهای واگذاری این دو باشگاه به بخش خصوصی را نهایی کند.
تضمین وزیر ورزش اگرچه مانع از کنار گذاشته شدن استقلال و پرسپولیس از لیگ قهرمانان آسیا نشد، ولی ظاهرا روند خصوصیسازی پرسپولیس و استقلال در حال انجام است. اتفاقی که بهتازگی با ورود سازمان خصوصیسازی به این پرونده شکل گرفته و قیمتگذاری دو باشگاه برای عرضه در بورس و همچنین واگذاری نهایی انجام شده است.
آغاز یک خبر جنجالی با یک توئیت چند خطی
از آنجا که قرار است پرسپولیس و استقلال واگذار شوند، در اولین بخش سازمان خصوصیسازی تصمیم به تعیین قیمت واقعی این دو باشگاه گرفت. حسین قربانزاده، رئیس سازمان خصوصیسازی از عزم جدی برای واگذاری این دو باشگاه حرف زد و خبر داد که به زودی جلسات تخصصی در همین زمینه برگزار میشود. او چند روز بعد با انتشار خبری در صفحه توئیترش، ناخواسته یک جنگ داغ دیگر بین هواداران پرسپولیس و استقلال به راه انداخت. او نوشت که قیمت گذاری دو باشگاه پرسپولیس و استقلال به اتمام رسیده و پرسپولیس ۳۲۰۰ میلیارد و استقلال ۲۸۰۰ میلیارد تومان قیمتگذاری شدند. اختلاف ۴۰۰ میلیارد تومانی بین ارزش باشگاه پرسپولیس با استقلال سروصدای هواداران تیم آبیپوش تهرانی را درآورد. آنها از این که تیمشان در مقایسه با رقیب دیرینه ۱۴ درصد ارزانتر است، شاکی بودند. در جبهه مقابل، اما هواداران پرسپولیس با خواندن کریهای تندتر، به استقلالیها گوشزد میکردند که حقیقت در این زمینه برملا شده و آنها باید بپذیرند که به طور رسمی، ارزش باشگاهشان کمتر از پرسپولیس است.
اعتراض رسمی استقلال به قیمتگذاری
جدای از بحث کری خوانی بین هواداران دو باشگاه، مسئولان استقلال به صورت رسمی نسبت به این قیمتگذاری اعتراض کردند. آنها از این گفتند که با توجه به قدمت و داراییهای استقلال، این باشگاه به مراتب از پرسپولیس گرانتر است و به نظر میرسد قیمتگذاری عادلانهای صورت نگرفته است. فرشاد سمیعی، معاون حقوقی باشگاه استقلال در این مورد گفت: «در قیمتگذاری باشگاه استقلال به برند، قدمت، افتخارات باشگاهی که ۲ بار قهرمان آسیا شده و ۲ ستاره دارد و همچنین اسناد مالکیت بدون معارض کمپ مرحوم ناصر حجازی و مجموعه مرغوبکار، صورتهای مالی و گزارشهای مرتبط توجه کافی نشده است و این ارزشگذاری هیچ تناسبی با ظرفیت و ارزش حقیقی این باشگاه ندارد. در واقع استقلال یک مکتب اصیل ۷۰ ساله است. اگرچه از نظر بورس و کارشناسان مالی و اقتصادی شاید این ارزش گذاری چندان اهمیتی نداشته باشد، ولی با توجه به احساسات عمیق هواداران پرشور و متعصب استقلال و در راستای دفاع از منافع این باشگاه مسئله را پیگیری و از طریق قانونی در این خصوص اقدام خواهیم کرد».
فریده شجاعی، همسر مرحوم منصور پورحیدی که از او به عنوان «پدر استقلال» هم یاد میشود در گفتگو با یکی از رسانهها، این قیمتگذاری را عجیب خواند. او با برشمردن داراییهای استقلال در مقایسه با پرسپولیس گفت که قطعا استقلال ارزش مالی بیشتری دارد؛ «پرسپولیس که چیزی نداشت! فقط بولینگ عبده را داشتند که الان شده مجموعه شهید چمران، ولی استقلال کلوپ تنیس را داشت، همین باشگاه حجاب فعلی را داشت که زمین والیبال بود. ما همانجا حسن روشن و عادلخانی را پاگشا کردیم. زمین دیهیم، زمین افسر و خیلی زمینهای دیگر. یک ساختمان چند طبقه که مجتمع ورزشی بود در روبروی بیمارستان طرفه، نزدیک به میدان بهارستان هم برای تاج بود که دفتر خود خسروانی آنجا بود و حالا تبدیل به ساختمان تربیت بدنی استان تهران شده است.»
چرا پرسپولیس گرانتر از استقلال شد؟
با توجه به فضای ملتهبی که این قیمتگذاری به وجود آورد و باعث اختلاف دوباره هواداران دو باشگاه شد، حسین قربانزاده، رئیس سازمان خصوصیسازی، دوباره وارد میدان شد و اینبار از فاکتورهای لازم برای قیمتگذاری دو باشگاه پرده برداشت و دلیل گرانتر بودن پرسپولیس نسبت به استقلال را اینطور شرح داد؛ «در این ارزشگذاری شاخصهای مختلفی مورد توجه قرار گرفته است. از مساله داراییهای دو باشگاه، موضوع ارزش نیروی انسانی و همچنین مسائل مربوط به مطالبات و بدهیها و مسائل مالیاتی که به هر حال به عنوان یک معضل همواره این دو باشگاه را تهدید کرده است. انتظار ما این است که هواداران دو باشگاه با توجه به حرکت تازهای که آغاز شده، همراهی در این مسیر و خصوصیسازی واقعی این دو باشگاه پرطرفدار فوتبال ایران است تا آنها برای نخستین بار بعد از دههها فرصتی برای نفس تازه کردن و توسعه و کار برای آینده را حس کنند. هواداران فوتبال باید در نظر داشته باشند که این ارزشگذاری توسط کارشناسان رسمی دادگستری انجام گرفته است».
با وجود آنکه یکی چند روزی از این اظهارات میگذرد، اما به نظر میرسد صحبتهای رئیس سازمان خصوصیسازی هنوز نتوانسته هواداران و مسئولان باشگاه استقلال را راضی نگه دارد و آنها همچنان بر گرانتر بودن برند باشگاهشان در مقایسه با پرسپولیس اصرار دارند.
مسئله اصلی فراموش شده است؟
فارغ از اینکه در چنین قیمتگذاریای حق با سازمان خصوصیسازی باشد یا هواداران و مسئولان استقلال، به نظر میرسد مسئله اصلی به دست فراموشی سپرده و یا کمتر عنوان شده است. قیمت گذاری دو باشگاه پرسپولیس و استقلال به این دلیل انجام شده که نهایتا به بخش خصوصی واگذار شوند، ولی آیا با چنین رقمهایی، بخش خصوصی توان ورود به معامله خرید سهام این دو باشگاه را دارد؟ روی کاغذ پاسخ منفی است. منتقدان چنین قیمتگذاریای میگویند سازمان خصوصیسازی قیمتها را به گونهای تعریف کرده که کسی سراغ خرید این دو باشگاه نرود تا زمینه برای ورود نهادهای دولتی یا دست کم خصولتی برای خرید آنها فراهم شود. موضوعی که اگر محقق شود، دوباره این دو باشگاه را در دست دولت نگه میدارد و فقط سازوکار اداره آنها را تا حدودی دستخوش تغییر و تحول میکند.
فوتبال ۳۶۰