بانک مرکزی اعلام کرد: نرخ تورم در 12 ماه منتهی به خردادماه سال‌جاری نسبت به 12 ماه منتهی به خردادماه سال گذشته، معادل 4/9 درصد است.
براساس خلاصه نتایج به دست آمده از شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی در مناطق شهری ایران براساس سال پایه 100=1383 (359 قلم کالا و خدمت) در خرداد ماه 1389، دومین نرخ تورم تک رقمی به دست آمد. این در حالی است که این نرخ در خردادماه نسبت به ماه قبل 7/0 درصد افزایش و در مقایسه با ماه مشابه سال قبل، شاخص مذکور 3/8 درصد رشد داشته است.
بانک مرکزی با تاکید بر نرخ تورم اردیبهشت‌ماه که برابر با 9/9 درصد بوده، روند کاهشی نرخ تورم را برای دومین بار متذکر شده است. نرخ تورم تک رقمی که قرار بود در پایان سال گذشته ثبت شود، در اردیبهشت‌ماه محقق شد.
نرخ تورم نقطه به نقطه در اردیبهشت‌ماه در مقایسه با ماه مشابه سال قبل نیز رشد 4/9 درصدی را تجربه کرده است.
برخی از کارشناسان با توجه به افزایش نرخ اجاره بها در ماه‌های اخیر که در محاسبه نرخ تورم منظور می‌شود و رشد نقدینگی از نیمه سال گذشته به این سو، پیش‌بینی می‌کنند که روند کاهشی نرخ تورم در ماه‌های آتی متوقف شود یا روندی افزایشی را در پیش گیرد.
نرخ تورم در فروردین‌ماه سال گذشته 4/25 درصد، اردیبهشت‌ماه 6/23، خردادماه 5/23، تیرماه 5/21، مردادماه 2/20، شهریورماه 5/18، مهرماه 7/16، آبان‌ماه 15، آذرماه 7/13، دی‌ماه 2/12، بهمن‌ماه 3/11 و اسفندماه 8/10 درصد بود. نرخ تورم فروردین‌ماه امسال 4/10 درصد بوده است.
محدوديت‌هاي فرمول محاسبه نرخ تورم در ايران
يك اقتصاددان با اشاره به محدوديت‌هاي فرمول محاسبه نرخ تورم در ايران از گذشته دور گفت: نرخ تورم اعلام شده از سوي بانك مركزي براساس فرمول به كار گرفته شده معتبر است.
محمد واعظ در گفت‌وگو با خبرگزاري فارس اظهار داشت: نرخ تورم در ايران، براساس يك فرمول فني محاسبه مي‌شود كه اين فرمول فني به صورت يكنواخت هرسال اعمال مي‌شود؛ ولي اين فرمول مطلوب نيست. وي افزود: به عبارت ديگر، اين فرمول همه اجزاي قيمتي را كه خانوارها با آن روبه‌رو مي‌شوند در برنمي‌گيرد، اما در سال‌هاي مختلف تكرار مي‌شود.
اين استاد دانشگاه اصفهان اضافه كرد: در نتيجه، وقتي بخشي از قيمت‌ها را در برنگيرد، اين بخش مربوط به يكسال به خصوص نيست، در واقع محدوديتي است كه براي دوره‌ها و سال‌هاي مختلف تكرار مي‌شود. وي با اشاره به مهمترين محدوديت‌هاي فرمول محاسبه نرخ تورم بانك مركزي گفت: يكي از اين محدوديت‌ها اين است كه نرخ تورم به صورت درصد تغيير در شاخص قيمت محاسبه مي‌شود كه خود شاخص قيمت، با استفاده از روش لاسپير اندازه‌گيري مي‌شود. وقتي شاخص قيمت از روش لاسپير اندازه‌گيري مي‌شود، تفاوت‌هاي قابل توجهي در الگوي مصرف خانوار در فاصله بين سال پايه با سال مورد نظر، مورد توجه قرار نمي‌گيرد.
واعظ با اشاره به محدوديت دوم اظهار داشت: محاسبه شاخص قيمت و به بالطبع، نرخ تورم به دست آمده، برمبناي آن قيمت اموال غير منقول كه خانوار با آن روبه‌رو مي‌شوند، به خصوص قيمت مسكن وارد نمي‌شود. وي افزود: با توجه به دو محوريت اصلي ذكر شده، نرخ تورم براي سال‌هاي مختلف با روش يكسان محاسبه مي‌شود، اگر براي مثال فرض كنيم كه نرخ تورم كم برآورد شده، اين كم برآورد شدن براي سال‌هاي مختلف تكرار مي‌شود، چنين نيست كه مخصوص يكسال به خصوص باشد.
اين اقتصاددان اضافه كرد: به همين خاطر، اختلاف بين نرخ‌هاي تورم بين سال‌هاي مختلف از اهميتي بيشتر از نرخ تورم هر سال برخوردار است. در دوره يكساله منتهي به آخر ارديبهشت ماه 89، يعني دوره انتهاي ارديبهشت 88، الي انتهاي ارديبهشت 89، نرخ تورم بر مبناي همين فرمول كاهش زيادي نسبت به قبل داشته است و نرخ تورم اعلام شده به نظر مي‌رسد بر مبناي فرمول اعلام شده به كار رفته معتبر باشد.
وي افزود: در اين دوره خاص اگر بخواهيم نرخ تورم را با دقت بيشتري اندازه‌گيري كنيم، چون در بازار اموال غيرمنقول ركود حاكم بوده است، ممكن است نرخ تورم دقيق‌تر، كه با رفع محدوديت دوم اندازه‌گيري مي‌شود از نرخ تورم اندازه‌گيري شده كمتر باشد.
واعظ با تاكيد بر اينكه اين وضعيت مخصوص زمان اخير است، گفت: به طور خلاصه، آنچه كه اعلام شده در قالب فرمول به كار گرفته شده بوده و از اعتبار برخوردار است.
وي افزود: اين از اعتبار برخوردار بودن، به اين معني نيست كه اين نرخ، صددرصد واقعيت قيمت‌ها را منعكس كند، اما فرمول به كاررفته، فرمول تاريخي است كه از گذشته تاكنون مورد استفاده قرار گرفته است.
مهار حجم پول، عامل كاهش نرخ تورم است
واعظ، درخصوص علل كاهش نرخ تورم گفت: اين مساله در مهار عوامل تحريك‌كننده تقاضاي كل ريشه دارد.
وي افزود: يكي از مهمترين عوامل تحريك كننده تقاضاي كل، به طور غيرمستقيم حجم پول بوده است. چون نرخ رشد حجم پول مهار شده است، خود به خود، مهمترين عامل ايجاد تورم مهار شده است.
كاهش هزينه تمام شده توليدات راهكار كاهش نرخ تورم
اين اقتصاددان در پاسخ به اين سوال كه راهكار كاهش نرخ تورم چيست، گفت: اگرچه كنترل حجم پول به عنوان يك راهكار توصيه مي‌شود، اما استفاده زياد از اين راهكار، تورم ركودي به وجود مي‌آورد كه امروز با ابعادي از ركود روبه‌رو هستيم.
وي افزود: لذا بايد در كنار تنظيم حجم پول، به موضوع تامين مالي بنگاه‌ها، كاهش هزينه تمام شده توليدات و تحرك اقتصادي توجه شود كه هر كدام موضوعات مفصلي براي بحث و گفت‌وگو هستند.
