آلمان جايگاه خود را به عنوان بزرگترين شريک تجاري ايران از دست داده است، اما اگر دود ادامه مناقشه هسته‌اي ايران با غرب به چشم موسسات آلماني رفته، سود آن مستقيما به جيب چيني‌ها سرازير شده است.
دويچه وله در گزارشي به بررسي مناسبات تجاري خارجي ايران در شرايط كنوني پرداخت و نوشت:
اگر مناقشه بر سر برنامه‌هاي هسته‌اي ايران همچنان ادامه يابد و شوراي امنيت به تحريم بيشتر ايران اقدام کند، مناسبات اقتصادي ايران و آلمان بيش از پيش محدود خواهد شد.
بنا به آخرين گزارش‌ها، آنگلا مرکل ـ صدراعظم آلمان ـ در نظر دارد سطح مناسبات شرکت‌هاي آلماني با ايران را مجدداً مورد ارزيابي قرار دهد. او گفته است كه شرکت‌هاي آلماني بايد معاملات خود با ايران را کاهش دهند. سياستمداران حزب دموکرات مسيحي، حزب مرکل نيز اعلام کرده‌اند كه به زودي در اين باره با موسسات اقتصادي گفت‌وگو خواهند کرد.
در سال 2005 آلمان 5.6 ميليارد دلار کالا به ايران صادر کرد، اين ميزان در سال 2006 دست‌کم هفت درصد کاهش يافت. در سال جاري نيز آهنگ اين کاهش ادامه داشته است و به نظر مي‌رسد در هفته‌هاي آينده اقتصاد آلمان در آستانه تصميم‌گيري جديدتري در مناسباتش با ايران قرار دارد.
در روزهاي اخير، رسانه‌هاي آلمان خبر دادند که مقام‌هاي آمريکايي مستقيما به شرکت‌هاي آلماني مراجعه کرده و از آنها خواسته‌اند که به معاملات خود با ايران پايان دهند. برخي خبرها نيز حاکي از آن بود که شرکت‌هاي آلماني نسبت به پيامد ادامه روابط تجاري خود با ايران تهديد شده‌اند. اما خبرگزاري آلمان در گزارشي در اين رابطه نوشت: مقام‌هاي آمريکايي موضوع تهديد را رد کرده، اما تاييد کرده‌اند که موسسات آلماني را دعوت به قطع روابط تجاري با ايران کرده‌اند.
اما اگر دود ادامه مناقشه هسته‌اي غرب با ايران به چشم موسسات آلماني مي‌رود، گويا سودش مستقيما به جيب چيني‌ها سرازير مي‌شود. بنا بر گزارش رسانه‌هاي آلمان، تنها در سه‌ماهه نخست سال جاري، ميزان صادرات چين به ايران 44 درصد افزايش يافته است.
حجم مبادلات بازرگاني ميان ايران و چين در سال 2006 بيش از 14 ميليارد دلار بود که نسبت به سال قبل از آن 43 درصد افزايش نشان مي‌داد.
جواد منصوري ـ سفير ايران در چين ـ پيش‌بيني کرده است که اين ميزان در سال جاري ميلادي به 20 ميليارد دلار برسد.
ايران در عين‌حال يکي از بزرگترين تامين‌کنندگان نفت‌خام چين است و بيش از 12 درصد از واردات نفت آن کشور را تامين مي کند. چين هم‌اکنون روزانه بيش از نيم ميليون بشکه نفت از ايران وارد مي‌کند که دو برابر ميزان آن در سال 2006 است. بنا بر آمارهاي گمرک چين، ايران در حال حاضر تامين‌کننده نخست نفت‌خام چين است.
چين فارغ از کشمکش کشورهاي غربي با ايران و امتناع از همکاري با آنها در اعمال محدوديت‌هاي تجاري عليه ايران، جاي پاي اروپايي‌ها، به ويژه آلمان را در اقتصاد ايران پر مي‌کند.
در سال‌هاي گذشته، ژاپن در آسيا در مقام نخست مبادلات بازرگاني با ايران قرار داشت، اما در يک سال گذشته هم خريد نفت ژاپن از ايران و هم صادرات کالاهاي صنعتي آن کشور به ايران کاهش يافته است.
در همين‌حال، رسانه‌هاي خبري جهان گزارش داده‌اند که بانک جهاني تامين هزينه‌هاي چهار پروژه خود در ايران را قطع کرده است. بانک جهاني دليل اقدام خود را تحريم‌هاي آمريکا و مشکل در پيدا کردن بانک طرف حساب در ايران اعلام کرده است.
ماه گذشته دولت آمريکا چندين بانک بزرگ ايراني از جمله بانک ملي، صادرات و ملت را در ليست تحريم قرار داد.
بانک جهاني در ايران در 9 پروژه به ارزش تقريبي پنج ميليون دلار شرکت دارد و تاکنون بيش از سه ميليون دلار نيز در اين پروژه‌ها هزينه کرده است. امدادرساني در زمان زلزله، آب و بهداشت، مديريت جوي و تهيه مسکن شهري، چهار پروژه بزرگ مورد حمايت بانک جهاني در ايران هستند.
مقام‌هاي بانک جهاني گفته‌اند، دنبال راه‌هاي جايگزين براي حمايت از اين پروژه‌ها هستند، اما تاکيد کرده‌اند پيدا کردن چنين راه‌هايي به آساني ممکن نيست.
