فرارو- یک کار‌شناس مسائل بین الملل با تاکید بر ضرورت نقش ایران برای آرام کردن منطقه به منظور جلوگیری از نقش آفرینی کشورهای فرامنطقه‌ای که به گفته او می‌تواند زمینه سو استفاده از اختلافات میان کشورهای بزرگ منطقه یعنی ایران و عربستان را فراهم کند خواستار مدیریت بحران‌های منطقه‌ای به خصوص بحران یمن از سوی وزارت خارجه به عنوان متولی اصلی دیپلماسی کشورشد.
جاوید قربان اوغلی، مدیر کل پیشین آفریقای وزارت خارجه،
در گفت‌و‌گو با فرارو، ضمن بیان این مطلب درباره برگزاری نشست شورای همکاری خلیج فارس و طرح تکرار ادعای دخالت ایران در امور داخلی کشورهای منطقه گفت: اگر چه جنگ لفظی بین ایران و عربستان از یک سو و از سوی دیگر جنگ لفظی بین ایران و کشورهای حامی عربستان، ناظر بر تحولات یمن اوج گرفته است اما باید در نظر گرفت طرح این ادعا در نشست شورای همکاری امری عادی، تکراری و مسبوق به سابقه است.
وی افزود: برخی مواضع همانند طرح اتهام دخالت ایران در امور داخلی کشورهای منطقه و حمایت از ادعای امارات متحده عربی درباره جزایر ایرانی، به امری تکراری تبدیل شده که در بیانیه‌های پایانی نشست‌های شورای همکاری خلیج فارس بندهایی را به خود اختصاص می‌دهد.
سفیر پیشین ایران در آفریقای جنوبی ادامه داد: با وجود تکرار این مواضع که دیگر برای مقامات ایرانی به امری غیر قابل اعتنا تبدیل شده است، با این وجود بیانیه اخیر بیشتر متاثر از بحران یمن و معطوف به بحران روابط ایران و عربستان در این مناقشه است.
قربان اوغلی با بیان اینکه رویکرد ایران نسبت به این مواضع چگونه باید باشد گفت: رویکرد ایران به طور کلی باید مبتنی بر درایت و صبوری باشد تا در پرتو آن نسبت به رفع سو تفاهمات با همسایگان به خصوص عربستان بپردازد و این سو تفاهمات و اختلافات باید با رویکردی سیاسی و از طریق مذاکرات دیپلماتیک مدیریت و حل وفصل شود.
وی افزود: باید این نکته را مد نظر قرار داد که روابط ایران و عربستان تا کنون حتی در مقایسه با زمان جنگ تحمیلی که ریاض از رژیم بعثی عراق حمایت می‌کرد، به این شدت تیره و متشنج نبوده است. وی ادامه داد در حالیکه لازمه امنیت در منطقه حسن همجواری و حل و فصل اختلافات و سو تفاهمات با همسایگان و کمک و ایفای نقش سازنده برای آرام کردن منطقه به منظور جلوگیری از دادن فرصت به کشورهای فرامنطقه‌ای است که می‌تواند زمینه سو استفاده از اختلافات را برای آن‌ها فراهم کند.
مدیر کل پیشین آفریقای وزارت خارجه با تاکید بر اینکه به طور خاص ایران باید بر حل و فصل بحران یمن متمرکز شود گفت: تحولات یمن با دخالت نظامی عربستان، درگیری خواسته و ناخواسته کشورمان در جنگ وعدم مدیریت بازیگران اصلی برای کنترل آن در سطوح سیاسی و دیپلماتیک کم کم در حال تبدیل شدن به بحرانی غیر قابل کنترل و ایجاد کانونی برای درگیریهای احتمالی در منطقه است.
قربان اوغلی با تاکید بر اینکه ضروری است فضا برای مدیریت این تحولات از سوی دیپلمات‌ها و بازیگران سیاسی فراهم شود گفت: در کشور ما متولی امور دیپلماسی کشور، وزارت خارجه است و نهاد تصمیم گیری در ارتباط با مسائل کلان استراتژیک نیز شورای امنیت ملی است که رییس جمهور ریاست آن را به عهده دارد.
وی افزود: از این رو ضروری است که در این مسئله که به نوعی به اولویت منطقه‌ای جمهوری اسلامی ایران تبدیل شده است تصمیماتی در بالا‌ترین سطوح به منظور کمک به مدیریت بحران و پیدا کردن زمینه پایان دادن به آن گرفته شود. زیرا اشخاص، نهاد‌ها و مسوولان بدون در نظر گرفتن جایگاه خود اظهارنظرهایی در خصوص بحران یمن می‌کنند که می‌تواند برای دستگاه‌های رسمی کشور مشکل ساز شود و گره بر گره‌های قبلی بیفزاید. چرا که جهان این مواضع و اظهار نظر‌ها حتی در پایین‌ترین سطوح مدیریتی ایران رصد کرده و آن را مورد توجه قرار می‌دهند.
مدیر کل پیشین آفریقای وزارت خارجه ادامه داد: بر این اساس معتقدم که در بحران یمن آنچه که مغفول مانده است توجه به نقش مسوول اصلی مدیریت این بحران یعنی وزارت خارجه و به حاشیه راندن شدن آن است. وی افزود در غیاب حضور دیپلماتیک ایران برای حل این بحران، عربستان توانسته است حتی متحدان پیشین ایران را نیز در حمله به یمن در کنار خود داشته باشد و ملاحظه کردیم که قطعنامه نامتوازن شورای همکاری خلیج فارس با اکثریت آراء در شورای امنیت تصویب شد.
وی با تاکید بر اینکه در این بین اتفاق بد دیگری هم در حال رخ دادن است گفت: برخی مسوولان وزارت خارجه که وظیفه آرام کردن و حفظ فضای دیپلماتیک و سیاسی دارند با فراموش کردن جایگاه خود به جای تکیه بر رویکردهای دیپلماتیک و به جای آرام کردن فضا و کمک به راه حلی برای پایان دادن صلح امیز و دیپلماتیک به این بحران با زبان نظامی و امنیتی نسبت به این تحولات موضع گیری می‌کنند.
قربان اوغلی افزود: بر این اساس در جمع بندی این سخنان باید عرض کنم که ضروری است که در عالیترین سطوح در نظام و شورای عالی امنیت ملی نسبت به نقش ایران به منظور کمک به پایان بحران یمن و کمک به مردم این کشور، سه تصمیم مهم گرفته شود.
نخست پایان دادن به جنگ لفظی که متاسفانه درسطح وسیعی شاهد آن هستیم و کارکردی جز تحریک احساسات مردم، تعمیق کینه‌ها و تبدیل یک بحران خارجی به موضوعی ملی ندارد.
دوم بازگرداندن وزارت خارجه از حاشیه نقش آفرینی در تحولات یمن به متن و تبدیل کردن آن به بازیگر اصلی این تحولات به نمایندگی و سوم برقراری کانالهای تماس با سعودی‌ها به منظور توقف جنگ و آغاز گفتگوهای طرفهای درگیر برای کنترل بحران همزمان با تلاشهای دیپلماتیک در منطقه و نهاد‌های بین المللی.
وی در خاتمه گفت: در این صورت به کمک رویکردهای سیاسی و دیپلماتیک می‌توان به باز شدن باب گفت‌و‌گو‌ها میان ایران و عربستان به عنوان دو بازیگر اصلی در تحولات یمن خوش بین بود و امیدوار بود که دو طرف در این مسئله که دارای اشتراک منافع هستند به نقطه مشترکی دست پیدا کنند و این نقطه مشترک به سرآغازی برای پایان دادن به سایر اختلافات تبدیل شود.
