فرارو- انتشار تصویری از جلسه روز گذشته مجمع تشخیص مصلحت نظام حاشیههای و تفسیرهای فراوانی را برانگیخته است. در این تصویر بسیاری از اعضای مجمع دستشان را به علامت رای مثبت به یک طرح بالا بردهاند، اما آیت الله جنتی با چهرهای ناراحت و ابروهای در هم کشیده به این مصوبه رای منفی میدهد. از روز گذشته این بحث مطرح شده که تصویر مورد نظر مربوط به رای گیری مجمع تشخیص مصلحت نظام درباره تعیین تکلیف حضور سپنتا نیکنام در شورای شهر یزد بوده است یا خیر؟
نگاه و رای منفی آیت الله جنتی بازتاب وسیعی در رسانه ها داشت
به گزارش فرارو، مجمع تشخیص مصلحت نظام در جلسه روز شنبه خود با رای به اصلاح قانون انتخابات شوراها مصوبهای که عضویت اقلیتهای مذهبی در شورای شهر را تایید میکند زمینه بازگشت سپنتا نیکنام به شورای شهر یزد را فراهم کرد.
اعضای کمیسیون قضایی و سیاسی مجمع تشخیص مصلحت نظام پیشتر با اصلاح قانون انتخابات شوراها و عضویت اقلیتها در شوراهای شهر و روستا موافقت کرده بودند و تصمیم نهایی در این خصوص به جلسه روز شنبه اعضاء مجمع واگذار شده بود.
عضویت نیکنام در شورای شهر یزد به دنبال شکایت نامزد اصولگرای شکست خورده این شورا به حالت تعلیق در آمده بود.
پس از آن، شعبه ۴۵ دیوان عدالت اداری در رسیدگی به شکایت وارده، رای به توقف فعالیت نیکنام داد.
سپنتا نیکنام از اقلیت زرتشتی یزد است که در دوره قبل نیز عضو شورای شهر یزد بود که بدون مشکل مشابهی فعالیت خود را انجام داد.
رای دیوان عدالت اداری بر اساس نظر آیت الله احمد جنتی، دبیر شورای نگهبان در خصوص عضویت اقلیتها در شوراهای شهری صادر شده بود.
آیتالله جنتی سال پیش در زمان بررسی صلاحیت نامزدهای انتخابات شوراها در ابلاغیهای خواهان جلوگیری از تائید صلاحیت نامزدهای غیرمسلمان در انتخابات این شوراها شده و گفته بود "غیرمسلمان نمیتواند بر مسلمان حاکم شود. "
قانون انتخابات شوراها در ایران یکی از شرایط نامزدی را اعتقاد به اسلام میداند، اما در تبصرهای پذیرفته که پیروان ادیان پذیرفتهشده قانون اساسی از جمله زرتشتیها اجازه نامزدی در این انتخابات را دارند.
پس از آن که فقیهان شورای نگهبان رای به لغو عضویت نیکنام دادند، نمایندگان مجلس، آذر سال پیش تصویب کردند که اقلیتهای دینی میتوانند نامزد انتخابات شوراهای اسلامی شهر و روستای محل اقامت خود شوند، اما شورای نگهبان این مصوبه را تایید نکرد و با پافشاری مجلس بر این مصوبه، موضوع به مجمع تشخیص مصلحت نظام ارجاع شد.
این پرونده از زمستان سال گذشته در دستور کار مجمع تشخیص مصلحت بوده، اما توافقی بر سر آن وجود نداشت.
بلاخره روز گذشته مجمع تشخیص مصلحت در این باره رای تاریخی خود را صادر کرد. پس از اعلام رای مجمع سپنتا نیکنام در جلسه شورای شهر یزد حاضر شد.
در جلسه روز گذشته مجمع تعداد زیادی از اعضا حاضر نبودند. از جملهای این افراد میتوان به حسن روحانی، صادق آملی لاریجانی، آیت الله هاشمی شاهرودی، سرلشکر باقری، احمد توکلی، سعید جلیلی، محمد باقر قالیباف اشاره کرد.
پیش از برگزاری این جلسه سپنتا نیکنام از حسن روحانی خواسته بود در جلسه مجمع حضور یابد و از حقوق اقلیتها دفاع کند، اما رییس جمهور در این جلسه غایب بود.
محسن رضایی دبیر مجمع تشخیص درباره رای دیروز مجمع و بازگشت نیکنام به شورای شهر یزد در توئیتی نوشت: «تصویب حقوق اقلیتها در مجمع تشخیص مصلحت نظام نشان داد که بنبستی در نظام جمهوری اسلامی وجود ندارد.»
احمد مازنی نماینده اصلاح طلب تهران هم درباره مصوبه مجمع در توئیتی نوشت: «جمهوری اسلامی بن بست ندارد اگر بدون پیش داوری و از طریق گفتگو و احترام به نظر مخالف تصمیمهای تاریخی بگیریم.»
مرتضی الویری عضو شواری شهر تهران هم در این باره با دیدگاهی مشابه گفت: «تثبیت عضویت سپنتا نیکنام در شورای شهریزد و تایید حضور اقلیتهای مذهبی در شورا نشان دهنده این است که قانون اساسی ظرفیت گره گشایی را دارد، هرچند تصمیمات فراقانونی برخی، وقت مسئولان را میگیرد و باعث تضییع حقوق ملت میشود.»
علیرضا رحیمی دیگر نماینده تهران هم در این باره معتقد است: «با رای امروز (دیروز) مجمع و تاکید بر حق عضویت اقلیتها در شوراهای اسلامی و احیای رای مردم به سپنتا نیکنام، کفشی از روی دکمه فیلترینگ دموکراسی برداشته شد. با واقع بینی مجمع تشخیص مصلحت نظام، دکمه فیلترینگ در انتخابات شوراها عمل نکرد.»
با وجود این بسیاری معتقدند که رای دیروز مجمع حاصل پایداری سپنتا نیکنام، همراهی مجلس شورای اسلامی، دولت و فشار سنگین رسانهها و افکار عمومی در ماههای اخیر بوده است. ناظران این رای را یک پیروزی برای جامعه مدنی تفسیر میکنند.
شاید به همین خاطر است که امروز اکثر روزنامههای اصلاح طلب تیتر یک خود را به این موضوع اختصاص دادند و در مقابل همه روزنامه اصولگرا این اتفاق را بی اهمیت دیدند.
رای منفی آیت الله جنتی
رای تاریخی روز گذشته مجمع تشخیص نظام در افکار عمومی بازتاب گستردهای داشت. اما انتشار یک تصویر و روایتی از آن تصویر واکنشها به رای مجمع را بسیار بیشتر کرد.
در تصویر مورد نظر تقریبا همه اعضای مجمع دستهای خود را بالا برده اند و با یک طرح موافقت کرده اند. به جز آیت الله جنتی دبیر شورای نگهبان که با چهرهای درهم رفته و ناراضی رای منفی میدهد.
روایت غالب این است که این تصور مربوط به رای گیری مجمع برای ماندن سپنتا نیکنام در شورای شهر یزد است. همین روایت کافی بود تا نظرهای مختلف درباره تصویر و رای مجمع ابراز شود.
شهرام رفیع زاده روزنامه نگار در این باره توئیت کرد: "احمد جنتی حیران از حضور این همه نفوذی در مجمع تشخیص مصلحت، شایدم داره فکر میکنه به فرصتهایی که برای ردصلاحیت هر کدومشون از دست داده! "
یا علی مجتهدزاده وکیل دادگستری نیز در این باره نوشت: «برای اولین بار آیت الله جنتی تنها ماند و نظر مبارک ایشان بر عقیده جمعی رجحان نیافت انشاالله در تأیید صلاحیتها و در شورای نگهبان شاهد چنین صحنههایی باشیم.»
اما برخی نیز از زاویه دیگری به رای آیت الله جنتی نگاه کرده اند. کاربری به نام ابراهیم نوشته است: «فقیه عالی قدر آیت الله احمدجنتی رو به همین دلایل شخصیتی صادق میدونیم. در بحث سپنتانیکنام اگه درجلسهی شورای نگهبان رأی منفی میداد و جلوی دوربینهای مصلحت نظام رأی مثبت که فرقی با برخی چهرههای دو روی اصلاحطلب و اصولگرا نداشت.»
در تصاویر منتشر شده از مجمع تشخیص نشان میدهد ابراهیم رئیسی، غلامعلی حداد عادل، آیت الله موحدی کرمانی، محمود احمدی نژاد و سرلشکر فیروزآبادی هم دست خود را به نشانه موافقت بالا برده اند. آنگونه که در تصاویر دیده میشود غیر از آیت الله جنتی دستان پرویز داودی معاون اول محمود احمدی نژاد در دور اول ریاست جمهوری پایین است.
خنده های احمدی نژاد در جلسه مجمع نیز سوژه کاربران فضای مجازی شد
برخی کاربران سعی کردند زاویه نگاه ناراحت آیت الله جنتی را رهگیری کنند، این عده معتقدند که آیت الله جنتی به ابراهیم رئیسی نگاه میکند که دست هایش را بالاگرفته است.
حتی روزنامهها نیز به دستهای پایین آیت الله جنتی توجه ویژهای کرده اند. روزنامه سازندگی گزارش رای مجمع را با تیتر "تنهایی آیت الله جنتی بازگشت به قانون اساسی" منتشر کرد و روزنامه اعتماد هم تیتر "همه برای یکی " را برگزید.
اعتماد در گزارش خود نوشت: «طبق عکسهایی که روز شنبه از لحظه رایگیری برای احیای قانون مصوب سال ١٣٧٥ منتشر شد گرچه تمام اعضا حضور نداشتند یا عکسی از آنها در هنگام رایدادن ثبت نشده، اما یک فریم عکس از این جلسه کافی بود تا مخالف سرسخت احیای این قانون مشخص شود. کسی که محمد صدر در گفتوگوی چند روز پیش از آن صحبت و تلویحا اشاره کرده بود یکی از فقهای شورای نگهبان از جدیترین مخالفان حل مساله سپنتا نیکنام است. تصویر آیتالله احمد جنتی میان دستهای بالای علی اکبر ناطقنوری و محمدعلی موحدی کرمانی ثبت تصویری تاریخی از جلسه دیروز و مخالفت فقیه سرسخت با حضور اقلیتها را نشان میداد.»
روایت متفاوت کدخدایی و مجمع از تصاویر منتشر شده
با وجود تمام این تفسیرها امروز عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان در یادداشتی در کانال تلگرام خود ماجرا را زیر سوال برد. او توضیح داد که تصاویر منتشر شده مربوط به رای گیری درباره حقوق اقلیتها و بازگشت سپنتا به شورای شهر نبوده است.
او با بیان اینکه مجمع دو دستور اختلافی میان مجلس و شورای نگهبان را بررسی کرده است، نوشت: «دستور اول مربوط به طرح دو فوریتی مجلس در خصوص تمدید مهلت جذب اعتبارات تملک داراییهای سرمایهای و مالی سال ۱۳۹۶ کل کشور تا پایان شهریور ماه بود که از سوی شورای نگهبان مواجه با ایراد اصل ۵۲ قانون اساسی شده بود. اعضا محترم مجمع تشخیص ضمن تایید نظر شورای نگهبان، برای حل مشکل دولت در سال جاری اجازهای را فقط برای امسال به دولت دادند.»
به نوشته کدخدایی "معمولا خبرنگاران و عکاسان رسانهها ساعت ۱۰:۳۰ تا ۱۱ حضور پیدا کرده و از صحن مجمع عکس و فیلم تهیه میکنند. در حین رسیدگی به دستور اول عکس و فیلم تهیه و البته منتشر گردید."
البته اگر این روایت را بپذیریم در واقع باید بگویم آیتالله جنتی خود با نظر شورای نگهبان درباره دستور اول مخالفت کرده است. چرا که کدخدایی میگوید مجمع نظر شورای نگهبان را در مورد دستور اول تائید کرده، ولی در تصاویر که تقریبا همه اعضا دستشان بالاست، دست آیت الله جنتی پایین است. این به این مفهوم است که آیت الله جنتی در این مورد مخالف نظر شورای نگهبان بوده است.
کدخدایی در ادامه یاددشت خود درباره دستور دوم مجمع تشخیص نوشت: «دستور دوم مربوط به مصوبه مجلس راجع به اصلاح قانون شوراهای اسلامی شهر و روستا بود که دربرگیرنده دو تبصره بود. تبصره اول حذف و تبصره دوم باقی ماند که خبر آن نیز منتشر شد و البته در حین رایگیری دستور دوم مجمع عکسی گرفته نشد. لیکن در برخی رسانهها این گونه مطرح شد که عکس منتشر شده مربوط به رایگیری دستور دوم بود. خبر و رای درست بود لیکن عکس بیربط.»
این روایت البته از سوی مجمع تشخیص مصلحت نظام نیز تائید شد.
امروز روابط عمومی مجمع تشخیص با ارائه توضیحاتی درباره تصاویر منتشر شده از جلسه مجمع این تصاویر را مربوط به دستور اول جلسه مجمع دانست.
روابط عمومی مجمع تاکید کرد " با توجه به محدودیت زمانی حضور عکاسان و تصویربرداران رسانه ها در جلسه، ورود همکاران رسانه ای به صحن مقارن با رای گیری از اعضای محترم مجمع در مورد دستور اول بود و هیچ یک از تصاویر منتشر شده مربوط به رای گیری برای اصلاح قانون شوراهای اسلامی شهر و روستا نیست."