نیازمند تاسیس وزارت دوستی هستیم

به گزارش ایکنا:

مراسم رونمایی از کتاب دوستی به مثابه جهان‌بینی، تالیف محمدجعفر امیرمحلاتی، با حضور جمعی از محققان و دیپلمات‌های عالی رتبه جمهوری اسلامی ایران عصر دیروز ۳ بهمن ماه در پژوهشگاه علوم انسانی و‌مطالعات فرهنگی برگزار شد.

امیرمحلاتی، استاد کالج ابرلین ایالات متحده آمریکا در این جلسه بیان کرد: این کتاب محصول ۱۰ سال کار تحقیقاتی است که به انجام رسیده و به زبان انگلیسی و فارسی چاپ شده است و گمان می‌کنم که یک نیاز مبرم در حوزه روابط بین‌الملل حس می‌شود، همه ما با دوستی آشنا هستیم و برداشت ما از دوستی به عنوان یک حس عاطفی است نه به عنوان یک پارادایمی که می‌تواند سرنوشت روابط بین‌الملل را تغییر دهد.

وی در ادامه افزود: اما باید توجه داشت که دوستی فراتر از یک مساله عاطفی است بلکه باید دوستی را به صحنه روابط بین‌الملل بیاوریم.

امیر محلاتی با طرح این پرسش که چرا در روابط بین‌الملل نیازمند دوستی هستیم گفت: سه دهه کار بنده عبارت از ۱۰ سال کار با سازمان، ۱۰ سال تدریس بین‌الملل و ۱۰ سال هم تدریس الهیات بوده است و اگر بین این سه حوزه پل بزنم طبعا معلوم است که این موضوع من را به حوزه مطالعات الهیات رهنمون کرد و بحث دوستی هم از محصولات این حوزه مطالعاتی است.

وی در ادامه افزود: تمام روابط سیاسی بر مبنای دو اصل است که در مقدمه منشور ملل متحد آمده که از جهانیان می‌خواهد تا روابط خود را بر مبنای مدارا و حسن همجواری قرار دهند. اما در حال حاضر هر دو‌ اصل زیر سوال هستند چون هنوز هم شاهد جنگ در جهان هستیم و دیگر اینکه از لحاظ رشد فکری بشر مشکل وجود دارد و در واقع اصل مدارا یک فضیلت منفی محسوب می‌شود که معنای آن این است که من ترجیح می‌دهم طرف مقابل نباشد اما حالا که وجود دارد باید او را تحمل کنم و الآن می‌بینیم که در مورد مساله فرا مدارا صحبت می‌شود.

امیر محلاتی تصریح کرد: اصل دوم هم زیر سوال است چراکه امروز با ظهور اینترنت اهمیت جغرافیا کم شده و تمام جهان با هم همسایه شده‌اند و این اصل معنای خود را از دست داده است. در نتیجه باید این دو اصل را با اصول دیگری تغییر دهیم تا به زندگی متعالی دست یابیم و‌الان هم در حوزه الهیات سیاسی، این موضوعات مطرح است.

وی در ادامه با طرح این پرسش که چرا دوستی؟ گفت: دوستی مهم‌ترین فراز صلح پژوهی است و صلح نیز به سه بخش قابل تقسیم بندی است، یکی از اقسام آن اخلاق جنگ است که می‌توان با این اصل به آتش بس در جنگ رسید و در اسلام در این زمینه منابع غنی داریم که‌می‌توان از ابوالحسن شیبانی نام برد که اولین کتاب روابط بین‌الملل از دیدگاه اسلام را نوشته و مقررات بشر دوستانه جنگ را توضیح می‌دهد، در حالی که مسیحیت چهار قرن بعد از این به این موضوع پرداخته است در دوران معاصر نیز چون اسلام درگیر استعمار بوده، این مباحث در آن گسترش نیافته است.

امیر محلاتی در ادامه افزود: نتیجه موفقیت اخلاق جنگ این است که ما را به آتش بس می‌رساند نه بیشتر، اما آیا این نقطه، نقطه مطلوب صلح است؟ خیر چون با آتش بس نیز می‌توان درگیر جنگ ‌بود و آتش بس صلحی است که زیر زمین اخلاق است و‌ ما هنوز از دشمن ترس داریم، اما سوال اینجا است که فاصله آتش بس و نقطه صفر صلح چگونه حل می‌شود؟ در اینجا ادیان هم وارد شده‌اند و اخلاق عذرخواهی را مطرح کرده‌اند.

وی بیان کرد: اما در صورتی که این اصل هم موفق شود نتیجه این است که ما به نقطه صفر صلح می‌رسیم و گویی به سطح اول زمین رسیده‌ایم که انسان‌ها به یکدیگر علاقه دارند و نه تنفر که علت هم فقدان ارتباط است. اما این نقطه نیز شایسته بشر نیست.

امیر محلاتی با طرح این پرسش که صلح متعالی چگونه تعریف می‌شود، تصریح کرد: اینجا است که دوستی به مثابه جهان‌بینی وارد می‌شود در نتیجه نباید دوستی را به روابط خصوصی محدود کرد، چون دوستی قابل ارتقا به سطح بین‌الملل است.

استاد کالج ابرلین ایالات متحده آمریکا بیان کرد: وقتی جنگ جهانی اول و دوم صورت گرفت فلاسفه غربی به این نتیجه رسیدند که فلسفه کانتی موفق نبوده است و بعد از شوک حاصل از دو جنگ، اخلاق ارسطویی را مطرح کردند و بعد اخلاق دوستی را ارائه دادند. لذا در غرب، دوستی وارد فضای آکادمیک شد اما در شرق به این مساله خیلی اعتنایی نشد با اینکه منابع غنی وجود دارد. علت هم این است که اسلام ۲۰۰ سال است که درگیر بوده و در موضع واکنشی قرار داشته و نتوانسته به دوستی بپردازد.

وی در ادامه افزود: اما برای من این دغدغه و سوال بود که کشورها چگونه در توسعه فضیلت عدالت عمل می‌کنند و آن را به نهادی تحت عنوان وزارت دادگستری تبدیل می‌کنند اما ای کاش که ما در کشورها وزارت دوستی هم داشتیم، هفته قبل در انگلستان وزیر تنهایی معرفی شد این یعنی فقدان دوستی، لذا می‌توانیم با یک نوآوری وزارت دوستی را تاسیس کنیم.

امیر محلاتی در انتها به کتاب تالیفی خود نیز پرداخت و توضیحاتی پیرامون این کتاب ارائه نمود و‌ گفت: کتاب در چهار بخش و ۱۸ فصل سامان یافته است و در مقدمه چرایی دوستی و در ادامه نیز مانیفست دوستی را مطرح کرده‌ام، همچنین نسبت دوستی با عدالت و عقل و آزادی و صلح قدرت نیز بیان شده است.