واشنگتن در کمتر از چهار روز بار دیگر آینده سپر دفاع موشکی آمریکا در کاخ اروپا را به رفتار ایران و کمک روسیه به کنترل ایران پیوند زد تا به این ترتیب این نظریه قوت بیشتری گیرد که تغییر رویکرد واشنگتن در مقابل مسکو نیز به یک استراتژی در دولت جدید آمریکا تبدیل شده است و قرار است از این استراتژی در راستای مهار ایران بهره برداری شود.
ویلیام برنزمعاون وزارت خارجه آمریکا، در مصاحبه با یک خبرگزاری روسی گفت اگر مسکو به رفع آنچه «تهدیدهای» ایران و کره شمالی دانست کمک کند، آمریکا ممکن است طرح های جنجال آفرین ایجاد یک سپر دفاعی در اروپا را عوض کند.
برنز که به مسکو سفر کرده است در مصاحبه با اینترفکس ضمن اذعان به نگرانی های روسیه در مورد سیستم دفاع ضدموشکی گفت: «ما همچنین امیدواریم که روس ها درک کنند که هیچ رئیس جمهوری در آمریکا نمی تواند وضعیتی را بپذیرد که در آن آمریکا در برابر سلاح های اتمی بالقوه سوار بر موشک های کشورهایی مانند کره شمالی یا ایران آسیب پذیر باشد.»
وی که در دوره جورج بوش نیز معاون وزارت خارجه بود، افزود:« اگر ما بتوانیم از طریق دیپلماسی قوی با روسیه و سایر شرکای خود این تهدید را کم یا حذف کنیم، آشکارا طرز نگرش ما را به سیستم دفاع موشکی شکل خواهد داد.»
وی افزود: «این یکی از عواملی است که آمریکا مد نظر قرار خواهد داد.»همزمان یک «مقام ارشد» دولت باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا، که نخواست نامش فاش شود در گفت وگو با خبرگزاری رویترز گفت: «اگر ما بتوانیم برای منصرف کردن ایران از دنبال کردن ظرفیت (ساخت) سلاح های هسته ای با هم (روسیه) همکاری کنیم، خواهیم توانست از سرعت توسعه سیستم دفاع موشکی در اروپا بکاهیم.»
این اظهارات در حالی مطرح شد که هیلاری کلینتون وزیر امور خارجه ایالات متحده چهارشنبه گذشته اعلام کرد موضوع استقرار سپر دفاع موشکی آمریکا در شرق اروپا بستگی به رفتار ایران دارد.
کلینتون در دیدار با «کارل شوارزنبرگ» همتای چک خود با اعلام این مطلب در بین خبرنگاران افزود: «اگر ما تغییری در رفتار حکومت ایران در تلاش هایش برای کسب سلاح هسته ای ببینیم ممکن است در موضوع استقرار سپر دفاع موشکی بازنگری کنیم.»
در حالی واشنگتن تجدید نظر درخصوص استقرار سپر دفاع موشکی در خاک اروپا را به رفتار ایران مربوط می داند و اساساً هدف از راه اندازی این سپر را به دلیل وجود خطر از جانب ایران ارزیابی می کند که ناظران معتقدند استقرار سپر دفاع موشکی در لهستان و جمهوری چک (که مورد مخالفت شدید مسکو قرار دارد) نه به هدف مقابله با توانایی موشکی ایران بلکه برای کاستن از نفوذ استراتژیک روسیه در صحنه اروپا و جهان است.
ایران نیز در گذشته ادعاهای آمریکا دایر بر اینکه این سیستم برای مقابله با تهدیدهای فزاینده موشکی ایران لازم است را «مضحک» خوانده بود.طرح سپر دفاع ضدموشکی در اروپا بخشی از سیستم دفاع ضدموشکی جهانی آمریکاست که برای محافظت اروپا و آمریکا از مورد اصابت قرار گرفتن توسط موشک های بالستیک طراحی شده است.
در چارچوب این طرح که قرار است تا سال 2013 عملیاتی شود، واشنگتن موشک های ضدموشک خود را در لهستان و رادارهای فوق پیشرفته خود را در جمهوری چک مستقر خواهد کرد.ایالات متحده در تابستان سال میلادی گذشته و پس از بحران گرجستان قرارداد استقرار این سامانه نظامی را با دولت های لهستان و جمهوری چک به امضا رساند. اما در هر دو کشور، مخالفان استقرار این سامانه نظامی آمریکایی بیش از موافقان آن هستند. برنامه سپر دفاع موشکی آمریکا ادامه همان برنامه استراتژیک قدیمی «جنگ ستارگان» رونالد ریگان رئیس جمهوری اسبق آمریکا (1988- 1980) است که با هدف تامین امنیت مطلق برای ایالات متحده و مصونیت این کشور و متحدانش در برابر یک حمله احتمالی نابودکننده اتمی طرح ریزی شده است.با این حال ناظران سیاسی در واشنگتن معتقدند با توجه به هزینه بالای یک تریلیون دلاری این طرح و با توجه به بحران اقتصادی موجود در آمریکا و تغییر دولت در این کشور، دولت باراک اوباما رئیس جمهوری جدید آمریکا تمایلی برای ادامه این طرح نخواهد داشت.
در همین حال باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا گفته بود که تصمیم نهایی در مورد استقرار سیستم دفاع موشکی به مسائلی چون مقرون به صرفه بودن و عملی بودن چنین سیستمی از نظر فنی بستگی خواهد داشت.
این در حالی است که تجدید نظر در این طرح اساساً به یکباره و بدون دریافت هیچ امتیازی عقلانی نیست از این رو واشنگتن تغییر رویکرد در قبال مسکو و تلاش برای بهبود مناسبات با این کشور و جلب نظر آن به وسیله برچیدن طرح سپر دفاع موشکی را در راستای مهار ایران و برنامه هسته ای آن در دستور قرار داده است.درهمین حال هیلاری کلینتون ششم فوریه اشاره کرد دولت اوباما قصد دارد درباره تلاش ها برای مهار برنامه اتمی ایران، بیشتر با روسیه مشورت کند.
وی در جریان دیداری با برنارکوشنر وزیر خارجه فرانسه با اشاره به استفاده از «دیپلماسی هوشمندانه» برای تعامل با جامعه بین المللی گفت: «ما این کار را با شرکت روسیه به عنوان یک شریک و همکار انجام خواهیم داد زیرا قصد داریم رابطه ای سازنده تر ایجاد کنیم.»
روابط آمریکا با روسیه که کشوری کلیدی در تلاش ها برای محدود کردن فعالیت حساس هسته ای ایران محسوب می شود در سال گذشته در پی طرح های جورج بوش رئیس جمهوری آمریکا برای گسترش ناتو و استقرار سپر دفاع موشکی در شرق اروپا و همچنین شکل گیری بحران در منطقه قفقاز رو به سردی گذاشت اما طی چند هفته گذشته اظهارنظرهای متفاوتی در مورد بهبود مناسبات بین دو کشور در دولت جدید آمریکا ابراز شده است.
سناتور کارل لوین رئیس کمیته نیروهای مسلح در مجلس سنای آمریکا نیز پیشتر گفته بود امکان دستیابی به پیشرفتی غیرمنتظره در مناسبات آمریکا و روسیه وجود دارد برهمین اساس با توجه به نقش کلیدی روسیه در فعالیت های هسته ای ایران، واشنگتن و مسکو باید در این زمینه همکاری بیشتری با یکدیگر داشته باشند.روسیه و چهار عضو دائم دیگر شورای امنیت از جمله آمریکا، فرانسه، انگلیس و چین به همراه آلمان موسوم به گروه 1+5 پیش از این رویکرد هویج و چماق را برای واداشتن ایران به توقف غنی سازی اورانیوم دنبال کرده اند اما مسکو و پکن به اعمال تحریم های سازمان ملل علیه ایران اکراه داشته اند.روسیه در چند مورد از قدرت وتوی خود در شورای امنیت سازمان ملل برای تضعیف یا شکست دادن تلاش های تحت رهبری آمریکا برای اعمال تحریم های سخت تر بر ایران استفاده کرده است که به اعتقاد ناظران به اختلافات مسکو با دولت جورج بوش از جمله در مورد سپر دفاع موشکی مربوط می شد.
در این دوران نیز تهران با بهره گیری از اختلافات موجود میان مسکو و واشنگتن سعی در نزدیک کردن خود به روسیه داشت تا بتواند با دادن امتیازهایی چون افزایش حجم مبادلات اقتصادی از این کشور در راستای کم کردن فشار تحریم های بین المللی بهره گیرد گواینکه مسکو نیز در بزنگاه های حساس معمولاً امید تهران را ناامید کرده است. برهمین اساس واشنگتن برای اینکه این بار در دولت جدید آمریکا تلاش های خود را از طریق مخالفت های روسیه شکست خورده نبیند بهبود روابط با مسکو و تلاش برای جلب همکاری روسیه را در دستور کار خود قرار داده است.از این رو رفت وآمد ها و ارتباطات متعددی میان مقامات آمریکایی با مقامات روسی برقرار شده یا خواهد شد. در همین حال مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا جمعه گذشته خبر داد که وزیران امور خارجه کشورهای روسیه و آمریکا قرار است در اوایل ماه مارس در ژنو باهم دیدار کنند.
به گزارش خبرگزاری فرانسه از واشنگتن، خاویر سولانا در جمع خبرنگاران گفت: «هیلاری کلینتون و سرگئی لاوروف قرار است روز ششم ماه مارس (16 اسفند ماه) در ژنو باهم ملاقات کنند.»وزیر امور خارجه آمریکا در روز پنجم مارس در نشست وزیران خارجه کشورهای عضو سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) شرکت خواهد کرد. سولانا در روزهای پنجشنبه و جمعه با مقامات بلندپایه آمریکایی به ویژه کلینتون دیدار داشته است. مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا همچنین افزود: «لاوروف و کلینتون قرار است در حاشیه این نشست باهم دیداری داشته باشند.» وزارت خارجه آمریکا این اطلاعات را موردتایید قرار نداد.
گوردون داگید سخنگوی وزارت خارجه آمریکا در این رابطه به خبرنگاران گفت: «مطمئناً کلینتون خواستار دیدار همتای روس خود است و ما در حال تدارک امکانات و محل این ملاقات هستیم.»
وی افزود: «ما هنوز تاریخ دقیقی برای این دیدار در نظر نگرفته ایم اما آنچه که نماینده اروپا گفته امکان پذیر است.» به دلایل امنیتی، دولت آمریکا عموماً سفرهای مقامات بلندپایه خود را در آخرین لحظات اعلام می کند. در همین حال، دیمیتری مدودوف جمعه گذشته در سخنانی با اشاره به اظهارات باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا و مقام های بلندپایه کاخ سفید برای گفت وگو با کشورش گفت: «برای مذاکره صریح، صادقانه و سازنده با اوباما درباره تمامی مسائل مربوط به روابط دوجانبه آماده ایم.» داگید درباره مسائل مورد بحث احتمالی میان کلینتون و لاوروف ابراز اطمینان کرد که مطمئناً مسائل بسیاری مطرح خواهد شد. سخنگوی وزارت خارجه درباره سپر ضدموشکی که روابط میان روسیه و آمریکا را تیره کرده، یادآور اظهارات جو بایدن معاون رئیس جمهوری آمریکا شد که یک نزدیکی دیپلماتیک می تواند خطر تهدیدها را کم و این سیستم موشکی را بلااستفاده کند.
وی افزود: «ما درباره سپر موشکی همچنان به گفت وگوها ادامه خواهیم داد.» روسای جمهوری روسیه و آمریکا نیز قرار است در حاشیه اجلاس گروه 20 که روز دوم ماه آوریل آینده در لندن برگزار خواهد شد با یکدیگر دیدار کنند.
