با فضاي ايجاد شده براي بانك‌هاي ايراني در مناسبات اقتصاد برون مرزي، چندي است كه نقش صرافي‌هايي كه شايد تا چهارسال پيش چندان توجهي به آنها نمي‌شد، پررنگ شده است.
نخستين زمزمه‌هاي مقابله اقتصادي با فعالان اقتصادي ايران از كشور چين شنيده شد زماني كه تجار ايراني به روال معمول اقدام به گشايش LC كردند اما در كمال ناباوري شاهد كارشكني بانكداران چيني شدند. چين يكي از بزرگترين شركاي تجاري ايران است.
بازرگانان ايران مدعي هستند دو سال است چيني‌ها LC ايراني نمي‌پذيرند و LC نيز براي اين كشور گشايش نمي‌كنند. آنان مي‌گويند مشكلات بانكي تجار ايراني با چين بسيار شديد است اما به معناي لاينحل نيست. اين معضل تنها مختص كشور چين نيست، بنابر اعتراف فعالان اقتصادي، بانک‌های كشور امارات نيز چندي است كه تجار ايراني را دست به سر مي‌كنند. اين دو كشور از مهمترين شركاي تجاري ایران هستند.
بانك‌هاي ساير كشورها نيز مانند اروپا و آمريكا روابط خود را با ايران قطع كرده‌اند. به ويژه بانك‌هاي تراز اول، دوم و سوم جهان.
اعضاي اتاق‌هاي بازرگاني مي‌گويند: مدت‌هاست كه ديگر بانك‌هاي درجه اول و بانك‌هاي بزرگ اروپايي و آمريكايي با بانك‌هاي ايراني مراوده ندارند. در نتيجه ما مجبوريم LCها يا نقل و انتقالات ارزي را از طريق بانك‌هاي واسطه انجام دهيم كه اين امر هزينه‌هاي صادرات و مدت زمان آن را افزايش مي‌دهد.
انجام امور بانكي از طريق بانك‌هاي واسطه نيز بدون دغدغه نيست زيرا امكان دارد اين بانك‌ها از طريق بانك‌هاي بزرگ اقدام به نقل و انتقال وجوه كنند. در اين صورت بانك‌هاي بزرگ ممكن است مقصد پول را شناسايي و آن را بلوكه كنند. بنابراين بانك‌هاي ايراني بايد از نحوه عمل بانك‌هاي واسطه و كوچك مطلع شوند تا چنين احتمالاتي پيش نيايد.
اما نمي‌توان در فضاي رقابت منتظر بود و تاخير در صادرات را تحمل كرد. زيرا خريداران كالا زودتر و بدون دغدغه مي‌خواهند به كالاهايي كه خريده‌اند برسند. در این شرایط صادركنندگان ناچارند تاخيرها را به حداقل برسانند.
در اين ميان بهترين جايگزين برای بانک‌ها صرافي‌ها هستند. هم بدون مجوزها و هم با مجوزها. گفته مي‌شود، صرافي‌ها بسيار سريعتر و ارزان‌تر از بانك‌ها اقدام به نقل و انتقال وجوه مي‌كنند. اما بانكداران معتقدند كه برخي صرافي‌ها از شرايط به وجود آمده براي بانك‌ها سوءاستفاده كرده و هزينه‌هاي سرسام‌آوري را از افراد دريافت مي‌كنند.
يكي از صادركنندگان اين گفته را تكذيب مي‌كند: از زماني كه براي بانك‌ها در سطح بين‌الملل محدوديت ايجاد شده، ما خوشحال‌تريم. زيرا صرافي‌ها دچار بوروكراسي شديد حاكم بر بانك‌ها نيستند و در نتيجه با شتاب بيشتري نقل و انتقالات ارزي را انجام مي‌دهند و هم هزينه‌هاي كمتري دريافت مي‌كنند.
اما به آساني نمي‌توان به صرافي‌ها دل خوش كرد، يك فعال ديگر مي‌گويد: ما نمي‌توانيم براي نقل و انتقال وجوه به هر صرافي مراجعه كنيم در گام نخست از دوستان و افراد ديگر در خصوص سابقه و عملكرد صرافي مورد نظر جويا مي‌شويم در صورتي كه نظرات دريافت شده مساعد باشد، نقل و انتقال وجوه را انجام مي‌دهيم. براي تجار كه دوستان و همكاران زيادي دارند يافتن يك صرافي مطمئن كار دشواري نيست. اما افراد عادي كه تاكنون از طريق بانك‌ها مبادلات ارزي خود را انجام مي‌دهند يافتن صرافي مطمئن غيرممكن نيست اما زمان‌بر است. به ويژه آن‌كه ايران پر از صرافي‌هاي بدون مجوزي است كه در كنار موسسات مالي بدون مجوز فعال هستند. در اين صورت ريسك نقل و انتقالات افزايش مي‌يابد. هرچند بانك مركزي اعلام كرده كه مي‌خواهد صرافي‌هاي بدون مجوز را ساماندهي كند اما تا آن زمان احتمال وقوع خطر همچنان وجود دارد.
