سایه مداخله احتمالی روسها در انتخابات ریاستجمهوری ایالات متحده، همچنان بر کاخ سفید سنگینی میکند. در آخرین تحول، رابرت مولر، بازرس ویژه این پرونده که هدایت روند تحقیقوتفحص را برعهده دارد، از تشکیل یک هیئت منصفه عالی خبر داده است.
به گزارش شرق، تشکیل این هیئت منصفه عالی به مولر در مسائلی مانند صدور احضاریه و احضار شاهدان آزادی عمل بیشتری میدهد و فشار بیشتری را بر نزدیکان ترامپ در ماجرای مداخله روسها وارد خواهد آورد. تحت فشار قرارگرفتن نزدیکان ترامپ متعاقبا بر هرجومرج کاخ سفید و تضعیف دولت ترامپ دامن خواهد زد؛ امری که بعید است از سوی ترامپ بدون جواب باقی بماند.
به عبارت دیگر، تشکیل هیئت منصفه عالی به همان اندازه که نشان از سرعتگرفتن روند تحقیقوتفحص در این پرونده دارد، میتواند باعث تزلزل جایگاه مولر شده و زمینه اخراج او را نیز فراهم آورد. ترامپ تا به اینجا ثابت کرده که ید طولایی در اخراج نهتنها منتقدان، بلکه حتی افراد وفادار به خود دارد.
ترامپ زیر تیغ تحقیقات
هرچند سخنگوی مولر تا به امروز دراینباره هیچگونه اظهارنظری نداشته است، اما طبق گفته منابع آگاه، این هیئت احضاریههایی را در ارتباط با دیدار دونالد ترامپ جونیور و جرد کوشنر، پسر و داماد دونالد ترامپ، با یک وکیل روس در ماه ژوئن ٢٠١٦، صادر کرده است.
گفته میشود اقدامات روسها برای مداخله در انتخابات آمريكا به نفع ترامپ اندکی بعد از همان دیدار آغاز شد. واکنشهای متناقض کاخ سفید نیز متعاقبا بر پیچیدگی و ابهامات آن افزود. ترامپ که در ابتدا از وقوع چنین دیداری اظهار بیاطلاعی میکرد؛ مدتی بعد در حین سفر به اوکراین، گفت شاید این دیدار به او اطلاع داده شده باشد.
این یکی از همان مواردی است که مولر در حال بررسی آن است؛ اینکه آیا ترامپ پیشاپیش از برگزاری چنین دیداری خبر داشته یا اینکه بعدا در جریان آن قرار گرفته است. هیئت منصفه عالی گروهی متشکل از شهروندان عادی است که با بررسی شواهد و اسناد موجود، درباره موارد اعلام جرم تصمیمگیری میکنند.
چنین هیئتی در مقام گناهکار یا بیگناهشناختن افراد نیست اما درباره قابلپیگیریبودن اعلام جرم علیه اشخاص یا نهادها اعلام نظر میکند. منتقدان ترامپ از تشکیل این هیئت منصفه بهعنوان یک پیشرفت مهم و جدی در روند تحقیقوتفحص ارتباط ستاد ترامپ و روسها یاد میکنند. اما در جبهه مقابل تیم حقوقی و وکلای دونالد ترامپ با عادیخواندن تشکیل این هیئت منصفه بهنظر قصد در کماهمیت جلوهدادن این تحول دارند. تای کاب، مشاور ویژه ترامپ، ضمن ابراز بیاطلاعی از تشکیل چنین هیئتمنصفهای، گفته است کاخ سفید از هر اقدامی که به روند تحقیقوتفحص سرعت ببخشد، استقبال ميكند.
مولر در مسیر کومی
منابع نزدیک به کاخ سفید در حالی از اقدام آقای مولر برای تشکیل این هیئت منصفه عالی استقبال میکنند که ترامپ بارها بیطرفی مولر را زیر سؤال برده و همین مسئله باعث شده اعضای کنگره درباره ادامه فعالیت آقای مولر احساس نگرانی کنند. ترامپ پیشتر در جریان تحقیقوتفحص از مايكل فلین، مشاور امنیت مالی سابقش، حکم به اخراج جیمز کومی، رئیس وقت افبیآی، داد.
شاید بههمین دلیل باشد که سناتورهای هر دو حزب جمهوریخواه و دموکرات دو لایحه را ارائه کردهاند که مانع از اخراج مولر از سوی ترامپ خواهد شد. جیمز کلاپر، رئیس سابق سیا، دراینباره به ترامپ هشدار داده که اخراج مولر موجب تکرار رسوایی واترگیت خواهد شد. این در حالی است که وکلای آقای ترامپ هرگونه تلاش از سوی دولت برای اخراج مولر را تکذیب میکنند.
فرافکنی به سبک ترامپ
خبر تشکیل این هیئت منصفه عالی در حالی روی خروجی خبرگزاریها قرار میگیرد که هم کاخ سفید و هم کرملین مکررا اتهامات واردشده را تکذیب کردهاند. آقای ترامپ بارها این تحقیقات و هرگونه اتهام درباره ارتباط با روسیه را واهی خوانده و آن را با هدف تخطئه رئیسجمهور ارزیابی کرده است.
درهمینباره پنجشنبهشب، دونالد ترامپ در جمع هواداران خود در شهر هانینگتونِ ویرجینیای غربی گفت: «اکثر مردم میدانند هیچ روسی در ستاد انتخاباتی ما وجود نداشته... دلیل پیروزی ما در انتخابات نه روسها، بلکه شما بودید».
او همچنین تمرکز بیش از حد دموکراتها بر اتهام مداخله روسها در انتخابات را تلاشی برای سرپوشگذاشتن بر بزرگترین شکست آنها در تاریخ آمریکا دانست. ترامپ در اظهارنظری دیگر در روز پنجشنبه با انتقاد از تشدید طرح تحریمهای روسیه، عنوان کرد که رابطه واشنگتن و مسکو در خطرناکترین حالت خود قرار گرفته و مسئولیت آن را متوجه کنگره دانست. بهنظر دونالد ترامپ با انتقاد توأمان از دموکراتها و کنگره میخواهد مسئله تشکیل هیئت منصفه عالی را تحتالشعاع قرار داده و افکار عمومی را از آن منحرف کند.
جنجالهای تلفنی
روز پنجشنبه انتشار متن گفتوگوی تلفنی دونالد ترامپ با انریکه پنا نیتو، رئیسجمهور مکزیک و مالکوم ترنبول، نخستوزیر استرالیا، نیز خبرساز شد. او در گفتوگوی تلفنی با رئیسجمهور مکزیک که در تاریخ ٢٧ ژانویه و یک هفته بعد از حضور او در کاخ سفید صورت گرفت، با تأکید بر اینکه بودجه ساخت دیوار مورد نظر او میان مکزیک و آمریکا را از منابعی در آمریکا تأمین خواهد کرد، از پنا نیتو خواسته دیگر جمله «مکزیک پول دیوار را نخواهد داد» را بر زبان نیاورد.
بهنظر ترامپ قصد داشته تا با پایاندادن به انتقادات رئیسجمهور مکزیک، خود را از زیر بار انتقادات داخلی خارج کند. او که در دوران فعالیتهای انتخاباتیاش از ساخت دیوار با بودجه مکزیک سخن میگفت، در ادامه از ساخت این دیوار با منابع داخلی خبر داد و مدعی شد که مکزیکیها را به بازپرداخت هزینه آن مجبور خواهد کرد.
او همچنین پنا نیتو را به وضع یک مالیات مرزی سنگین برای عدم ورود کالاهای مکزیکی به آمریکا تهدید کرده و درباره حجم بالای قاچاق مواد مخدر از مکزیک گلایه میکند. در هر صورت متن منتشرشده این مکالمات بر فضای تنشآلود این گفتوگوها که پیشتر رسانهها از آن خبر داده بودند، صحه میگذارد. ترامپ در گفتوگوی تلفنی با نخستوزیر استرالیا نیز ضمن انتقاد از توافق دو کشور بر سر نحوه پذیرش مهاجران، این گفتوگوی تلفنی را بدترین اتفاق آن روز خود خوانده بود.