رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام گفت: مديران باتجربه سرمايه‌هاي يك كشورند و مي‌توانند با برآورده کردن نيازهاي اساسي کارکنان، برقراري اعتماد متقابل ميان خود و آن‌ها و ايجاد يک فرهنگ عاري از سرزنش، آن‌ها را نسبت به جامعه متعهد کنند.
آيت‌الله هاشمي رفسنجاني به مناسبت اول خرداد؛ روز بهره‌وري اظهار كرد:
«بهره‌وري» نامي زيبا در اقتصاد و زيرمجموعه‌هاي آن، مخصوصاً صنعت و كشاورزي است كه مدت‌هاست ذهن دانشمندان علوم اقتصادي و برتر از آن‌ها، حاكمان و سياسيون دنيا را به خود مشغول كرده است. معناي آن در زبان ما «با فايده بودن و سود برندگي» و در اصل به معناي قدرت توليد و مولد بودن است. اگرچه نمي‌توان درباره نقطه آغاز توجه به بهره‌وري به عنوان يك راه در زندگي اجتماعي، نظر مشخصي داد، اما با توجه به روحيات بشر در استفاده بهينه از امكانات، مي‌توان گفت كه بهره‌وري، عمري به اندازه بشريت دارد و آن‌چه در اين بين مهم مي‌نمايد، اين است كه چرا هنوز كميت بشر در بهره‌وري لنگ مي‌زند؟!
وي ادامه داد: اگرچه وسعت معنايي واژه بهره‌وري، همه شئونات زندگي انسان‌ها در همه ابعاد را شامل مي‌شود، اما نگاه اقتصاد مأبانه به اين واژه، آن را كليد مثبت و منفي همه فتح‌ها و عدم الفتح‌ها و يا بهتر بگويم نفع و عدم نفع‌ها كرده است.
وي افزود: امروزه، بهره‌وري در دنيا يک اولويت و انتخاب ملي و فراملي است که منجر به افزايش رفاه اجتماعي و کاهش فقر مي‌گردد و كمتر كسي است كه منكر آن شود، اما در عمل مي‌بينيم هنوز بي‌توجهي به بهره‌وري بيداد مي‌كند كه شايد بيشتر به خاطر عدم درك درست از معناي حقيقي اين اصطلاح باشد.
رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام خاطرنشان كرد: با وجود تعاريف زياد درباره بهره‌وري، براي اجرايي کردن آن، بايد تعريفي هماهنگ و سازگار با شرايط و نيازهاي معين هر جامعه به کار برد و از طريق مشارکت همه مردم، قدم‌هاي مؤثري را در اين راه برداشت. استمرار يک سيستم بهره‌وري، مستلزم اقداماتي چند نظير تسهيل منافع، اصلاح ساختار سازماني، توسعه منابع انساني و... است. راهکارهاي افزايش بهره‌وري، مستلزم شناخت کافي وضعيت موجود و فرهنگ در ميان ملت‌هاست.
با توجه به تفاوت‌هاي مهم در فرهنگ کار، مي‌توان گفت راهکارهاي افزايش بهره‌وري نيز در آن‌ها متفاوت خواهدبود. ازجمله راهکارهاي افزايش بهره‌وري مي‌توان به کاهش ضايعات، ايجاد تعهد افراد جامعه، توجه به همه، استفاده بهينه از استعدادها، ايجاد انگيزه در مردم، توجه به تغييرات و... اشاره کرد.
وي گفت: براي آگاهي از ميزان افزايش بهره‌وري بايد آن را در قالب شاخص‌هاي مختلف و در دوره‌هاي معيني اندازه‌گيري کرد. با اندازه‌گيري شاخص‌هاي بهره‌وري مي‌توان مشخص كرد که تلاش‌هاي بهره‌وري تا چه حدي مفيد بوده است. البته اندازه‌گيري بهره‌وري نيز بايد براساس يک سيستم مناسب و اصولي انجام گيرد، در غير اين صورت نمي‌توان به نتايج آن اطمينان و انتظار بهبود در آن را داشت.
وي خاطرنشان كرد: در جهان فراصنعتي امروز ضايعات و افزايش روزافزون آن، يکي از پديده‌هاي توليد انبوه است که کشورهاي صنعتي در جستجوي يافتن راه‌هايي براي جلوگيري و قطع اين جريان هستند. کاهش ضايعات يکي از اصول اساسي زندگي اجتماعي بشري است که از هزاران سال قبل بدون آن‌که از مفهوم آن آگاهي داشته باشند، به کار مي‌بستند. به عنوان مثال انسان وقتي با کم آبي روبرو مي‌شد، از مصرف غيرضروري آن خودداري مي‌کرد، زارعان اگر زمين کمتري براي کشت دارند، تلاش بيشتري براي بهره‌برداري از تمامي آن به خرج مي‌دهند.
با کاهش ضايعات و در نتيجه کاهش هزينه ها، سود بيشتري عايد مي‌شود که بخشي از آن نيز به عنوان بهره‌وري به کارگران و کارکنان آن واحد صنعتي پرداخته مي‌شود. در نتيجه آن‌ها نيز مي‌توانند با داشتن درآمد بيشتر، زندگي بهتري را براي خود وخانواده خود و در نتيجه افراد جامعه فراهم آورند. از اين رو، توليد بهتر و با ضايعات کمتر، علاوه‌بر آن‌که سطح زندگي کارگران را بهبود مي‌بخشد، موجب شکوفايي اقتصاد مملکت نيز مي‌گردد.
هاشمي اظهار كرد: اگر اين اصل را که براي کاهش ضايعات بايد برنامه‌اي مناسب و کارآمد داشته باشيم، قبول کنيم، تهيه يک برنامه جامع اجرايي براي هماهنگ ساختن اقدامات و تلاش‌هاي همه بخش‌ها و واحدها ضرورتي اجتناب‌ناپذيراست. اين برنامه موجب هدايت تلاش‌هاي جامعه در جهت تأمين نيازها و ابزارهاي کاهش ضايعات مي‌گردد. کاهش ضايعات موجب کاهش تنش‌هاي موجود در جامعه و ايجاد فضايي سرشار از اعتماد و اطمينان در بين مردم مي‌گردد که آن‌ها را به همکاري هرچه بيشتر با يکديگر تشويق مي‌کند.
وي ادامه داد: يکي ديگر از راه‌هاي کاهش ضايعات، نوسازي و توسعه فناوري است. هرگونه توسعه تکنولوژيک مستلزم افزايش مهارت افراد مرتبط با آن است که بايد به همراه ساير زمينه‌هاي مورد نياز مربوط به تغييرات تکنولوژيک به مورد اجرا درآيد. فناوري‌هاي جديد بر روي ساختارها، مهارتها، روابط افراد و مشاغل تأثير خواهد گذاشت. وجود کارمندان متعهد براي ارتقاي بهره‌وري در جامعه ارزشمند است كه مي‌توانند با انجام به موقع کارها و حس مسووليت در افزايش توليد و بهره‌وري مؤثر باشند.
وي تاكيد كرد: مديران باتجربه سرمايه‌هاي يك كشورند و مي‌توانند با برآورده کردن نيازهاي اساسي کارکنان، برقراري اعتماد متقابل ميان خود و آن‌ها و ايجاد يک فرهنگ عاري از سرزنش، آن‌ها را نسبت به جامعه متعهد کنند. تا زماني که نيازهاي روحي و رواني کارکنان برآورده نشود، هرگز به طور کامل نسبت به جامعه احساس تعهد نخواهند کرد.
رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام خاطرنشان كرد: تجربه نشان داده است که يک كشور فقط با اتکا به مردم خود مي‌تواند موفق باشد. از اين‌رو كشورهاي پيشرفته، همواره بر بهبود مستمر کيفيت کاري كارگران و كارمندان خود توجه خاصي مي‌کنند و اين الگوي رفتاري، کاهش ضايعات و بهبود کيفيت محصولات را به همراه دارد که نتيجه نهايي آن نيز افزايش بهره‌وري است.
وي گفت: تشخيص و استفاده از استعدادهاي فردي افراد، يکي از سازنده‌ترين و ارضا کننده‌ترين کارهاي مديران جامعه است که بايد به شکل ابزاري قوي در راه افزايش بهره‌وري به کارگرفته شود. در سازمان‌ها به ويژه سازمان‌هاي بزرگ، اغلب اوقات استعدادهاي فردي به‌طور کامل مورد بهره‌برداري کامل قرار نمي‌گيرند و گاهي اوقات کاملاً ناشناخته باقي مي‌مانند. يعني استعدادها در راستاي افزايش بهره‌وري به کار گرفته نمي‌شوند که خود يک نوع فرصت از دست رفته افزايش بهره‌وري محسوب مي‌شود؛ بنابراين، لازم است مديران سعي کنند توانمندي‌هايي را که به طور کامل مورداستفاده قرار نگرفته‌اند، کشف و راه‌هاي بهتري براي استفاده بيشتر از آن‌ها در راستاي افزايش بهره‌وري پيدا کنند.
وي ادامه داد: مسلماً پول تنها عامل انگيزش افراد نيست، اما اگر حقوق افراد خيلي نازل باشد، باعث از بين رفتن انگيزه آن‌ها مي‌شود. در نتيجه پاداش مالي همچنان به صورت يک انگيزش قوي براي آن‌ها باقي مي‌ماند. از اين رو، بايد سعي شود از پاداش‌هاي تشويقي به عنوان راهي براي سهيم کردن کارکنان در موفقيت‌هاي جامعه و بهره‌وري حاصل از آن استفاده شود. به عبارتي براي کارکنان تفهيم شود در بهره‌وري کاري که انجام مي‌دهند، سهيم‌اند.
هاشمي گفت: بزرگترين ايجاد عامل انگيزه در افراد اين است که به آن‌ها نشان داده شود به نحوي در مالکيت اقتصاد كشور شريک هستند. اين همان سهيم کردن کارگران در بهره‌وري حاصل از کارشان است که به نوبه خود موجب افزايش بهره‌وري مي‌گردد، از طرفي پاداش‌هاي پرداختي يا سهيم کردن کارگران در بهره‌وري کارشان، بايد عادلانه باشد، در غيراين صورت ممکن است نتيجه عکس بدهد.
وي ادامه داد: تغيير، راهي ديگر براي افزايش بهره‌وري و حفظ توان رقابتي اقتصاد كشورهاست؛ بنابراين، مي‌توان گفت جهت رشد، تغيير امري اجتناب‌ناپذير است و افراد جامعه بايد با روند تغييرات سازگاري داشته باشند. اين سازگاري مي‌تواند از طريق فراگيري مهارت‌هاي جديد حاصل شود. اين نوع رويکرد، توسعه را تسهيل مي‌کند و اين اطمينان را به وجود مي‌آورد که در مواقع اضطراري، جامعه آمادگي کامل براي مديريت بحران را دارد. اما براي اثربخش‌تر شدن تغييرات عمده، لازم است اين نوع تغييرات به همه افراد و همه موارد تسرّي داده شوند.
وي افزود: امروزه تغيير مهمترين عامل موثر در مديريت کسب و کار موفق است. افراد جامعه بايد نگرش مثبتي نسبت به مساله تغيير داشته باشند، تا از اين طريق توان رقابتي خود در بازارهاي تهاجمي امروزي را حفظ کنند. بي‌توجهي به يک روند، ممکن است بسيار پرهزينه باشد.
براي بشر آگاهي از نتايج تلاش‌هايش يک نياز ذاتي است و مديران نيز بايد بدانند سيستم سازماني که آن را مديريت مي‌کنند، چگونه عمل مي‌کند. اندازه‌گيري بهره‌وري ابزاري مؤثر، در تجزيه و تحليل عملکرد شرکت بوده، ضمن آن‌که مشخص مي‌کند تلاش‌هاي بهره‌وري تا چه حد مفيد بوده است. البته اندازه‌گيري بهره‌وري زماني مؤثر بوده و به بهبود سازمان کمک مي‌کند که براساس يک سيستم صحيح و اصولي انجام گيرد. در غير اين صورت، يعني از اندازه‌گيري‌هاي پراکنده و غيرسيستماتيک نمي‌توان انتظار بهبود مستمر داشت.
رييس مجمع تشخيص مصلحت نظام گفت: اميدوارم با توجه كافي به اين امر مهم، شاهد ارتقاي بهره‌وري در همه شئونات زندگي در ايران اسلامي باشيم كه براساس اهداف امام و پيشتازان مبارزه، يكي از اهداف انقلاب اسلامي ساختن الگويي مناسب از يك كشور اسلامي و ارائه آن به دنيا بود. امري كه تا به حال به هر دليلي محقق نشد و آمارهاي مقايسه‌اي ما و ديگر كشورها در امر بهره‌وري اين واقعيت را به ما ديكته مي‌نمايد كه بايد به نيروي انساني به عنوان ضلعي مهم در مثلث موفقيت‌هاي اقتصادي توجه ويژه شود.
