فرارو- یک تحلیلگر مسائل اقتصادی گفت: «دولت و بانک مرکزی در نظر داشته باشد که تراز ارزی در کشور اهمیت بسیاری برخوردار است. زیرا سال بعد فشار بر منابع ارزی ما بسیار بالا خواهد بود. ما یک اقتصادی داریم که بالغ بر ۸۰ میلیارد تقاضای ارزی در بازار وجود دارد و امکان کاهش این میزان تقاضا اصلا کار راحتی نیست. زیرا در اقتصاد ما بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار واردات رسمی داریم و بین ۱۲ تا ۱۵ میلیارد دلار واردات غیررسمی داریم و ۷ یا ۸ میلیارد دلار هم تقاضا برای واردات خدمات و مسافرت‌های خارجی وجود دارد؛ بنابراین با توجه به شرایط موجود فشار بر منابع ارزی بانک مرکزی بسیار بالا خواهد بود و صادرات نفتی و غیرنفتی هم مشکلاتی خواهد داشت؛ لذا تراز ارزی ما قطعا با مشکلاتی مواجه خواهد شد. به همین دلیل است که می‌گویم نباید اجازه داد وزارت صمت با وضعیت فعلی جلو برود. متاسفانه به نظر من این وزارتخانه هنوز فهم درستی از وضعیت سال آینده ندارد و کاملا منفعل عمل می‌کند و سال آینده بانک مرکزی است که تاوان این انفعال را خواهد داد.»
وحید شقاقی شهری کارشناس ارزی طی گفتگو با فرارو در خصوص پایین امدن نرخ دلار و وراد شدن آن به کانال ۹ هزارتومان گفت: «زمانی که دلار حدود ۱۳ یا ۱۴ هزار تومان بود هم من گفته بودم که احتمال اینکه به کانال ۹ هزار تومان برگردد بسیار زیاد است. اما این مسئله چندین عامل داشت. یکی این بودکه طرف تقاضای دلار فعلا کاهش پیدا کرده است. زیرا واردکنندگان رسمی حاضر نیستند با ارز بیشتر از ۸ و ۹ هزار تومان کالا وارد کنند. چراکه وقتی با دلار گران کالایی وارد می‌شود عملا خریدار چندانی در بازار برای آن‌ها وجود نخواهد داشت و این به دلیل آن است که قدرت خرید مردم ما کشش این حجم از گرانی را ندارد. الان درآمد افرادی که میانگین دو میلیون است نمی‌تواند کالایی خریداری کند که با ارز ۱۰ هزارتومان به بالا وارد شده است. این مسئله برای واردات غیررسمی هم صدق می‌کند و برای آن‌ها هم به صرفه نیست که با ارز ۱۰ هزار تومان به بالا کالای قاچاق وارد کشور کنند.»
وی ادامه داد: «دلیل دوم این است که تقاضای ارز برای مسافرت‌های خارجی هم به مقدار زیادی کاهش پیدا کرده است. زیرا با ارز ۹ هزارتومان هم فقط قشر مرفه می‌توانند سفر خارجی بروند. پیش از این شرایط برای قشر متوسط هم تا حدودی فراهم بود که بتوانند گاهی یک سفر خارجی بروند. البته الان قشر مرفه هم میزان سفر‌های خارجی خود را کاهش داده اند، ولی قشر متوسط میزان خیلی زیادی از سفر‌های خارجی خود را لغو کرده اند. دلیل بعدی این است که در نیمه نخست سال ۹۷ هم مردم هر آنچه سپرده و پس انداز داشتند که می‌توانستند برای حفظ قدرت خرید خود آن را تبدیل به ارز کنند یا زمین خریداری کنند را خرج کرده اند؛ بنابراین الان مردم سرمایه‌ای هم ندارند که بخواهند وارد بازار سوداگری کنند.»
او افزود: «در طرف عرضه دلار هم همانطور که می‌دانید از مرداد ماه سال جاری که ریاست بانک مرکزی تغییر کرد تا حدود زیادی جلوی تدابیر اشتباه گرفته شد و آقای دکتر همتی توانستند برنامه‌های درستی را طرح ریزی و اجرا کنند. مثل دخالت در سامانه نیما یا تزریق ارز مداخله‌ای در بازار آزاد و محدودیت گذاشتن در تراکنش‌های پز‌های داخل کشور و حتی خارج از مرز‌های ایران. حتی برنامه ریزی کردند که چک تضمینی را هم کنترل کنند تا دیگر ما شاهد سفته بازی ارز از همین کانال‌ها باشیم. زیرا خیلی‌ها در مرز و بیرون مرز مرتبا دلارهایشان را به ریال تبدیل می‌کردند و حجم زیادی از سرمایه از کشور خارج می‌شد.»
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «علاوه بر این‌ها آقای دکتر همتی خیلی سخت‌گیرانه با صادرکنندگان غیرنفتی برخورد کردند تا دلار‌های حاصل از صادراتشان را به ایران برگردانند به بازار نیما تزریق کنند؛ بنابراین همه این‌ها در طرف عرضه دلار اقدامات مثبت و رو به جلویی بود؛ لذا آنچه امروز می‌بینیم حاصل تغییر و تحول در هر دو طرف عرضه و تقاضای دلار است. این اقدامات موجب شد که حتی زمانی که به ۱۳ آبان و دور جدید تحریم‌ها هم رسیدیم، تغییری در بازار ارز رخ ندهد. علاوه بر این باید در نظر داشته باشید که یک حبابی در بازار ارز ایجاد شده بود که هرچه فضا به سمت بهبود رفت، آرام آرام این حباب شکسته شد و الان دلار به کانال زیر ۱۰ هزار تومان رسیده است.»
وی تصریح کرد: «اما حالا چند سوال بسیار مهم مطرح است. مثلا آیا این روند تداوم خواهد داشت و قیمت دلار دیگر بالا نخواهد رفت؟ آیا بانک مرکزی این توان را دارد که وضعیت موجود را حفظ تا قیمت دلار را تثبیت کند؟ به نظر من دولت و بانک مرکزی باید هدف‌گذاری خود را در خصوص نرخ دلار برای ماه‌های پیش رو سال آینده اعلام کنند تا صادرکننده و واردکننده و عموم مردم تکلیف خودشان را بدانند. در غیر اینصورت ما با وضعیت وخیمی در حوزه متغیر‌های تجاری و تولیدی مواجه خواهیم شد. به زبان ساده دولت و بانک مرکزی باید اعلام کند که قیمت دلار در ماه‌ها و سال آینده باید چقدر باشد.»
او افزود: «در سال آینده اگر وزارتخانه‌های تولیدی، صنعتی و اقتصادی ما نتوانند بخش تجارت خارجی را مدیریت و بخش تولید را حمایت کنند ما شاهد افزایش قیمت دلار خواهیم بود. منظورم از وزارتخانه‌های تولیدی، صنعتی و اقتصادی، وزارت صمت، کشاورزی و دیگر وزارتخانه‌های اقتصادی است. اگر آن‌ها نتوانند حمایت لازم را برای سرپا نگهداشتن تولید داشته باشند و نتوانند بخش صادرات غیرنفتی و واردات را مدیریت کنند به احتمال زیاد در سال آینده ما مجددا با افزایش قیمت دلار مواجه خواهیم شد؛ لذا این وزارتخانه‌ها باید همپای بانک مرکزی پیش بروند. این در حالی است که الان بانک مرکزی ما روی ریل افتاده و تدابیر درستی در دستور کار قرار داده است. البته کفایت لازم را ندارد، اما حداقل تدابیر آن سازنده بوده، اما این وزارتخانه‌ها که نام بردم برنامه درست و خوبی ندارند. در این میان وزارت صمت نقش بسیار مهم و تاثیر گذاری دارد و اگر با همین وضعیت فعلی جلو برود، به تنهایی باعث خواهد شد که قیمت دلار مجددا بالا برود.»
این تحلیلگر مسائل اقتصادی تاکید کرد: «در کنار این‌ها لایحه بودجه سال ۹۸ از اهمیت بسیاری برخوردار است. اگر دولت نتواند این لایحه را متناسب با شرایط تحریم تهیه کند ما دوباره با کسری بودجه، تورم، مشکلات معیشتی و به تبع آن به بی‌ثباتی اقتصادی و افزایش قیمت دلار روبرو خواهیم بود. این لایحه فعلی اصلا متناسب با شرایط تحریم نیست و البته گویا رهبر انقلاب ایراداتی به آن گرفته اند که به نظر من هم ایرادات درستی بودند و الان مجددا به دولت برگشته است و قرار است تغییراتی در آن اعمال شود. اما اگر این لایحه ضعیف تهیه شود آسیب بسیاری به کشور وارد خواهد کرد.»
شقاقی شهری در پایان گفت: «مورد بعدی این است که باید دولت و بانک مرکزی در نظر داشته باشد که تراز ارزی در کشور اهمیت بسیاری برخوردار است. زیرا سال بعد فشار بر منابع ارزی ما بسیار بالا خواهد بود. ما یک اقتصادی داریم که بالغ بر ۸۰ میلیارد تقاضای ارزی در بازار وجود دارد و امکان کاهش این میزان تقاضا اصلا کار راحتی نیست. زیرا در اقتصاد ما بالغ بر ۵۰ میلیارد دلار واردات رسمی داریم و بین ۱۲ تا ۱۵ میلیارد دلار واردات غیررسمی داریم و ۷ یا ۸ میلیارد دلار هم تقاضا برای واردات خدمات و مسافرت‌های خارجی وجود دارد؛ بنابراین با توجه به شرایط موجود فشار بر منابع ارزی بانک مرکزی بسیار بالا خواهد بود و صادرات نفتی و غیرنفتی هم مشکلاتی خواهد داشت؛ لذا تراز ارزی ما قطعا با مشکلاتی مواجه خواهد شد. به همین دلیل است که می‌گویم نباید اجازه داد وزارت صمت با وضعیت فعلی جلو برود. متاسفانه به نظر من این وزارتخانه هنوز فهم درستی از وضعیت سال آینده ندارد و کاملا منفعل عمل می‌کند و سال آینده بانک مرکزی است که تاوان این انفعال را خواهد داد.»
