آیا پایان مایک پمپئو نزدیک است؟

فرارو- کورت میلز*، در مجله نشنال اینترست نوشت: ماه‌ها است که "فوگی باتوم/Foggy Bottom" (نام یک محله در واشنگتن در مجاورت کاخ سفید و اسم مستعار وزارت خارجه آمریکا)، درگیر بازی‌های مختلفی شده است: آیا کاپیتان کشتی سیاست خارجی آمریکا مایک پمپئو از این کشتی پیاده می‌شود و همانگونه که تشکیلات حزب جمهور خواه از وی خواسته است، برای انتخابات سنا و کسب کرسی ایالت کانزاس (ایالتی که پمپئو اهل آن است) تلاش خواهد کرد؟

به گزارش فرارو، این ایده در ابتدا مزخرف و خنده دار به نظر می‌رسید. چرا باید دیپلمات ارشد ایالات متحده که در دوره ترامپ اوج گرفت و از نمایندگی کنگره به ریاست سازمان سیا و سپس پستِ وزارت خارجه آمریکا که یکی از قدرتمندترین کرسی‌های کابینه دولت آمریکا است منصوب شد، از دولت خارج شود و این دستاورد‌ها و موقعیت را با تبدیل شدن به یک سناتور تازه کار بر باد دهد؟ مایک پمپئو تا حد زیادی به عنوان کسی شناخته شده که به دنبال کسب کرسی ریاست جمهوری آمریکا است. ناظران بر این باورند که وی خود را برای انتخابات ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۴ کاندید می‌کند و در انتخابات درون حزبی جمهوری خواهان به نحو فعالی مشارکت خواهد کرد. حتی اگر رئیس او دونالد ترامپ، تا پائیز آینده و یا حتی قبل از آن، از موقعیت قدرت خود سقوط کند، مایک پمپئو با توجه به جایگاه کنونی خود می‌تواند در انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا از طرف حزب جمهوریخواه، نامزد کسب کرسی ریاست جمهوری شود.

با این حال، فاکتور‌های دیگری وجود دارند که نباید از آن‌ها غافل شد. مایک پمئو بر خلاف سلفِ خود رکس تیلرسون، سرباز وفادار حزب جمهوری خواه و بویژه دونالد ترامپ است. در این راستا، "سوزان گلسِر" نویسنده نیویورکر، پمپئو را وزیرِ ترامپ (و نه دولت آمریکا) خطاب کرده است. نقطه مرکزی شخصیت فکری پمپئو مبتنی بر وحدت سیاسی و عقیدتی (به ویژه در موضوعات حزبی) است. مایک پمپئو از دونالد ترامپ در انتخابات درون حزبی حزب جمهورخواه که در واقع مقدمه‌ای برای شناسایی نامزد اصلی جمهوری خواهان در انتخابات ریاست جمهوری سال ۲۰۱۶ بود حمایت نکرد. وی از "مارکو روبیو"، جمهوری خواهِ نومحافظه کار حمایت کرد. با این حال، بر خلاف روشنفکرانی که شعارِ "هرگز ترامپ/Never Trump" سرمی دادند، وی در جناح محافظه کاران باقی ماند و به عنوان جانشین دونالد ترامپ در کارزار انتخاباتی او خدمت کرد و پس از پیروزی شوک آور ترامپ در سال ۲۰۱۶، با خوشحالی هرچه تمام‌تر برای کسب یک شغل عالی رتبه در دولت جدید آمریکا به ریاست ترامپ، با رسانه‌ها مصاحبه می‌کرد.

سخنرانی امسالِ پمپئو در "انیسیتو کلرمونت" (که به عنوان یکی از مهمترین مراکز فکری ترامپیسم شناخته می‌شود) و اظهارت سال گذشته وی در "بنیاد ژرمن مارشال" در بروکسل، نشانگر ارزش‌ها و ساختار فکری وی است. او به وضوح بر این باور است (بر خلاف حتی برخی از جمهوری خواهان) که ظهور ترامپ در عرصه سیاسی آمریکا، صرفا ریشه در سلبریتی بودن وی نداشته است. پمپئو، ترامپیسم را به مثابه یک نیروی پایدار سیاسی، فارغ از اینکه بنیانگذار آن چه کسی باشد تحلیل می‌کند. وی سعی دارد از این امتیاز که جز اولین افراد موثر در حوزه تفکر ترامپیسم است بهره ببرد. در انیسیتو کلرمونت، همانگونه که "والتر راسل مید" به آن اشاره کرده، پمپئو شعار "اول آمریکایِ/America First" دونالد ترامپ را به ریشه آن یعنی تفکر ترامپیسم گره زد. پمپئو همانگونه که والتر راسل مید به نحو زیرکانه‌ای به آن اشاره می‌کند، یک" بین الملل گرایِ محافظه کار/Conservative Internationalist" است. در این راستا، او معتقد است تعاملات آمریکا با جهان خارج بایستی با تمرکزِ دقیق بر منافع خاصِ ایالات متحده آمریکا راهبری شود.

در بروکسل، مایک پمپئو در مورد یکی از تکیه کلام‌های ترامپ سخن گفت. وی با اشاره به نظم بین المللیِ قانون محور گفت: چندجانبه گرایی اغلب با پوچی همراه بوده است. هرچه توافق‌های بیشتری را امضا کنیم، اینگونه به نظر می‌آید که در فضای امن تری قرار داریم. پمپئو با تمسخر افزود: هر چه بوروکرات‌های بیشتری داشته باشیم، کار‌ها بهتر انجام می‌شوند! اظهارات او به نحو زیرکانه‌ای اصول ملی گرایان ترامپیست و اکثر محافظه کاران سنتی و افراطی را لحاظ می‌کرد.

مورد دیگری نیز باید در پرونده مایک پمپئو مورد توجه قرار گیرد که آن هم قطب و وابستگی سیاسی اوست. او با احتیاط در میان گروه‌های رقیب سیاسی قرار گرفته و بازی می‌کند. با این حال، اگر مجبور به انتخاب شود، انتخاب وی کاملا روشن است: پمپئو هنوز هم مردی است که به ساختار‌های سیاسی ماقبل ترامپ تعلق دارد. مایک پمپئو به عنوان فارغ التحصیل ممتاز آکادمی نظامی ایالات متحده آمریکا (وست پوینت/West Point)، فارغ التحصیل حقوق دانشگاه هاروارد، و کارآفرین تجهیزات نظامی، فردی محافظه کار در چهارچوب شورای سردبیری وال استریت ژورنال است. پمپئو به تفکر ترامپ علاقه دارد، اما باز هم از لحاظ سیاسی، سنتی است. وی حتی یکی از ستون نویس‌های وال استریست ژورنال که از منتقدان سابق ترامپ بوده یعنی “مری کیسل” را به عنوان دستیار و مشاور ارشد خود انتخاب کرده است. او همچنین نومحافظه کارانی نظیر “الیوت آبرامز” را به کار گماشته است. همانگونه که والتر راسل مید در مورد سخنرانی پمپئو در انیسیتو کلرمونت گفته است: سخنرانی پمپئو خوب بود. با این حال، منتقدان خواهند پرسید که آیا وی در حال سخن گفتن به نفع و در راستای تفکرات رئیس خود است؟

این امر مدت هاست که مبهم و ناشناخته است و امکان دارد همچنان مبهم بماند. آنچه واضح است این نکته می‌باشد: بازیِ ادامه دار و مستمر پمپئو با موضوعِ رقابت برای کسب کرسی سنا آمریکا (حتی با وجود رقبای بزرگی نظیر کریس کوباچ که توسط پیتر تیل حمایت می‌شود)، حاکی از آن است که وی به این موضوع به مثابه یک راه گریز می‌نگرد و از این طریق خود را از نظر سیاسی شخصی زنده نگه داشته و صرفا روی ترامپ سرمایه گذاری نکرده است. پمپئو همواره از ترامپ که شخصیتی ریسک پذیر و غیرقابل پیش بینی داشته ترس داشته و بیم آن داشته که وی هرلحظه امکان دارد سقوط کند. از این رو، به کسب کرسی سنا علاقه نشان می‌دهد. در این راستا، اگر در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا فضای مناسبی برای کاندیدا‌های جمهوریخواه ریاست جمهوری و یا برندِ خودِ پمپئو یعنی بین الملل گرایی محافظه کارانه وجود نداشته باشد، پمپئویِ به نسبت جوان می‌تواند به کرسی سنا به عنوان نقطه شروع خوبی برای رسیدن به جاه طلبی‌های سیاسی خود فکر کند.

با این همه، رسوایی اوکراین که کل دولت ترامپ را فرا گرفته می‌تواند پمپئو را وادار سازد تا به نحوی عجولانه و اجباری، دولت آمریکا را ترک کند. این رسوایی حتی می‌تواند چشم انداز وی برای نامزدی در انتخابات سنا و کسب کرسی ایالت کانزاس در سنای آمریکا را هم تحت تاثیر قرار دهد. جمعه گذشته، "واشنگتن پست" از پمپئو (که در جریانِ تماس تلفنی جنجالی ترامپ با رئیس جمهور اوکراین در تاریخ ۲۵ جولای بوده) درخواست کرد تا هر چه سریع‌تر از پستِ خود استعفا دهد.

مایک پمپئو اعلام کرده از احضاریه‌های مجلس نمایندگان آمریکا در موضوع رسوایی اوکراین تبعیت نخواهد کرد. وی بر این باور است که دولت آمریکا در این رابطه، از موضع قانونیِ محکم و استواری برخوردار است. پس از برتری و پیروزی مایک پمپئو بر جان بولتون مشاور امنیت ملی آمریکا که منجر به اخراج بولتون و تثبیت جایگاه پمپئو در دولت آمریکا شد، چشم انداز خروج پمپئو از دولت آمریکا تا حد زیادی دور از انتظار به نظر می‌رسید. با این حال، رسوایی "اوکراین گیت" صحنه سیاسی ایالات متحده را متشنج کرده و وقوع هر اتفاقی امکان دارد.