یادداشت وارده- امین فضلی؛ چند هفته‌ای است غرب ایران بخصوص آذربایجان غربی دهه شصتی است. خبر درگیری نیروهای نظامی و امنیتی با گروهکهای تروریستی مکررا منتشر می‌شود. خبر شهادت نیروهای نظامی و یا هلاکت تروریست‌ها هر از گاهی تی‌تر یک اخبار غرب آذربایجان را تشکیل می‌دهد.
پژاک و حزب دموکرات کردستان پس از خاموشی نسبتا طولانی مدت عملیات مسلحانه را از سر گرفته-است. حزب کومله، دیگر گروه تروریستی نیز از عملیات مسلحانه حزب دموکرات اعلام حمایت نموده اما به همت نیروهای مسلح تحرکات گروههای تروریستی در چند روز گذشته نتوانسته‌است خلل چالشی در امنیت منطقه ایجاد کند.
نمایندگان استان نیز واکنشهایی به درگیریهای مسلحانه اخیر نشان داده‌اند. قاضی‌پور، نماینده اورمیه خواهان برخورد با اقلیم کردستان عراق به خاطر عدم اتخاذ تدابیر کافی برای مقابله با احزاب کرد ایرانی شده و حتی اقلیم را متهم به حمایت از آن‌ها نموده‌است؛ نماینده ولی فقیه نیز با اشاره به اسکان حدود یک میلیون کرد عراقی در دوران صدام انتظارات مشابهی را از دولت اقلیم بیان نمود.
محبی‌نیا، نماینده حوزه می‌اندوآب، شاهین‌دژ و تکاب نیز تحرکات پژاک را در تلافی اقدامات سپاه در برخورد با اشرار دانسته‌است؛ فرمانده سپاه پاسداران از ادامه مبارزه با گروههای معاند و تروریست خبر داده و حتی خبر تذکر ۶۸ نماینده مجلس دهم به روحانی و وزرای دفاع، اطلاعات، کشور و امور خارجه به خاطر تعلل در برخورد با اقلیم کردستان به عنوان مرکز تجمع احزاب تروریست کردی در برخی رسانه‌ها انتشار یافت.
از منظرهای متفاوتی می‌توان به اخبار این روزهای غرب ایران نگریست. با رویکردهای مختلفی می‌توان به مسئله تروریسم در غرب ایران پرداخت. شکل‌گیری احزاب چپ مارکسیستی در جامعه کرد با حمایت شوروی سابق و چرخش این گروه‌ها به ناسیونالیسم تخریبی کردی در سالهای اخیر؛ مقابله با جنگ مسلحانه و تروریسم به عنوان مظهر خشونت و مانع اصلی شکل گیری جامعه مدنی کرد‌ها؛ نقش فقر در اقتصاد تروریسم و... ولی شاید بتوان نگاه توسعه محور را در قلب همه این دیدگاه‌ها جای داد.
اگر تنها از منظر توسعه اقتصادی به مسئله تروریسم بپردازیم می‌توان گفت چالشهای امنیتی در غرب ایران ضربات جبران ناپذیری به اقتصاد منطقه وارد می‌کند. بسته‌شدن مرز‌ها و گمرکات کاهش عبور و مرور کالا‌ها و مسافر در این مناطق را در پی خواهدداشت چنانچه بسته شدن مرز سرو در نزدیکی اورمیه و توقف چند روزه کامیون‌ها باعث متضرر شدن صاحبان کالا‌ها شد.
عدم امکان فعالیت قانونی عبور و مرور کالا باعث رشد کالاهای قاچاق در منطقه شده‌است که در عین از بین رفتن امکان اخذ مالیات گمرک، سودهای کلانی را به جیب گروههای تروریستی جاری می‌کند. از طرفی مشکلات عدیده‌ای مانند حضور کولبر‌ها را می‌توان معلول حضور تروریسم در منطقه دید.
ضربه اقتصادی تروریسم تنها شامل ترانزیت کالا و مسافر نیست؛ صنعت گردشگری نیز به خاطر عدم وجود امنیت پایدار در منطقه امکان رشد نیافته است. علی رغم اینکه منطقه آذربایجان غربی و حتی کردستان از طبیعت بکری برخوردارند و این پتانسیل می‌تواند طبیعت‌گردان داخلی و خارجی را جذب نماید ولی یقینا هیچ کسی حاضر نخواهد بود در منطقه‌ای که خبر درگیریهای مسلحانه هر از گاهی در تی‌تر اخبار آن است تعطیلات خود را بگذراند.
اگرچه تنوع قومیتی و فرهنگی این مناطق می‌تواند گردشگری فرهنگی را در منطقه رونق دهد ولی عدم ثبات امنیتی تا کنون مانع رشد این بخش از گردشگری نیز شده‌است.
در کمتر جایی از ایران شاید بتوان شاهد چنین در هم تنیدگی قومیتی و فرهنگی بود که با طی چند ده کیلومتر از قروه تا سنندج از فرهنگ آذربایجانی به فرهنگ کردی گذر نمود؛ و یا حتی در اورمیه با اکثریت مطلق مسلمان کلیساهایی پر از مسیحیان در حال اقامه مراسم دینی دید؛ و یا در استان کردستان مناطق یهودی نشین و مسیحی نشین را دید در کنار شهرهای ترک نشین شیعه که همسایه کردهای سنی هستند.
این تنوع زیبا سرمایه‌های منطقه‌اند که می‌توانند چهره‌ای جهانی به این منطقه ببخشند ولی لوث حضور تروریسم مانع دیده‌شدن این زیبایی‌ها توسط گردشگران هست. گردشگرانی که می‌تواند جان دوباره‌ای به اقتصاد ببخشد و صنعت سبز توریسم را رونقی دهد و فقر را تا حدودی از چهره منطقه بزداید.
عملیاتهای‌گاه و بیگاه گروههای مسلح جذب سرمایه و حضور سرمایه‌گذاران در بخشهای مختلف صنعتی است. خبر زورگیری تروریست‌ها از کارخانه‌ها و معادنی که نزدیک به مناطق کرد نشین جنوب آذربایجان-غربی هستند شاید از خبرهایی باشد که کمتر رسانه‌ای شده‌است ولی وجود این حقیقت هر سرمایه‌گذاری را وادار به عقب نشینی خواهدکرد.
بدین ترتیب استانهایی که یکی از غنی‌ترین مناطق ایران از نظر معدنی هستند در رقابت جذب سرمایه غیردولتی به خاطر عدم وجود امنیت مورد نیاز و ثبات کافی، از استانهای دیگر عقب خواهند ماند و این یکی از دلایلی است که این استان‌ها را علی رغم پتانسیل بالقوه بالا در قعر جدول تولید سرانه قرار می‌دهد و شاخصهای نه چندان مورد قبول توسعه را در آن‌ها رقم می‌زند.
حضور تروریسم در منطقه اگرچه همه ارکان توسعه را تحت تاثیر قرار داده‌است ولی یقینا ملموس‌ترین تاثیر را در محرومیت این منطقه از نظر اقتصادی علی‌رغم وجود ظرفیتهای بالای آن می‌توان دید.
آنچه که سرنوشت دو استان آذربایجان غربی با اکثریت ترک و اقلیت کرد و استان کردستان با اکثریت کرد و اقلیت ترک را به هم گره زده‌است حضور گروههای تروریستی است که با نام دفاع از خلق کرد و طرح مطالبه کرد‌ها ضربات جبران ناپذیری بر پیکر توسعه جوامع ترک و کرد این دو استان وارد ساخته‌است.
یقینا اگر امکان انتخاب تنها یک فاکتور برای توسعه منقطه باشد آن انتخاب گزینه‌ای جز تامین امنیت پایدار، طولانی مدت و قابل اتکا نخواهد بود.
