بورس تهران تا به اینجای کار با ثبت بازده حدود ۲۸۰ درصدی از ابتدای سال، برنده رالی بازارها است. اما همین بازار برنده، بازندگانی نیز داشته است که کم هم نیستند. افزایش ضریب نفوذ بازار سهام در میان صاحبان نقدینگیهای خرد و کلان سبب شده تا بهصورت دومینووار شاهد ورود پولهای جدید به گردونه معاملات بازار سهام باشیم. سرمایههایی که رویای کسب سودهای چند صد درصدی را در سر میپرورانند و غالبا معتقدند حتی بدون داشتن کوچکترین تحلیلی چه بنیادی و چه تکنیکال، میتوانند سود مناسبی را نصیب خود کنند. آمارها نشان میدهد میانگین روزانه ارزش معاملات خرد سهام به رقم بیسابقه ۱۶ هزار میلیارد تومان رسیده و سرمایهگذاران خرد در تیرماه حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان راهی بازار سهام کردهاند. در این میان یافتهها حکایت از افت قیمت ۱۲۶ بنگاه اقتصادی در اولین ماه تابستان دارد. سهامی که نهتنها سودی نصیب سهامداران خود نکردند، بلکه زیانی بین یک تا ۲۵ درصد میان معاملهگران خود تقسیم کردند. در عین حال ۷۸ درصد شرکتها رشدی کمتر از میانگین قیمت سهام را ثبت کرده و از شاخص کل عقب ماندهاند. شرایطی که نشان میدهد نمیتوان تحت هر شرایطی و با هر عملکردی سود به خانه برد.
تاریخیترین ماه بورس تهران با ثبت رشد بیش از ۵۰ درصدی شاخص کل سهام در حالی رقم خورد که تمام پولهای ورودی به بازار سهام موفق به کسب سود نشدند.
بررسیهای «دنیای اقتصاد» نشان میدهد در یک ماه گذشته از مجموع ۴۵۴ نماد معامله شده در دو بازار بورس و فرابورس، شاهد افت قیمت ۱۲۶ نماد (معادل ۲۸ درصد) بودیم. نکته جالب توجه این است که حتی در میان نمادهایی که با رشد قیمت همراه شدند، ۷۸ درصد شرکتها با بازده کمتر از شاخص کل مواجه شدند. به عبارتی نتوانستند میانگین رشد قیمت در کل بازار را کسب کنند. موضوعی که نشان داد حتی در این شرایط که به نظر میرسد بدون داشتن تحلیل نیز میتوان سود کسب کرد، سهامدارانی بودند که متضرر شده و بین یک تا ۲۵ درصد از ارزش دارایی خود را تنها در یک ماه از دست دادند.
نابرده رنج، گنج...؟
در ماهی که شاخص کل بورس تهران با افزایش بیش از ۵۰ درصدی همراه شد، ورود بیسابقه نقدینگی به تالار شیشهای سبب شد تا میانگین روزانه ارزش دادوستدها به حدود ۱۶هزار میلیارد تومان برسد. سهامداران حقیقی نیز حدود ۳۵ هزار میلیارد تومان پول به بازار سهام تزریق کردند. در این میان افزایش ضریب نفوذ بازار سهام در میان صاحبان نقدینگیهای خرد و کلان سبب شد بهصورت دومینووار شاهد ورود افراد جدید به این بازار باشیم و سرمایههای سرگردان برای ورود به تالار شیشهای ترغیب شوند. سرمایههایی که رویای کسب سودهای چند صددرصدی را در سر میپرورانند. شاید همین موضوع دلیل اصلی تداوم جهش قیمت سهام و ثبت رکوردهای متوالی در این بازار است. از این رو این تب خرید در بازار در وهله اول به قدرت بلامنازع نقدینگی باز میگردد. شرایطی که سبب شده ریسکهای پیرامونی بازار نادیده گرفته شود. در این میان تفکر غالب در میان سرمایهگذاران این است که در این بازار سبز، حتی بدون داشتن کوچکترین تحلیل چه بنیادی و چه تکنیکال، هر پول جدیدی میتواند سودی بیشتر از بازارهای رقیب از آن معاملهگر کند. این در حالی است که بررسیهای «دنیای اقتصاد» ثابت میکند در یک ماه اخیر، نماد معاملاتی ۲۸ درصد از شرکتهای حاضر در بازار سهام نه تنها سودی از آن سهامداران خود نکردهاند، بلکه زیانی بین یک تا ۲۵ درصد به معاملهگران خود تحمیل کردهاند.
بازندگان اولین ماه تابستان
یافتههای آماری نشان میدهد طی معاملات اولین ماه تابستان، نماد معاملاتی شرکت پگاه اصفهان با بیشترین افت قیمت به میزان ۸/ ۲۴ درصد مواجه شد. قعرنشین بعدی بازار سهام در تیرماه اما سهام شرکت صنعتی آما بود. «فاما» در یک ماه اخیر زیانی معادل ۷/ ۲۳ درصد به سهامداران خود تحمیل کرد. «زمگسا» دیگر نمادی بود که در اولین ماه تابستان با افت قیمت مواجه شد و بیش از ۲۱ درصد از سرمایه معاملهگران خود را دود کرد. در مجموع طی معاملات تیرماه، ۷۰ سهم با افت قیمت تا ۱۰ درصد، ۴۶ نماد با کاهش قیمت بین ۱۰ تا ۲۰ درصد و ۱۰ نماد نیز کاهش بیش از ۲۰ درصدی قیمت را تجربه کردند. در مقابل اما سیمان خزر پرسودترین سهام در اولین ماه تابستان بود که سودی معادل ۱۸۰ درصد برای سهامداران خود به ارمغان آورد. در لیست برندگان اولین ماه تابستان میتوان به نمادهای «خمحرکه»، «خزامیا»، «نطرین» و «خپارس» نیز اشاره کرد که به ترتیب در رتبههای دوم تا پنجم پربازدهترین سهام تیرماه جای گرفتند.
نمادهایی که از شاخص کل جاماندند؟
بررسیها نشان میدهد در تیرماه، تنها ۲۲ درصد سهام موفق به سبقت از نماگر اصلی در کسب بازدهی شدند. شاخص کل بورس تهران، میانگین وزنی قیمت سهام را نشان میدهد و طبیعتا در محاسبه آن نمادهای بزرگ و کامودیتیمحور نقش اصلی را ایفا میکنند. بررسیها نشان میدهد در این ماه، سهام زیرمجموعه گروههای کانههای فلزی، فرآوردههای نفتی، محصولات شیمیایی، فلزات اساسی و خودرو با بیشترین رشد قیمت همراه شدند. به تبع شاخص کل نیز بیشترین تاثیر را از سهام مذکور پذیرفت و صعود بیش از ۵۰ درصدی را تجربه کرد. در مقابل گروههای کوچک بازار از صعود جاماندند.