تاثیر انتخابات آمریکا بر وضعیت اقتصادی ایران

فرارو- همانطور که از مدت‌ها قبل پیش بینی می‌شد، بر اساس محاسبات بانک مرکزی، رشد اقتصادی بدون نفت کشور (به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۰) در فصل اول سال ۱۳۹۹ به ۰.۶- درصد رسید.

به گزارش فرارو، تولید ناخالص داخلی با نفت کشور نیز به قیمت پایه و (به قیمت‌های ثابت سال ۱۳۹۰) در سه ماهه اول سال ۱۳۹۹ نیز به عدد ۱۴۵۹.۶ هزار میلیارد ریال رسید که نسبت به رقم مشابه سال قبل به میزان ۲.۸ درصد کاهش یافته است.

وحید شقاقی شهری اقتصاددان در مورد زمینه‌های رشد اقتصادی مثبت به فرارو گفت: با اشاره به اینکه رشد اقتصادی زمانی ایجاد می‌شود که در اقتصاد سرمایه گذاری وجود داشته باشد و سرمایه گذاری هم زمانی انجام می‌شود که ثبات و امنیت اقتصادی وجود داشته باشد تا عاملان اقتصادی، یعنی مردم، بتوانند تصویری از آینده پیش چشم داشته باشند.

وی اظهار داشت: پیش از اینکه راجع به هرگونه اصلاحی در زمینه اقتصاد ایران صحبت کنیم، لازم است برخی اصلاحات زمینه‌ای ایجاد شود. به صورت دقیق تر، کنترل متغیر‌های پولی و نیز کنترل نوسانات نرخ ارز، دو پیش شرط اصلی در این زمینه هستند و تا زمانی که این زمینه‌ها اصلاح نشوند و البته ناترازی نظام بانکی کشور هم در مسیر اصلاح قرار نگیرد، صبحت از بهبود بی مورد است.

شقاقی افزود: برای بهبود چشم انداز آینده اقتصاد ایران، دست کم باید در چهار حوزه تغییرات بنیادین ایجاد شود. نخست حوزه روابط خارجی است، که تغییرات در آن از طریق بهبود روابط خارجی با کشور‌های مختلف و تقویت دیپلماسی اقتصادی میسر می‌شود. دومین حوزه هم ایجاد امنیت اقتصادی است که تغییرات در آن، از طریق کنترل روند افسارگسیخته فساد و رانت میسر می‌شود.

این کارشناس مسائل اقتصادی ادامه داد: سومین حوزه، ایجاد ثبات اقتصادی است که آن هم از طریق کنترل متغیر‌های کلانی همچون نوسانات نرخ ارز و کنترل نرخ تورم ممکن خواهد شد. چهارمین حوزه هم بهبود فضای کسب و کار است که تغییرات در آن زمانی میسر خواهد بود که یک بخش خصوصی واقعی و قدرتمند ایجاد شود و دولت برای حل چالش‌های مورد توجه این بخش اقدام کند. با این همه، متاسفانه در حال حاضر هیچ چشم انداز مثبتی در این چهار حوزه مشاهده نمی‌شود و به نظر می‌رسد دولت و نظام حکمرانی کشور، ابتکار عمل را در این خصوص از دست داده اند.

در تابستان نیز نرخ رشد اقتصادی منفی خواهد بود
سید مرتضی افقه کارشناس مسائل اقتصادی در گفتگو با فرارو با اشاره به اینکه امروز اقتصاد ایران در بیشترین حد از فشار قرار دارد، اظهار داشت: با توجه به اینکه در آخرین نرخ رشد اقتصادی اعلامی از سوی بانک مرکزی هم اقتصاد بدون نفت و هم اقتصاد با نفت منفی شده است، به نظر می‌رسید در فصل تابستان نیز این وضعیت ادامه پیدا کند، در حال حاضر اقتصاد ایران با بحران‌های بیشماری دست و پنجه نرم می‌کند که مدیریت آن‌ها بسیار سخت و مشکل است.

وی افزود: در مورد وضعیت نرخ رشد اقتصادی در نیمه دوم امسال نیز باید گفت، در این راستا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا که در نیمه آبان ماه برگزار می‌شود، از اهمیت بسزایی برخوردار است، اگر ترامپ دوباره انتخاب شود، به طور قطع حلقه محاصره را تنگ‌تر خواهد کرد و فشار نیز مضاعف می‌شود، در چنین وضعیتی نرخ رشد دوباره تا انتهای سال بازهم منفی خواهد بود. اما یک نکته مهم وجود دارد و آن این است که از سال ۹۷ تاکنون که ایران با فشار تحریم‌ها روبرو شده، از قبل آمادگی در این رابطه وجود داشت.

 

افقه اضافه کرد: به بیان دیگر از لحاظ ذخایر استراتژیک کالایی و همچنین ارزی کشور در موقعیت مناسبی قرار داشته طی این سال‌ها و به مدد همین ذخایر بوده که امروز کشور سرپا است، اما اینکه این فشار وحشتناک بخواهد برای چهار سال دیگر نیز ادامه پیدا کند، قدر مسلم چنین مسئله‌ای با دشواری‌های زیادی روبرو خواهد بود و به نظر می‌رسد، باید در وضعیتی که وجود دارد تغییراتی رخ دهد.

این اقتصاددان ادامه داد: اگر بایدن انتخاب شود، به احتمال زیاد بخشی از تحریم‌ها برداشته می‌شود و امکان بازگشت آمریکا نیز به برجام قوت می‌گیرد، در این صورت فروش نفت و صادرات کالا‌های غیر نفتی نیز می‌تواند به مانند گذشته انجام گیرد که این مسئله می‌تواند منجر به ورود ارز به کشور و تسهیل شرایطی شود که در نهایت می‌تواند از فشاری که الان بر مردم و کشور وجود دارد، تا میزان زیادی بکاهد.

 

امکان تغییر شرایط در آینده نزدیک وجود دارد
وی بیان داشت: از سویی اگر ترامپ نیز دوباره انتخاب شود، این ذهنیت که شاید توافقی دوباره بین ایران و آمریکا در زمینه‌های گوناگون منعقد شود، بسیار زیاد است، زیرا که شرایط به نظر نمی‌رسد بتواند به این گونه ادامه پیدا کند، بنابراین باید منتظر اتفاقات داغی باشیم که ممکن است در پاییز و زمستان رخ دهد، این امیدواری وجود دارد که با فراهم شدن شرایط، کشورمان بتواند به اوضاع عادی برگردد و فشار غیر قابل تحملی که به مردم وارد شده و معیشت و زندگی آن‌ها به طور جدی مورد تهدید قرار داده، از بین رود.

افقه با اشاره به اینکه اقتصاد ایران دچار مشکلات ساختاری است که از دهه‌های قبل تا الان ادامه داشته است، یادآور شد: ناکارآمدی، فساد و رانتی که در اقتصاد کشور طی سی سال اخیر وجود داشته، باعث شده که وضعیت اقتصادی به این روز بیفتد، بنابراین اگر تحریم‌ها نیز یک روز به طور کامل برداشته شود، ما نباید انتظار معجزه را داشته باشیم، باید یک برنامه اصلاحی درست و حسابی در دستور کار قرار گیرد، تا بتواند اوضاع را سروسامان داد، در غیر این صورت اگر برنده نوبل اقتصاد را نیز به ایران بیاورند، با این ساختار‌های معیوب و فشلی که وجود قطعا چیزی تغییر پیدا نخواهد کرد

 

---

بیشتر بخوانید: ابرتورم چیست و اقتصاد ایران چقدر با آن فاصله دارد؟

این استاد دانشگاه اذعان داشت: ورود ایران به لیست سیاه FATF، نیز یکی از آن گرفتاری‌های جدی‌ا‌ی است که حتی اگر تحریم‌ها برداشته شود، نیز اثر خود را همچنان دارد، به بیان دیگر مبادلات پولی و مالی تنها در صورتی با کشور‌های دیگر میّسر است که ایران از این لیست سیاه خارج شود، در غیر این صورت رفع کامل تحریم‌ها نیز کاری را از پیش نخواهد برد، بنابراین با توجه به چنین وضعیتی به نظر می‌رسد، در کوتاه مدت نباید انتظار بهبود را داشت حتی اگر بایدن نیز رئیس جمهور آمریکا شود.

وی همچنین با اشاره به اینکه اگر بایدن نیز انتخاب شود، باید اقداماتی انجام شود، تا مردم نیز این گشایش‌ها برایشان ملموس باشد، گفت: در زمانیکه برجام منعقد شد، ایران رشد اقتصادی ۷ درصدی را نیز تجربه کرد، اما این رشد عمدتا مربوط به عملکرد شرکت‌های بزرگ از جمله پتروشیمی‌ها بود، برای اینکه مردم بهبود را لمس کنند، دولت باید در کسب و کار‌های کوچک و متوسط نیز اقداماتی را که در بنگاه‌های بزرگ انجام می‌دهد، را تکرار کند، تا مردم نیز چنین تغییراتی را در زندگی خود احساس کنند.