لجبازیِ مجلس و دولت بر سر طرح جنجالی صیانت

روزنامه آرمان ملی نوشت: سخنگوی کمیسیون مشترک طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی از رای‌گیری درباره کلیت این طرح در نشست کمیسیون متبوعش خبر داده است. لطف‌ا... سیاهکلی البته از پیشنهادی در باره این طرح نیز سخن به میان آورده و اظهار داشته است که دولت یک پیشنهادی را از طریق وزارت ارتباطات به کمیسیون مشترک ارائه داده است که در کمیسیون مورد بحث قرار گرفت، ولی از آنجا که تعداد اعضا در جلسه صبح دیروز به حد نصاب نرسید مقرر شد که در نشست آتی کمیسیون، این مسئله به رای‌گیری گذاشته شود که آیا پیشنهاد دولت به مرکز پژوهش‌ها ارسال شود و با طرح قبلی مجدداً جمع‌بندی شود یا اینکه در جریان بررسی طرح در کمیسیون، پیشنهادات مختلف نیز مورد بررسی قرار گیرد.

آن طور که تسنیم می‌نویسد او درباره جزئیات پیشنهاد وزارت ارتباطات خاطرنشان کرد: پیشنهاد دولت که در واقع شامل طرح قبلی مجلس می‌شد که با اعمال تغییراتی همراه بوده است، در قالب ۴ سطح از جمله تعیین جایگاه شورای‌عالی فضای مجازی، کمیسیون عالی تنظیم مقررات، تنظیم‌گر‌های موضوعی و تخصصی و سرویس‌ها و اپلیکشن‌های داخلی است.

سخنگوی کمیسیون مشترک طرح حمایت از حقوق کاربران در فضای مجازی با اشاره به زمان رای‌گیری درباره کلیت این طرح گفت: مقرر شد در ابتدای جلسه کمیسیون کلیت طرح به رای گذاشته شود. اظهارات این نماینده مجلس البته شامل دو بخش عمده است. یکی اینکه مرغ مجلس و کمیسیون یک پا دارد و به‌رغم همه مخالفت‌های افکار عمومی‌بناست این جماعت کار خودشان را بکنند و نکته دوم اینکه دولت هم وارد بازی شده و به نام اصلاح طرح در واقع کلیات طرح را پذیرفته و با آن همکاری می‌کند البته احتمالا با تعدیل آن. این در حالی است که نشریه پیوست هم اشاره کرده که وزیر ارتباطات در دیدار با رئیس مجلس نسخه جدیدی از طرح صیانت از کاربران در فضای مجازی ارائه داده است که گفته می‌شود ۳۰ درصد با طرح فعلی متفاوت است. این طرح که در اختیار رئیس مجلس قرار گرفته، هنوز منتشر نشده است.

رای گیری درکمیسیون مشترک این طرح در حالی صورت می‌گیرد که پیشتر نمایندگان مجلس با بررسی طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی بر اساس اصل ۸۵ قانون اساسی موافقت کرده بودند آن هم با ۱۲۱ رای. به این معنا که گفته می‌شود مجلس نمی‌تواند اختیار قانونگذاری را به شخص یا هیأتی واگذار کند، ولی در موارد ضروری می‌تواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل هفتاد و دوم به کمیسیون‌های داخلی خود تفویض کند، در این صورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین می‌کند به صورت آزمایشی اجرا می‌شود و تصویب نهایی آن‌ها با مجلس خواهد بود. این یعنی مجلس مسئله را درباره طرح به کمیسیون مربوطه داده تا خود امور را پیش برد و احتمالا بعد از شورای نگهبان به صورت آزمایشی عملی شود.

موضوع این طرح، اما بار‌ها در مجلس مطرح و البته که به دلیل فشار افکار عمومی‌مطرح شدنش در صحن به حالت تعلیق در میامد. حالا، اما سخنگوی کمیسیون مشترک طرح حمایت از کاربران در فضای مجازی از رای‌گیری درباره این طرح سخن می‌گویند. طرحی که آذری جهرمی وزیرارتباطات سابق به نوعی نگرانی‌های مردم در مورد آن را صحیح می‌داند و در موردش گفته بود این طرح احتمال محدودیت گسترده بر پهنای باند پیام‌رسان‌ها و حتی اعمال فیلتررا به شدت افزایش می‌دهد او از حرکت مردم به سمت اینترنت‌های ماهواره‌ای دراین باره سخن به میان آورده بود و گفت: «هرچند به نظر نمی‌رسد در کوتاه‌مدت چند ماهه شبکه‌های اجتماعی فیلتر شوند، اما مکانیسم پیش‌بینی شده در این پیش‌نویس و ترکیب کمیسیون‌ها و کارگروه‌های تعریف شده در آن احتمال اعمال محدودیت گسترده بر پهنای باند پیام‌رسان‌ها و حتی اعمال فیلتر را به شدت افزایش داده است. بالا رفتن هزینه اینترنت هم از خروجی‌های دیگر این طرح است.

البته در کنار آن نباید افزایش تمایل کاربران ایرانی به سمت اینترنت‌های ماهواره‌ای را هم نادیده گرفت.» موضوع تغییر رویه در ارتباط با فضای مجازی از مدت‌ها پیش مدنظرخیلی از مقامات و بخش‌ها بوده است آنگونه که عبدالرضا داوری که این‌رو‌ها علیه احمدی‌نژاد حرف می‌زند و قبلا از نزدیکانش بوده درصفحه توئیترخود نوشته بود: «اینترنت ملی»، رویای بزرگ دولت احمدی‌نژاد بود؛ در سال ۱۳۸۸ علاوه بر فلیترینگ توئیتر و فیسبوک وتشکیل ارتش سایبری، مخابرات را هم به سپاه واگذار نمود...» طرح صیانت هم البته که ابتدا در مجلس دهم مطرح شد، ولی مجلس یازدهم عزمش جزم برای به ثمر نشاندن آن است. پیش از این نامه‌ای هم از مرتضی آقا تهرانی رئیس کمیسیون فرهنگی به نمایندگان مجلس در خصوص تصویب اصل ۸۵ طرح صیانت از حقوق کاربران منتشر شده بود، نامه‌ای که در آن نوشته شده است: «این طرح برآیند نظرات اجرائی، نهاد‌های حاکمیتی، اعضای حقیقی شورای عالی فضای مجازی، مسئولان فضای مجازی کشور و‌... امید است که باید مورد عنایت قرا بگیرد.» این عضو جبهه پایداری مدعی شده بود که در واقع این طرح مورد تایید ارکان حاکمیتی است. البته که در کنار همه این‌ها یک نظریه دیگر هم مطرح بود اینکه طرح صیانت فعلا مواد و ساختار تندی دارد تا مردم را برای طرحی متعادل‌تر راضی و آماده کند به عبارتی جریان به مرگ گفتن و به تب راضی شدن است، اتفاقی که بعید نیست در پیشنهاد دولت که سیاهکلی از آن خبر داده در حال اجرائی شدن باشد به این معنا که صیانت از فضای مجازی چه بخواهیم چه نه، چه صد‌ها هزار نفر امضا و طومار علیه‌اش جمع کنند، چه نکنند، چه به نام مجلس درآید و چه به نام دولت، به پای ملت ایران نوشته شده است، حال با چند بند و تبصره بالا و پایین‌تر، بدتر یا بهتر؛ و از قرار وقتی دولت در مورد این طرح پیشنهاداتی را مطرح کرده بیانگر همراهی و تصمیم نهایی دولت و مجلس در به ثمر نشاندن آن چیزی است که صیانت از فضای مجازی می‌خوانند، ولی مردم آن را چیزی جز اعمال محدودیت‌های بیشتر نمیدانند و بس. این در حالی است که رئیسی پیشتر درزمان تبلیغات انتخاباتی اعلام کرده بود اینکه گفته می‌شود او به دنبال بستن فضای مجازی است صحیح نیست. وی بر ضرورت استفاده از این فضا تاکید داشته و البته ناگفته نماند از مدیریت این فضا و طرحش مبنی بر طبقه‌بندی اینترنت عمومی‌و تخصصی هم سخن به میان آورده بود که خود این طبقه‌بندی اینترنتی، شائباتی در باره تفاوت و تبعیض اینترنتی و احتمالا محدودیت‌هایی برای اینترنت عمومی‌ایجاد کرد.

اما حالا در چنین شرایطی قطعا که پیمان بستن با مجلس در طرح صیانت از فضای مجازی خلف وعده دولت رئیسی در آن چیزی است که در انتخابات می‌گفت و البته که کمتر کسی آن اظهارات و سخنان را نیز باور داشت. امروز، اما قدم برداشتن دولت در این مسیر تحت عنوان پیشنهادات برای طرح صیانت، خود می‌تواند به خودزنی در نزد افکار عمومی‌تمام شود. طرحی که البته در آخر به نحوی و شکلی عملی می‌شود و اگر دیرو زود داشته باشد، سوخت و سوز ندارد.