محصول انقلابی اپل در راه است

تکنولوژی واقعیت ترکیبی (mixed reality) حالا به یکی از آینده‌دارترین روند‌های تکنولوژی تبدیل شده است. مسیر این تکنولوژی توسعه و تولید هدست‌های کوچک‌تر و ارزان‌تر بوده است و محصولات موفقی، چون پلی‌استیشن VR ساخت شرکت سونی و Oculus Quests ساخت شرکت فیس‌بوک نشان‌دهنده ارزش‌های واقعی این بازار بوده‌اند. برای مشتریان شخصی هدف این هدست‌ها ساده است.

آن‌ها آن را می‌پوشند و به مکان دیگری به اصطلاح تله پورت می‌شوند. برای مشتریان شرکتی این هدست‌ها، اما ماجرا به این سادگی نیست. این شرکت‌ها و به‌خصوص شرکت‌هایی که در حوزه داده فعال هستند به کندی خود را با این محصول انطباق داده‌اند. گران بودن قیمت و موارد استفاده کم، چالش‌های زیادی را برای مشتریان شرکتی این هدست‌ها ایجاد کرده، با این حال برخی از این شرکت‌ها همچنان به‌دنبال موارد استفاده از آن هستند، به‌رغم اینکه برخی شرکت‌های بزرگ تکنولوژی (مانند گوگل) اساسا از تولید این محصول منصرف شده‌اند.

برای سال‌ها خبر‌های ضد و نقیضی درباره هدست اپل منتشر شده، اما روز گذشته بلومبرگ خبر داد که اپل می‌خواهد ابتدا یک هدست گرانقیمت وارد بازار کند تا توسعه دهندگان و بازارگاه بزرگ‌تری از آن ایجاد شود و در آینده یک عینک سبک واقعیت مجازی را عرضه کند. این استراتژی‌ای است که پیش از این بسیاری از متخصصان به اپل پیشنهاد می‌کردند که ابتدا محصولی برای تولید اپلیکیشن‌ها برای توسعه‌دهندگان عرضه می‌شود و شرکت‌ها/ برنامه‌نویسان قادر باشند محصولات تجاری برای آن بسازند و سپس بعد از آماده شدن بازار برای ارائه یک محصول سخت‌افزاری عمومی اپل اقدام به عرضه محصولش کند.

تابستان گذشته برخی خبر‌های غیر رسمی حاکی از آن بود که اپل با مهمترین شریک سخت‌افزاری خود یعنی فاکسکان مشغول کار روی تولید لنز‌های محصول جدید این است: هدست واقعیت مجازی. البته اپل و فاکسکان حداقل سه سال است که روی ساخت لنز‌های AR کار می‌کنند، اما گفته شد که کار ساخت این لنز‌ها در ماه می‌سال ۲۰۲۰ امسال وارد فاز تست اعتبارسنجی مهندسی شد. به این ترتیب این لنز‌ها از مرحله نمونه اولیه خارج شده و برای آزمایش تولید انبوه آماده می‌شوند.

به رغم این در همان زمان گفته می‌شود این لنز‌ها و خود هدست واقعیت مجازی اپل حداقل دوسال تا تولید عمده و ورود به بازار فاصله دارند. براساس پیش‌بینی‌های قبلی هدست واقعیت مجازی که احتمالا تا قبل از سال ۲۰۲۲ معرفی می‌شود مهم‌ترین محصول اپل بعد از معرفی ساعت اپل (اپل واچ) است. با این حال گزارش بلومبرگ حاکی است اپل از ابتدا قصد داشت نخستین هدست AR خود را در سال ۲۰۲۰ عرضه کند، اما بعدا این زمان را به تاخیر انداخت.

واقعیت ترکیبی و چالش‌های اپل

ترکیبی از واقعیت مجازی (VR) و واقعیت افزوده (AR) را واقعیت ترکیبی می‌نامند. مثلا قرار دادن سر یک حیوان روی تصویر انسان (چیزی که بسیاری از اپلیکیشن‌ها امروزه انجام می‌دهند). احتمالا پرسش اصلی این است که اپل روی کدام حوزه بیشتر تمرکز خواهد کرد؟ واقعیت افزوده یا واقعیت مجازی و پاسخ احتمالا این است: هردو و قطعا در این مسیر از دوربین‌های پیشرفته‌ای می‌گذرد که اپل درسال‌های اخیر روی محصولاتش (آی‌فون و آی‌پد) از آن‌ها بهره گرفته است.

درحال‌حاضر گزارش‌ها حاکی است که اپل فعلا در هدست خود روی واقعیت مجازی و به‌طور محدودی هم روی واقعیت افزوده تمرکز کرده است. این شبیه همان کاری است که فیس‌بوک در هدست واقعیت مجازی‌اش انجام داد. اپل همواره گفته موضوع واقعیت افزوده را به‌عنوان یک فرصت بزرگ بررسی می‌کند و به‌نظر می‌رسد اگر یک محصول با قیمت بالا مد نظر باشد این محصول فعلا برای گیم یا محصولات سرگرمی مناسب نیست.

درحال‌حاضر یک شرکت مشهور در عرصه واقعیت ترکیبی Magic Leap است که سرمایه قابل‌توجهی هم برای ساخت یک محصول کامل جذب کرد. این شرکت از عبارت «محاسبه فضایی» به‌عنوان جایگزین تکنولوژی واقعیت ترکیبی استفاده می‌کند، اما برای تجاری‌سازی این محصول سخت‌افزاری‌اش به مشکلات زیادی برخورد. اپل هم تقریبا باید همین مسیر را برای محصولش طی کند جز اینکه اشتباهات Magic Leap را تکرار نکند.

درحالی‌که پروژه واقعیت ترکیبی اپل درحال توسعه است ابهامات زیادی وجود دارد که آیا این هدست برای کار نیاز به یک دستگاه دیگر (آی‌فون یا مک) دارد یا نه. در صورتی که هدست برای کار کردن نیاز به یک محصول جانبی (مثل آی‌فون) داشته باشد یک مزیت آن این خواهد بود که از وزن آن کاسته خواهد شد، اما در عین حال چالش‌هایی هم به وجود خواهد آمد شبیه هدست فیس‌بوک و مشکلات آن با ویندوز. اما شرکت‌های دیگر هم مشکلات خود را داشته‌اند مثلا مجیک لیپ این مشکل را با ساخت یک دستگاه (شبیه کوله‌پشتی) بزرگ حل کرد یا برخی دیگر سازندگان هدست هم از اتصال به دستگاه اندرویدی بهره گرفتند. اما واقعیت این است که همه انتظار دارند محصول واقعیت ترکیبی آینده یک محصول جدا و سبک باشد که بتواند همه وظایف (ارتباطی) را هم انجام دهد و این یک چالش بزرگ برای چنین محصولی است.

گفته می‌شود این دستگاه، می‌تواند آغازگر دوران جدیدی در شرکت اپل باشد و به‌عنوان محصول جایگزین گوشی ها‌ی آی‌فون، در اختیار کاربران قرار گیرد. البته فعلا و با توجه به تکنولوژی ها‌ی موجود، تصور اینکه بخواهیم گوشی ها‌ی هوشمند یا آی‌فون خود را با یک عینک هوشمند جابه‌جا کنیم، کمی دور از ذهن به‌نظر می‌رسد.

درس‌آموزی از داستان‌های ناموفق

با این حال، عینک‌ها یا هدست ها‌ی پوشیدنی هوشمند هنوز مورد توجه جدی قرار نگرفته‌اند و اخیرا نیز شرکت گوگل نتوانست با عینک گوگل گلس به توفیق چندانی دست یابد و در این پروژه شکست خورد. بدیهی است که بازار هنوز آمادگی پذیرش عینک‌ها یا هدست ها‌ی هوشمند را ندارد و تنها راه چاره، انتظار است.

اپل از سال ۲۰۱۷ به دنبال ساخت هدست واقعیت ترکیبی خود بوده و از همان ابتدا روی عرضه در سال۲۰۲۰ تاکید می‌شد، اما حالا زمان‌بندی جدید احتمالا عرضه در سال ۲۰۲۲ است. تازه‌ترین گزارش‌ها از بلومبرگ حاکی است که زمان رونمایی این محصول در ۲۰۲۲ تا عرضه یک عینک سبک واقعیت مجازی ممکن است یکی دو سالی طول بکشد.

اپل نشان داده علاقه‌ای ندارد حتما در یک عرصه اولین باشد مانند تبلت که وقتی وارد این عرصه شد که سال‌ها بود مایکروسافت تبلت‌های ویندوزی عرضه می‌کرد، اما اپل با عرضه‌ای پد تحول بزرگی در بازار تبلت به وجود آورد. رویکرد اپل برای شرکت‌ها و برنامه‌نویسان بسیار خوب خواهد بود، چراکه آن‌ها طی این زمان فرصت قابل‌توجهی دارند تا بدون هیچ فشاری از سوی کاربران روی تولید برنامه‌های مبتنی بر واقعیت ترکیبی کار کنند. اگر هدست واقعیت مجازی اپل ۱۰۰۰ یا ۲۰۰۰ دلار قیمت‌گذاری شود احتمالا تا حد زیادی همان گروه اندک از شرکت‌ها وبرنامه‌نویسان سراغ آن خواهند آمد همان‌ها که پیش از این هم سراغ هولولنز مایکروسافت و عینک گوگل رفتند هرچند در نهایت مایکروسافت و گوگل مسیر توسعه هدست و عینک واقعیت مجازی را ادامه ندادند.

از نظر نرم‌افزاری اپل به خوبی قادر به ایجاد پلت‌فرم برای تولید اپلیکیشن‌های واقعیت مجازی را دارد. هم زیرساخت تولید اپلیکیشن واقعیت افزوده این شرکت ARKit از سال ۲۰۱۷ مشغول به کار بوده وهم سخت‌افزار‌های این شرکت برای واقعیت مجازی قدرتمند و آماده شده‌اند.

برخی از متخصصان هم‌زمان با انتشار گزارش‌های جدید اعلام کردند که تولید دستگاهی با مشخصات اعلام شده در گزارش، فراتر از قابلیت‌های کنونی اپل است. مشخصاتی از جمله دو صفحه نمایش با رزولوشن K ۸ یا اتصال بی‌سیم به یک باکس با یک پردازنده فوق حرفه‌ای که در بازار کنونی مشابه آن وجود ندارد. در هر صورت این اخبار رسمی نیست و امکان تغییر نیز در آن وجود دارد. اما ظاهرا منبع اخبار کاملا مطمئن است که اپل در راستای توسعه تکنولوژی AR قدم برداشته است. حتی چندی قبل مدیر عامل اپل تیم کوک نیز به تکنولوژی AR اشاره کرد و گفت که این تکنولوژی می‌تواند به کل شیوه ارتباط با فضای دیجیتال را متحول کند.

اپل همواره نشان داده عجله‌ای برای حضور در یک بازار ندارد، ولی بعد از حضور در آن بازار محصولات قدرتمندی عرضه می‌کند که توان رقابت بالایی داشته باشند. اما این به آن معنا نیست که اپل همیشه موفق بوده است. یک واقعیت بزرگ این است که اپل به‌رغم اینکه حالا یک شرکت یک تریلیون دلاری است سال‌هاست یک محصول بزرگ انقلابی تولید نکرده است این موضوع به خصوص بعد از خروج استیو جابز از این شرکت رخ داده است. به‌نظر می‌رسد واقعیت ترکیبی جایی است که اپل می‌تواند با یک حضور همه جانبه (شامل ساخت بازار اپلیکیشن و سخت افزار) در آن عرض اندامی در سطح محصولاتی، چون آی‌فون و آی‌پد داشته باشد.

اپل درحال‌حاضر از تمام ظرفیت لازم برای تولید یک محصول انقلابی در این عرصه برخوردار است و چند سال فرصت بیشتر هم به این شرکت اجازه می‌دهد که یک محصول کامل نسبت به رقبا ارائه کند. چند سال فرصت بیشتر به معنی رشد تکنولوژی‌هایی، چون هوش مصنوعی، پردازش تصویر، واقعیت مجازی و... هم هست که همه آن‌ها در کنار توسعه پردازنده‌های اختصاصی که اپل در حال وارد کردن آن به محصولاتش است می‌تواند به توسعه یک پلت‌فرم قدرتمند و انقلابی کمک کند، اما آیا اپل جاه‌طلبی‌های زمان استیو جابز را هم دارد؟ بعید به‌نظر می‌رسد.