فرارو- یک کار‌شناس مسائل خاورمیانه تاکید کرد که با شکست سیاست‌های منطقه‌ای، عربستان تلاش دارد در فاز جدید رقابت با جمهوری اسلامی، خاورمیانه را به یک دو قطبی تبدیل کند.
صباح زنگنه با بیان این مطلب
در گفت‌و‌گو با فرارو، درباره حمله نظامی عربستان سعودی به یمن و تاثیر آن بر آینده مناسبات خاورمیانه گفت: شرایطی که در منطقه رقم خورده است که عمدتا به نفع جمهوری اسلامی ایران بوده است اگر نگوییم حس حسادت، حس رقابت را در میان کشورهای منطقه از جمله عربستان زیاد کرده است.
وی افزود: پیش روی‌های مداوم ارتش عراق و عقب راندن تروریست‌ها و تکفیری‌ها از مناطق تحت تسلط، تثبیت حکومت بشار اسد با وجود بیش از ۴ سال تلاش برای برکناری او از سوی ائتلاف غربی – عربی، توقف نفوذ ترویست‌ها به خاک لبنان توسط حزب الله لبنان و تسلط نسبی انصارالله بر یمن از جمله تحولاتی بوده است که بر خلاف سیاست‌های منطقه‌ای عربستان و در راستای سیاست‌های ایران رقم خورد و حس رقابت را تشدید کرد.
این کار‌شناس مسائل خاورمیانه با بیان اینکه از میان کشورهای منطقه عربستان بیش از سایرین مستعد افزایش حس رقابت با ایران بوده است گفت: ترکیه اگر چه به هر نحوی خود را رقیب منطقه‌ای با جمهوری اسلامی ایران می‌داند اما به دلیل مشکلات داخلی از جمله درگیری‌های درون حزبی و بیرون حزبی به خصوص با مخالف سرسخت دولت یعنی فتح الله گولن و جریان حامی او، و فساد گسترده در ساختار قدرت و همچنین درگیری‌های منطقه‌ای به خصوص با مصر پس از اخوان و امارات مانع از ورود به عرصه رقابت این کشور با ایران شد.
وی افزود: سایر کشورهای منطقه هم از چنان ظرفیتی برخوردار نبوده‌اند که بتوانند وارد رقابت با ایران شوند از این رو تنها عربستان بود که پس از شکست سیاست‌های منطقه ای‌اش با اتکا به توان مالی و حمایت‌های کشورهای غربی وارد رقابتی دو چندان با ایران شد.
زنگنه با تاکید بر اینکه تمام اقدامات یک دهه اخیرعربستان، از صدور و ترویج دشمنی، افراط گرایی و طایفه گریی به سوریه و سپس به عراق و لبنان نتوانسته است اهداف مورد نظر این کشور را تامین کند و منجر به افزایش قدرت نفوذ سعودی‌ها در منطقه نشده است گفت: از این رو سعودی‌ها به این جمع بندی رسیده‌اند که وارد فاز جدیدی از رقابت با ایران شوند تا تمام عناصر قدرت منطقه‌ای، سیاسی همسایه قدرتمند شمالی خود را کنترل کند.
این کار‌شناس مسائل خاورمیانه افزود: بر این اساس سعودی‌ها تصمیم گرفتند در فاز رقابت جدید تعداد همپیمانان خود را در منطقه افزایش دهند و شمار آن‌ها را از جمع کشورهای عرب فرا‌تر ببرد. از این رو مقامات مصر، ترکیه، پاکستان، افغانستان، سودان و امروز جمهوری آذربایجان به ریاض دعوت شده‌اند تا یک نوع تعادل به منظور رقابت با ایران ایجاد کند.
زنگنه ادامه داد: عمده کشورهایی که اکنون خارج از دایره کشورهای عرب منطقه گرد سعودی‌ها جمع شده‌اند، کشورهایی هستند که از مشکلات اقتصادی رنج می‌برند و نیازمند حمایت‌های مالی کشورهایی همچون عربستان هستند که با تکیه بر ذخایر ارزی فراوان می‌تواند پاسخگوی نیازهای این کشور‌ها باشد.
وی تصریح کرد: بنابراین عربستان سعودی این بار دلارهای نفتی خود را نه به صورت پنهانی که منجر به تقویت گروه‌های تکفیری و تروریستی شد بلکه به صورت آشکار و علنی برای پشت سر گذاشتن ایران در رقابت منطقه‌ای هزینه می‌کند.
این کار‌شناس مسائل خاورمیانه افزود: این فاز و رویکرد جدید عربستان در منطقه هم در نهایت به شکل گیری فضای دو قطبی در منقطه خواهد شد صف بندی جدیدی در منطقه خاورمیانه شامل ایران و همپیمانانش که متشکل از کشورهای محور مقاومت خواهند بود و عربستان و همپیمانانش که عمدتا برای بهره برداری‌های مالی گرد این کشور جمع خواهند شد، شکل می‌گیرد.
زنگنه با بیان اینکه این شکل گیری این دو قطبی در خاورمیانه موضوع تازه‌ای هم محسوب نمی‌شود گفت: در ده سال گذشته تنش‌های زیادی میان دو قطب خاورمیانه به وجود آمده بود ازجمله جنگ غزه و پروژه براندازی نظام سوریه و توطئه علیه لبنان و جنگ تروریسم علیه دولت منتخب عراق از جمله این درگیری‌ها میان این دو قطب بوده است.
وی افزود: با این حال این دو قطبی هیچگاه جنبه رسمی و علنی به خود نگرفته بود و شمار کشورهای حاضر در این دو قطبی به خصوص در اردوگاه نزدیک به عربستان کمتر از این و محدود به کشورهای عرب عضو شورای همکاری خلیج فارس بود است.
این کار‌شناس مسائل خاورمیانه ادامه داد: با این وجود با حمله عربستان سعودی و تلاش برای یارگیری تازه از میان کشورهایی غیر از کشورهای عرب منطقه این دو قطبی از حالت غیر رسمی و پنهانی به رسمی و علنی تغییر فاز داده است.
وی با بیان اینکه سعودی‌ها با اظهار نظرهای خود نیز از این تغییر فاز پرده برداری کرده‌اند گفت: برخی مقامات سعودی در رابطه با جنگ تازه در منطقه مدعی شده‌اند که این جنگ، جنگ میان شیعه و سنی است که این خود نشانه دیگری استکه حکایت از آن دارد سعودی‌ها نمی‌خواهند دیگر دو قطبی شکل گرفته در خاورمیانه را پنهان کنند.
زنگنه درباره اینکه آیا این دو قطبی تاریخ مصرف کوتاه مدت و هیجانی دارد یا دراز مدت گفت: سعودی‌ها پس از عملیات‌های امنیتی و ضد امنیتی پنهانی علیه کشورهای منطقه به طور علنی به روی یکی از همسایگان خود به صورت علنی شمشیر کشیده است و وارد جنگی رسمی شده است.
وی در خاتمه گفت: از این رو سعودی‌ها برای آنکه به نوعی خودی در منطقه نشان دهند از بازی گردانی پشت صحنه به روی صحنه آمده‌اند که این تغییر فاز تا همین جا نیز برای آن‌ها هزینه‌های گزافی داشته است و بعید به نظر می‌رسد که به این زودی‌های تصمیم به تغییر فاز دیگری بگیرند و آتشی که سعودی‌ها برافروخته‌اند به این زودی‌ها خاموش نخواهد شد.
