وزیر امور خارجه کشورمان با تاکید بر این که باید بپذیریم که می‌توانیم دیدگاه‌های خود را به شرایط بین‌المللی تحمیل کنیم، گفت: نباید اجازه دهیم که در سایه کابوس هسته‌یی زندگی کنیم.
محمدجواد ظریف بعدازظهر سه‌شنبه در جمع دانشجویان دانشگاه تهران حاضر شد و به تبیین سیاست خارجی و مذاکرات هسته‌یی کشورمان با 1+5 پرداخت.
این سخنرانی با استقبال بسیار دانشجویان این دانشگاه روبه‌رو شد و از ساعاتی قبل از این سخنرانی، سالن محل این نشست، سراسر جمعیت بود.
دانشجویان در بین سخنرانی ظریف، وی را بارها تشویق کردند.
وزیر امور خارجه با بیان این که سیاست خارجی عرصه کنش‌گری است، گفت: باید پیچیدگی‌های عرصه سیاست خارجی را بشناسیم. سیاست خارجی عرصه سپید یا سیاه نیست. روابط بین‌الملل طیفی از خاکستری است.
ظریف اظهار کرد: ما در سیاست خارجی می‌توانیم روش بهتر را انتخاب کنیم و یا این که با تصمیمات نادرست کشور را به قهقهرا بکشانیم. می‌توانیم با تصمیمات درست به سمت صلح و امنیت جهانی برویم و یا به تصمیمات غلط مبنای امنیت بین‌المللی را بر ناامنی ناشی تسلیحات کشتار جمعی بگذاریم. ما انسان‌ها هستیم که این تصمیم‌ها را می‌گیریم. نظام بین‌الملل این تصمیم‌ها را به ما تحمیل نمی‌کند. ما باید بپذیریم که می‌توانیم دیدگاه‌های خود را به شرایط بین‌المللی تحمیل کنیم.
نباید در سایه کابوس هسته‌یی زندگی کنیم
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: نباید اجازه دهیم که به ما بگویند شرایط بین‌المللی این است و ما مجبوریم در سایه کابوس هسته‌یی زندگی کنیم.
این اظهارات ظریف با تشویق حاضران روبه‌رو شد.
او با تاکید بر ضرورت خودباوری و دوری از خودبزرگ‌بینی و خود کوچک‌بینی گفت: خودباوری سمت پیروزی در سیاست خارجی است. باور به مردم، توانمندی‌های کشور و استقلال و این که در این کشور به عنوان تنها کشور خاورمیانه مردم خود آینده‌شان را تامین میکنند برای ما قدرت ایجاد میکند. وقتی این قدرت را باور کردیم، از مذاکره نمی‌ترسیم. آن‌هایی از مذاکره می‌ترسند که دچار خودکم‌بینی هستند و فکر میکنند ضعیف هستند و قدرت مردم را باور ندارند.
دانشجویان از این اظهارات ظریف با تشویق‌های مکرر خود استقبال کردند.
ظریف ادامه داد: آن‌هایی از مذاکره می‌ترسند که آمریکا و رژیم صهیونیستی را ابر قدرت می‌دانند و فکر میکنند در مقابل آمریکا نمی‌شود ایستادگی کرد.
باید احترام، امنیت و اقتدار به ایران و ایرانی را بازگردانیم
وی تاکید کرد: باید احترام، امنیت و اقتدار به ایران و ایرانی را بازگردانیم. ایران باید یکبار دیگر به‌عنوان خواستگاه تمدن، مدارا و گفت‌وگو در دنیا شناخته شود.
او گفت: ما در این دوران گذار به نقاط قوت جمهوری اسلامی مانند نهادینه شدن راهکارهای دموکراتیک تاکید میکنیم. همه شما ممکن است انتقادهایی به وضع موجود داشته باشید؛ این طبیعی است اما اگر به مجموعه شرایط و به این موج عظیم مردمی نگاه شود همه چیز مشخص میشود.
ظریف اضافه کرد: با وجود تمام تلخ‌کامی‌ها، ناروایی‌ها و فشارها و سختی‌های اقتصادی این مردم به پای صندوق رای رفتند و با حضور 73 درصدی خود آینده خود را تغییر داده و اجازه ندادند کسی برای آن‌ها تصمیم بگیرد. این بزرگ‌ترین عامل نهادینه دمکراسی است. مردم ما قدرت ما هستتند.
وزیر امور خارجه کشورمان با بیان این که چرا باید در مقابل مردم و در برابر خداوند پاسخگو باشیم؟ اضافه کرد: توان دیگر جمهوری اسلامی ایران خود باوری ماست. ما باید خودمان را باور کنیم و با این جمعیت دانشجوی نخبه این توان را می‌توانیم داشته باشیم.
ظریف افزود: اهداف آرمانی قدرت آفرین است. آرمان عین منافع ملی ماست. بدون آرمان ایران تبدیل به یک کشور معمولی میشود. اکنون سوال این است آیا سلاح هسته‌یی قدرت می‌آورد؟ آیا ایران قدرتمند است یا همسایه‌ی ما که سلاح هسته‌یی دارد؟
بدون اجماع داخلی سیاست خارجی پوسته‌ای از شعارهاست
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: سیاست خارجی ما دعوای جناحی نیست. سیاست خارجی ما مچ گیری نیست؛ بلکه حوزه اجماع داخلی است. با تقویت اجماع داخلی می‌توانیم سیاست‌خارجی را هدایت و حمایت کنیم. بدون اجماع داخلی سیاست خارجی پوسته‌ای از شعارهاست. در حوزه‌ی سیاست خارجی باید دعواها را کنار بگذاریم و همدلی را جایگزین کنیم.
وی ادامه داد: سیاست خارجه نمی‌تواند بر اساس انگاره‌ها، بزرگ‌بینی‌ها و کم بینی‌ها شکل بگیرد بلکه باید بر اساس واقع بینی و توان جمهوری اسلامی شکل بگیرد. باید از تخریب ظرفیت‌ها و تخلیه استراتژیک ایران جلوگیری کنیم. باید احترام و اقتدار را به ایران بازگردانیم.
در این هنگام دانشجویان با دست زدن وی را تشویق کردند.
باید بهانه را از صهیونیست‌ها و همراهان افراطی آن‌ها بگیریم
وزیر امور خارجه کشورمان گفت: سلاح هسته‌یی برای امنیت ما مضر است؛ ما سلاح نمی‌خواهیم؛ سلاح هسته‌یی نه می‌تواند بازدارندگی و نه امنیت و نه پایداری برای حکومت ایجاد کند و جز خطر و نگرانی برای ما چیز دیگری ندارد. اما دنیا باید بفهمند که نمی‌گذاریم دنیا برای ما تصمیم بگیرد. برخی جوانان ما با امکانات و ظرفیت‌های داخلی با وجود فشارهای کشورهای خارجی و تحریم‌ها توانستند یک دانش علمی را نهادینه کنند. این عامل اقتدار ماست. ما باید همزمان اجازه دهیم که دیگران از این اقتدار علمی استفاده کنند و نباید بگذاریم که برخی مانند رژیم صهیونیستی چهره‌ی ایران را مخدوش کنند. ما باید این بهانه را از صهیونیست‌ها و همراهان افراطی آن‌ها بگیریم. زیرا آن‌ها آینده‌شان در جنگ تنش و تشنج می‌بینند. از این طریق میتوانند بر ظلم و تهدید و فشار ادامه دهند. امروز ما این بهانه را از دست نتانیاهو گرفته‌ایم.
وی با انتقاد از واکنش برخی از رسانه‌های داخلی از توافق هسته‌یی ایران و 1+5 گفت: اجازه ندهید دنیا برای ما تصمیم بگیرد. خط فکری ایجاد کنند و با دروغ پردازی‌ها اجماع داخلی را از بین ببرند. برخی در داخل "فکت شیت" کاخ سفید را مبنای توافق هسته‌ای قرار می‌دهند. ولی برنامه‌ی اقدام مشترک اعلام شده از طریق سایت رسمی کشور را اهمیت نمی‌دهند. چرا سایت‌های ما که ادعای حزب‌اللهی میکنند از سایت دبکای اسراییلی که عامل پخش اطلاعات غلط است نقل قول میکنند اما وزیر خارجه را باور نمی‌کنند.
در این هنگام دانشجویان شعار دادند ماشاءالله ماشاءالله...
نتانیاهو با مظلوم نمایی چندین دهه است که کلاه بر سر دنیا گذاشته است
وی اضافه کرد: دوستان ما چرا اجازه می‌دهند که رسانه‌های اسراییلی درباره‌ی آینده مذاکرات صحبت کنند. نتانیاهو با مظلوم نمایی چندین دهه است که کلاه بر سر دنیا گذاشته است. اما اکنون وامانده است و نمی‌داند چه کار کند و به دروغ پراکنی ادامه می‌دهد تا بتواند انسجام ما را بر هم زند. اما من می‌گویم که این انسجام پابرجاست.
ظریف اضافه کرد: مذاکرات دشوار است؛ بیانیه خواندن کار آسانی است اما رسیدن به راه‌حل و توافق نیازمند دقت و ابتکار روش و بیش از همه نیازمند شجاعت است. خواندن بیانیه چندان نیاز به شجاعت ندارد.
وزیر امور خارجه کشورمان با بیان این که ما به خودی خود کسی نیستیم، گفت: شخصیت ما به خاطر نمایندگی شماست. ما حتما اجازه نمی‌دهیم که در مذاکرات به ما توهین کنند. امیدواریم که دوستان ایرانی و داخلی این مساله را قبول کنند و نگویند که طرف مقابل به ما توهین کرده و مذاکره‌کنندگان ایران تنها جان سالم به دربرده‌اند. ما بیش از هر چیز در این مسیر نیاز به همدلی هستیم. ما نیاز داریم که جلوتر از رهبری حرکت نکنیم و اگر ادعای رهبری داریم باید پشت رهبری حرکت کنیم. نقد سازنده، هدایت و راهنمایی، هم ضروری است و هم ضرورت نشاط دانشگاهی است.
ایران در پایان ریاست جمهوری خاتمی مهم‌ترین قدرت منطقه بود
ظریف با بیان این که برخی تلاش میکنند ایران را تخلیه استراتژیک کنند افزود: درطول چند سال گذشته برخی تلاش می کنند ایران را به یک مشکل ساختگی وا بدارند و از این مسیر مانع حضور فعال ایران در عرصه‌ی بین‌المللی شوند. اما سوال این است که چرا 10 سال گذشته بدون حضور ایران مساله افغانستان حل نمی‌شد. جمهوری اسلامی ایران در پایان ریاست جمهوری آقای خاتمی مهم‌ترین قدرت منطقه بود.
در ادامه‌ی این نشست، علی عبدی به نمایندگی از دبیر انجمن اسلامی دانشجویان مستقل دانشگاه‌ها برای طرح پرسش خود به پشت تریبون رفت که با انتقادات دانشجویان مواجه شد.
ظریف در پاسخ به این انتقادات گفت: قرار شد همه را تشویق کنید. وقتی این دانشجو سخن خود را با بیان انتقاداتی از شعارهای در بدو ورود ظریف آغاز کرد که در آن دانشجویان گفته بودند «صل علی محمد، روح مصدق آمد» دانشجویان دوباره وی را مورد انتقاد قرار دادند که با درخواست وزیر امور خارجه، صحبت‌های این دانشجو ادامه پیدا کرد.
وی افزود: آقای ظریف! ما شما را سرباز امام و رهبری و فرزند ملت می‌دانیم اما سوالات و ابهامات خود را پرسش‌های بخش قابل توجهی از ملت می‌دانیم. چرا مذاکرات صورت گرفته برای مردم به روشنی مطرح نشد؟
به دلیل انتقادهای مکرر دانشجویان، ظریف گفت: دوستان اجازه دهید من بشنوم تا بتوانم به سوالات جواب دهم.
این دانشجو گفت: آیا آنچه که دادیم با چیزهایی که ستاندیم برابری میکند؟ چرا تلاش نکردیم تا دقیقا واژه‌ی غنی‌سازی در سند گنجانده شود؟ درباره‌ی اراک و غنی‌سازی چرا بیشتر تلاش نشد؟ آیا این توهین به ملت ایران نیست که پول ملت را به صورت قطره به قطره برگردانند؟ این دیپلماسی صدقه‌یی شایسته‌ی ملت ایران نیست. آیا معنی نرمش قهرمانانه که مدنظر رهبری است این بود که بازپس‌گیری پول‌های خودمان با دادن امتیازات بزرگ همراه باشد؟
در ادامه، سوالات این دانشجو با انتقادات حاضران قطع شد که ظریف گفت: بگذارید سوالات را مطرح کنند. متاسفانه در اذهان عمومی این پرسش‌ها را مطرح کرده‌اند، اجازه دهید به آن‌ها پاسخ دهد.
این دانشجو گفت: چند وقت طول می‌کشد اورانیوم‌های تبدیل شده را مجددا تولید کنیم؟ انتقاد اصلی ما به دولت این است که چرا به جای تکیه بر نیروی داخلی، عمده توان خود را معطوف به خارج از کشور میکند؟ برخی جریان‌ها در داخل کشور دلداده غرب هستند و به نیروی داخلی بی‌اعتمادند. بیم آن می‌رود که آن‌ها شما را دچار اشتباه کنند. خوشبختانه مصاحبه‌های وزیر خارجه‌ی آمریکا ثابت کرد که نگاه رهبری درباره‌ی بی‌صداقتی آمریکا درست بوده است.
این اظهارات با انتقادات مکرر دانشجویان روبه‌رو شد.
ظریف در پاسخ گفت: تشکر میکنم که این نکات را اینجا مطرح کردید که فرصتی است تا من هم بتوانم جواب دهم. خوب است که این حرف‌ها زده شود. باید بگویم که غربی‌ها از چهار تا تانک و موشک ما نمی‌ترسند. از این مردم می‌ترسند. آیا شما فکر کرده‌اید که آمریکا که با یک بمبش می‌تواند تمام سیستم‌های نظامی ما را از کار بیندازد، از سیستم نظامی ما می‌ترسد؟ آیا واقعا به خاطر سیستم نظامی ماست که آمریکا جلو نمی‌آید؟ بله؟ شما بر چه اساس فکر میکنید که آمریکا می‌تواند به امکانات نظامی ما دست پیدا کند؟ کدام سند را خوانده‌اید؟ کدام سند چنین ادعایی را مطرح کرده است؟
دانشجویان یکصدا گفتند: کیهان.
ما پول نفت کشورمان را که به دلیل سیاست‌های غلط و ندانم‌کاری در اختیار غربی‌ها قرار گرفت پس می‌گیریم
وزیر امور خارجه کشورمان ادامه داد: اینکه آقای کری می‌گوید تا کنون هیچ‌کس تا این اندازه با من به تلخی صحبت نکرده بود، چرا به خودتان اجازه می‌دهید که نمایندگان ملت را تحقیر کنید؟ ما در مقابل خارجی‌ها می‌گوییم به شما اعتماد نداریم، شما باید اعتماد مردم ما را جلب کنید. چرا شما از طرف خارجی‌ها حرف می‌زنید؟ ما پولی را که دولت مورد حمایت شما داد پس می‌گیریم. آیا ما این پول را در اختیار غرب گذاشتیم؟ ما پول نفت کشورمان را که به دلیل سیاست‌های غلط و ندانم‌کاری در اختیار غربی‌ها قرار گرفت پس می‌گیریم.
در این هنگام دانشجویان ظریف را تشویق کردند.
وزیر امور خارجه اضافه کرد: آیا این توهین به مردم ما نبود که پول نفت‌مان را نمی‌توانیم به کشور بازگردانیم؟ آیا توهین به ملت ایران نبود که برای برگرداندن هر یک دلار پول این مردم، 8 تا 30 سنت پول به واسطه می‌دادیم تا پول خودمان را برگردانیم؟
دانشجویان شعار دادند: «دیپلمات واقعی همینه همینه»
او ادامه داد: برادران من برای من گفتن این حرف‌ها بسیار دردناک است. وقتی از ژنو برگشتم از همه‌ی دولت‌های گذشته تشکر کردم. از همه‌ی مذاکره‌کنندگان قبلی. اما بنا نداریم بعد از اینکه گروهی توان و حیثیت و آبروی‌شان را برای احقاق حقوق این ملت گذاشتند از آن‌ها مطالبه اتفاقاتی که در قبل افتاده است را داشته باشیم. این انصاف نیست. اگر پول کشور را قسطی برمی‌گردانیم این پول در گذشته مانده بود. اقلا ما آن را قسطی برمی‌گردانیم.
دانشجویان شعار دادند: «ما اهل کوفه نیستیم ظریف تنها بماند» و وزیر خارجه با حرکت دست از دانشجویان خواست این شعار را متوقف کنند.
ظریف ادامه داد: من با همه‌ی افتخاری که به محبت شما میکنم یک سرباز کوچک این نظام و کشور هستم. همه چیزمان فدای این کشور، نظام و رهبری است. اگر حمایت رهبری انقلاب نبود تا همین قدر را هم نمی‌توانستیم بگیریم. باید قدردان این ملت بود. اما نکاتی را مطرح کردند که باید پاسخ دهم. گفتند واژه‌ی غنی‌سازی در این سند نیست. بله واژه‌ی غنی‌سازی در "فکت‌شیت" کاخ سفید نیست. اگر مبنا و مرجع به جای سندی که دوستان شما مذاکره کرده‌اند فکت‌شیت کاخ سفید است به همان استناد کنید.
دانشجویان ظریف را تشویق کردند.
وی اضافه کرد: بدانید که ما هم بلدیم این‌گونه صحبت کنیم. اگر نکردیم به خاطر این است که خواستیم از گفتمان صریح استفاده کنیم. دو جای این سند به غنی‌سازی اشاره شده که هیچ‌گونه راه‌حلی برای موضوع هسته‌یی بدون غنی‌سازی امکان‌پذیر نیست. اگر شما می‌خواهید به آمریکایی‌ها یاد بدهید دیگر نگویید از حقوق این ملت دفاع میکنید. چگونه می‌گویید در این سند غنی‌سازی نیست؟
در این هنگام دانشجویان شعارهایی علیه کیهان و رژیم صهیونیستی دادند که ظریف حاضران را خطاب قرار داد و گفت: بچه‌ها اجازه ندهید تندروی، ما را هم به تندروی بکشاند.
او افزود: می‌گویند چرا متن مذاکرات را به مردم اعلام نمی‌کنید، باید گفت مذاکره در اتاق مذاکره صورت می‌گیرد. نتیجه‌ی مذاکرات را من به بیرون دادم؟ آمریکایی‌ها فکت‌شیت را بیرون دادند. ما اعتقاد داریم خدا همه‌ی اینها را ضبط کرده است و ما با این اعتقاد پشت میز نشستیم؛ اما مذاکره برای گرفتن منافع کشور است و برای پیشبرد اهداف شخصی من نیست که بخواهم در خبرها اعلام کنم. اگر نه، سوت و کف از این بیشتر می‌گرفتم. اگر محتوای مذاکرات را پخش می‌کردم. برادر عزیز من! شما مذاکره میکنید برای اینکه به نتیجه برسید. من به شما اطمینان می‌دهم که در این مذاکره ذره‌ای از حقوق این مردم کم نشد، کوتاه نیامدیم و ذره‌ای از عزت این مردم بزرگ را وا ندادیم. من این را به شما اطمینان می‌دهم. به قیمت همه چیز، مذاکره باید محرمانه بماند. نتیجه‌ی مذاکره را اعلام کردیم؛ زیرا مذاکره‌ای که برای رادیو و تلویزیون و هورا و کف صورت گرفته باشد نمی‌تواند منافع ملی را تامین کند.
ظریف اظهار کرد: آیا داده‌ها و ستانده‌های ما برابری میکنند؟ من از داده‌ها و ستانده‌ها جدول دارم. اینکه چه دادیم و چه گرفتیم. آنچه که گرفته‌ایم حق‌مان بوده و صدقه نبوده است. من این را در جلسات مذاکرات گفتم. وقتی آقای کری صحبت از پول می‌کرد عین این حرف‌ها را به ایشان گفتم اما من هیچ نقشی در شرایطی که آن‌ها بتوانند این‌گونه به ما حرف بزنند نداشتم. من تلاش میکنم آن شرایط را تغییر دهم.
دانشجویان ظریف را تشویق کردند.
او ادامه داد: از شما تقاضا میکنم منافع ملی را اصل بگیرید. منافع ملی در این است که بپذیریم مذاکره سخت و دشوار است. مذاکره داد و ستد است و باید تلاش کرد در این داد و ستد با استفاده از همه‌ی توان کشور بیش‌ترین دستاورد را برای این کشور فراهم کرد. از اینکه شما این‌قدر دلتان برای کشور می‌سوزد که انتقاد میکنید سپاسگزارم. فقط یک خواهش دارم که حواستان باشد این نقدتان در جهت منافع چه کسی است. از دوستانی که متن‌ها را میخوانند و سخت می‌گیرند و تمام ایرادهای متن را می‌گیرند همیشه استقبال میکنم. من حقوقدانم و کارم این است. من ایرادهای متن را می‌بینم اما متن، متنی است که مذاکره شده، بیانیه‌ی یک کشور نیست، این را بپذیرید و تلاش نکنید که استدلال‌های حقوقی طرف مقابل را تقویت کنید. ما سند را در اختیار عموم گذاشتیم. آن‌وقت خیال‌مان راحت بود که در شرایط بسیار نامناسب با قلدرترین آدم‌های دنیا مذاکره کردیم و سندی را گرفتیم که بتوانیم پخش کنیم.
وزیر خارجه افزود: واشنگتن‌پست نوشته است سندی که کاخ سفید منتشر کرد به مردم آمریکا دروغ گفت؛ زیرا حق غنی‌سازی را که در سند اصلی به رسمیت شناخته بود در آن تکرار نکرد. اما من به شما قول می‌دهم که به یاری خدا تا پایان کار به شما دروغ نخواهم گفت.
دانشجویان ظریف را مورد تشویق قرار دادند.
همه‌ی ما دل در گرو این آب و خاک داریم
در ادامه محمد رهبری، سخنگوی انجمن اسلامی دانشجویان دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران با حضور در پشت تریبون گفت: از تلاش خستگی‌ناپذیر شما و همکاران‌تان در جهت دفاع از حقوق هسته‌یی کشورمان تشکر میکنیم و امیدواریم تشکل‌های دیگر نیز بتوانند پس از سال‌ها برای بیان سوالات‌شان به پشت این تریبون بیایند و فقط برخی تشکل‌ها نیایند که علیه شخصیت‌های مختلف بیانیه بخوانند.
وی اضافه کرد: پرسش ما این است که چه تفاوتی در این دور از مذاکرات وجود داشت که در هشت سال گذشته نتوانستند به این نتایج برسند؟
این دانشجو هم‌چنین ادامه داد: مسائل مختلف مانند حبس‌ها و حصرها از چشم جهانیان پنهان نیست. آیا این مسائل در مذاکرات قدرت شما را محدود نکرده است؟ سیاست داخلی و خارجی با یکدیگر رابطه دارند، آیا مناسب نیست به مسائل سیاست داخل نیز رسیدگی شود و فضای امنیتی کم‌تری حاکم باشد؟ چه نسبتی بین تندروی‌ها در داخل و خارج از کشوروجود دارد؟
ظریف پاسخ داد: در پی این نیستم که درباره‌ی دیگران قضاوت کنم. فقط می‌توانم بگویم آنچه که به دست آوردیم در نتیجه‌ی مقاومت همه‌ی مردم ایران است. باید همه‌ی مردم را پاس بداریم. ما مردم یک مرز و بوم هستیم. خط‌کشی‌های سیاسی نباید ما را از هم جدا کند. ما در این نبرد دیپلماتیک با هم هستیم. اینکه به گذشته اشاره کردم به این دلیل بود که می‌خواستند ما رفتار گذشته را با مشکلاتی که برای‌مان ایجاد شده درست کنیم. اینکه امروز به اینجا رسیدیم و دنیا غنی‌سازی ما را پذیرفته نتیجه‌ی مقاومت این مردم است و این اولین حرفی است که من در پیام پس از اعلام توافق ژنو اعلام کردم. این مقاومت را ارج بنهیم. کاری به افراد نداریم. شما دیدگاه‌های سیاسی و نظرات من را می‌دانید اما ما همه یا با هم پیروز می‌شویم یا با هم در این حوزه می‌بازیم. این را قبول کنید و بر اساس این منطق همه با همدلی پیش رویم. هرکه در گذشته طرفدار یا منتقد یک دولت بوده است همه‌ی ما دل در گرو این آب و خاک داریم و برای آینده‌ی بهتر این آب و خاک تلاش میکنیم. بنابراین همه‌ی ما باید با هم باشیم.
رییس دستگاه دیپلماسی کشورمان گفت: تندروها بدون اینکه بخواهند یکصدا هستند، نه اینکه این موضوع خواسته‌شان باشد، نه اینکه خدای نکرده من هم کسی را متهم کنم. نباید به کسی انگ بزنیم. خوب است که رهبر انقلاب فرمودند اینها فرزندان انقلاب هستند. اما به هر حال گروهی از یک سو احساس میکنند منافع از بین رفته و گروهی دیگر از سوی دیگر. نباید حرفهای بدخواهان ایران را تکرار کنیم. به آن‌ها اجازه ندهیم قدرت بگیرند و یک بار دیگر نفس راحت بکشند. امروز تندروها و جنگ‌طلبان و کسانی که حقوق مردم را در فلسطین و جاهای دیگر پایمال می‌کردند فرصت راحتی ندارند. این وضعیت را قدر بدانیم؛ اگر واقعا معتقدیم که باید این شرایط را برای آن‌ها ایجاد نکنیم.
ظریف تاکید کرد: انتخابات اخیر سرمایه ملی را بازسازی کرد. این سرمایه بزرگ‌ترین پشتوانه ما است. امیدواریم که با درایت و نظر رهبری زمینه برای تقویت این همدلی ملی و سرمایه‌ی اجتماعی ما بیش از پیش فراهم شود که تا کنون هم همین بوده است. ان‌شاءالله در آینده این شرایط ادامه پیدا کند تا زمینه‌ی خوشحالی همه‌ی مردم ما فراهم شود.
در ادامه، امیرعلی آزادی، نماینده‌ی بسیج دانشجویی در پشت تریبون قرار گرفت که برخی دانشجویان نسبت به حضور وی انتقاد کردند.
وزیر امور خارجه از دانشجویان خواست اجازه دهند سوالات وی مطرح شود و خواست که دانشجویان همه را تشویق کنند.
آزادی گفت: مقدم شما فرزند انقلاب و سرباز خط مقدم دیپلماسی کشور را در دانشگاه تهران گرامی می‌داریم اما جای تاسف است که به نمایندگان دانشجویان تنها دو دقیقه وقت داده شده است و در این فرصت محدود نمی‌توان سوالات اساسی که درباره‌ی مسائل هسته‌یی است را مطرح کرد. بنابراین از این تریبون از شما دعوت میکنیم که به دعوت بسیج دانشجویی در جلسه‌ی دیگری حضور پیدا کنید و به پرسش‌های دانشجویان پاسخ دهید.
وی با بیان اینکه به بیان سه پرسش اکتفا میکنم افزود: با توجه به سابقه‌ای که در گذشته در مذاکره با غرب داشتیم و پذیرش تعلیق غنی‌سازی در نطنز به صورت داوطلبانه با هدف اعتمادسازی، آیا با پایان یافتن دوره‌ی شش ماهه اعتماد، وعده داده شده حاصل میشود؟با ابهامات موجود و امکان تفسیرهای متعدد در متن تفاهم‌نامه چه خواهیم کرد؟ اینکه ما اعلام میکنیم حق غنی‌سازی ما به رسمیت شناخته شده و وزیر خارجه‌ی آمریکا عکس آن را اعلام میکند و اینکه بر اساس توافق‌نامه فعالیت‌های اراک ادامه خواهد یافت اما کاخ سفید منکر آن میشود چگونه قابل توجیه است؟ در بند اول پس از تعیین تکلیف غنی‌سازی 20 درصد عبارت "No convertion line" این مطلب را به معنای توقف غنی‌سازی 20 درصد می‌گیرید اما طرف غربی اعلام میکند تجهیزات مربوط به تبدیل اورانیوم 5 درصد به 20 درصد به طور برگشت‌ناپذیری از خط تولید کاهش یافته است. واقعا معنای این جمله چیست؟
نماینده بسیج دانشجویی اضافه کرد: در گام بعدی چه چیزی برای ارایه دارید؟ اورانیوم زیر 5 درصد، سانتریفیوژهایی که کار نمی‌کنند؟ ذخایر خالی؟ و اطلاعاتی که دیگر همه از آن آگاهند؟ یا غنی‌سازی 20 درصد که مهم‌ترین ابزار چانه‌زنی ما بود و به قول خاویر سولانا با سخاوتمندی از دست داده‌ایم به ما کمک خواهد کرد؟
وی تاکید کرد: ما کاملا به تیم مذاکره کننده اعتماد داریم و به فرموده‌ی رهبر حضرت‌عالی را فرزند انقلاب می‌دانیم، اما تکرار این مفهوم برای فرزندان انقلاب ضروری است که با دشمنی با دست‌های چدنی روبه‌رو هستیم.
آزادی گفت: به عنوان یک دانشجو شما را به عنوان وزیر خارجه به صبر و تحمل مخالف دعوت میکنم. عرصه‌ی سیاست خارجی عرصه‌ی منافع ملی است. اینکه ما شما را نقد میکنیم به شما و دولت آقای روحانی علاقه‌مندیم.
دانشجویان به این گفته واکنش نشان دادند.
وی افزود: این طرز رفتار شما در شأن یک وزیر آن هم به عنوان وزیر خارجه نیست که خود را درگیر مسائل سطحی میکنید. آیا این به سرمایه ملی که خود شما متذکر آن شده‌اید آسیب نمی‌زند؟
در ادامه یکی از دانشجویان حاضر در جمع به شوخی این سخن ظریف را تکرار کرد و گفت: بعدی! که باعث خنده حاضران شد.
ظریف پاسخ داد: تلاش بنده همواره در این بوده و هست و خواهد بود که زمینه را برای انسجام تقویت کنم اما یک دست صدا ندارد. حتما نیاز است که هر دو طرف برای تقویت انسجام حرکت کنند. من هشت سال همه گونه توهین، اتهام و دروغ را قبول کردم و یک کلمه صحبت نکردم. توقع داشتم هشت هفته به ما فرصت می‌دادند. از نصیحت شما سپاسگزارم اما واقعیت این است که ما به مذاکره نرفته، برخی دوستان اعلام شکست مذاکره کردند.
دانشجویان با تشویق‌هایشان از ظریف حمایت کردند.
چرا دوستان سعی کردند طعم شیرین این مقاومت را در ذائقه این مردم تلخ کنند؟
وزیر امور خارجه اضافه کرد: اگر ما صبر کردیم، صحبت نکردیم و پیام‌هایی که از تهران برای خبرنگاران همراه من آمد را اعلام نکردیم نجابت ما را دلیل بر این نگذارید که نمی‌دانیم. می‌دانیم. پیروزی در مذاکرات هسته‌یی، پیروزی همه‌ی ماست. همان‌طور که در جمله‌ی اول خود گفتم مقاومت مردم ایران به ثمر نشسته است. چرا دوستان سعی کردند طعم شیرین این مقاومت را در ذائقه این مردم تلخ کنند؟
وی گفت: موضوعی درباره‌ی مذاکره مطرح کردند. سابقه‌ی مذاکره در شرایطی بود که رهبری نظرشان را درباره‌ی گروه مطرح کردند. ما هم پیرو نظر رهبری بودیم. امروز هم در شرایط متفاوتی و با امکانات متفاوتی مذاکره میکنیم که حاصل هشت سال مقاومت مردم و سختی‌هایی که این مردم تحمل کردند را به عنوان پشتوانه‌ی خود داریم و بر اساس آن مذاکره میکنیم. ان‌شاءالله این مذاکره می‌تواند به نتیجه برسد.
وزیر خارجه درباره‌ی سوالات این دانشجو درخصوص وجود عبارت غنی‌سازی در متن مورد توافق ایران و 1+5 توضیح داد: شما تفسیرهای متفاوتی راجع به غنی‌سازی مطرح کردید. غنی‌سازی در متن توافق وجود دارد. در متن بیانیه کاخ سفید نیست. شما علت آن را بررسی کنید، چرا از من می‌پرسید؟ چرا به حرف آن‌ها استناد میکنید؟ یک بار هم که شده باور کنید که طرف خودتان به شما راست می‌گوید. از کاخ سفید بپرسید که چرا واشنگتن‌پست باید به او بگوید چرا به مردمت دروغ گفتی، چرا به من می‌گویید که چرا متن را بد ترجمه میکنند؟ چرا به من می‌گویید کاخ سفید بد تعبیر میکند؟ من که اعتمادی به آن‌ها ندارم. من بر روی متن سندی که توسط همه صادر شده ایستاده‌ام. آن‌ها "فکت‌شیتی" برای خود داده‌اند. همه‌ی واقعیات را به مردم خود نگفتند. در مورد اراک مشخص است که ساخت و ساز در آن ادامه پیدا میکند. اینکه آن‌ها می‌گویند ادامه پیدا نمی‌کند خلاف می‌گویند. متن مشخص است و کاملا صراحت دارد چه کاری انجام میشود و چه کاری انجام نمی‌شود. اتفاقا ما می‌توانستیم در متن یک جمله بگوییم پیشرفتی صورت نخواهد گرفت. این کار را نکردیم، گفتیم در چه حوزه‌هایی این پیشرفت صورت نمی‌گیرد. اتفاقا اینکه شما در مورد "No reconversion " صحبت میکنید این عبارت یعنی UF6 را که به اکسید تبدیل کرده‌اید دوباره نتوانید به UF6 تبدیل کنید. چه کسی گفته که نمی‌توانیم دیگر اورانیوم 20 درصد تولید کنیم؟ بگویم که قبلا چه بود و ما چه گرفتیم؟
دانشجویان ظریف را تشویق کردند.
او اضافه کرد: در پیشنهاد آلماتی به شما گفتند که باید چنان لوله‌کشی فردو را عوض کنید که 9 ماه طول می‌کشید تا آن را به حالت قبل برگردانید. امروز تنها یک شیر میان دو آبشار را باز میکنیم و ظرف 24 ساعت اگر تصمیم گرفتیم غنی‌سازی 20 درصد انجام دهیم، انجام خواهیم داد. چرا باور نمی‌کنید؟ "No reconversion "یعنی میله سوخت را یک کارخانه نسازید که وقتی 20 درصد را تبدیل به اکسید کردید برگردانید و دوباره تبدیل به اورانیوم 20 درصدی کنید. آخر این چه منطقی است که این مساله را به گونه‌ی دیگری تفسیر میکند؟ به نفع چه کسی است که بگوید نمی‌شود 20 درصد را دوباره بازسازی کرد؟ به نفع ایران است؟
دانشجویان شعار دادند: کیهان، کیهان...
حاضرم فشار داخلی را تحمل کنم اما شما به نفع طرف غربی صحبت نکنید
وزیر امور خارجه افزود: من حاضرم فشار داخلی را تحمل کنم اما موضع مذاکراتی‌ام را از دست ندهم. در مقابل طرف غربی می‌ایستم اما شما به نفع طرف غربی صحبت نکنید. شما در تهران نگویید جمله‌ای که می‌گوید غنی‌سازی آیا به معنی این است که در فردو باشد یا نطنز یا اراک، داخل خاک ایران است یا خارج ایران. همه‌ی دنیا که پذیرفته است غنی‌سازی باید در داخل خاک ایران باشد. چرا آتش به دست دشمن می‌دهید که دشمن می‌تواند از آن استفاده کند؟ این چه کمکی به امنیت ملی میکند؟ آیا برای غنی‌سازی خارج از ایران محدوده و تعداد سانتریفیوژ می‌گذارند؟ چرا آب به آسیاب دشمن می‌ریزید؟ چرا اجازه می‌دهید آن‌ها بتوانند به روزنامه‌ی ایرانی استناد کنند؟ آیا این در جهت امنیت ملی است؟ کاخ سفید مجبور شده به واشنگتن‌پست پاسخ دهد که چرا واقعیات را به مردم آمریکا نگفته است، آن‌وقت شما به سند کاخ سفید استناد میکنید؟
در ادامه امیر معین‌زاده به نمایندگی از انجمن‌های علمی دانشگاه تهران سوالاتی از وزیر امور خارجه کشورمان درباره مواجه شدن برخی از اتباع ایرانی با مشکلاتی در خارج از کشور و رفتار نادرست برخی از کشورها با شهروندان ایرانی در خارج و رویکرد وزارت امور خارجه در این باره و عملکرد وزارت امور خارجه کشورمان در برابر مساله حقوق بشر و جلوگیری از مهاجرت کثیر سرمایه‌داران و نقش آن‌ها در ساخت و آبادانی کشور و در آخر مذاکره با آمریکا و برقراری تعامل جدی و رسیدن به فهم مشترک با آمریکا پرسید.
وزیر امور خارجه کشورمان در پاسخ به این سوالات گفت: هدف از مذاکرات کنونی، حل و فصل موضوع هسته‌یی است. مذاکرات محدود به مساله هسته‌یی است. مردم ایران در انتخابات ریاست جمهوری یک فرصت ویژه برای دنیا و غرب به ویژه آمریکا برای جبران مافات ایجاد کردند تا بدین شکل بتوانند اعتماد مردم بزرگ را جلب کنند.
او با بیان این که مردم ایران، مردم بسیار خوبی هستند، گفت: ممکن است مردم ایران جنایات آمریکا را فراموش نکنند اما این اجازه را به این کشور می‌دهیم که تلاش کند اعتماد مردم را ایران را جلب کند؛ البته با چشمان باز و با توجه به گذشته. با توجه به سیاست‌های غلطی که علیه ایران دنبال کردند. باید آمریکایی‌ها یاد بگیرند که با مردم ایران فقط می‌توان با زبان احترام و تکریم صحبت کرد. این مردم به فشار، تحریم جواب نمی‌دهند. من فکر میکنم به هر میزان که آمریکایی‌ها سریع‌تر این مساله را درک کنند به همان صورت میتوانند از این مشکل 35 ساله گذشته رهایی پیدا کنند.
وزیر امور خارجه کشورمان اضافه کرد: باید به این نکته توجه کرد که آیا آمریکا این آمادگی را دارد که براساس منافع ملی خود حرکت کند و یا فشارهای لابی داخلی باعث میشود که آن‌ها سیاست خود را انتخاب کنند. مذاکرات هسته‌یی واقعا یک فرصت است.
وی با گرامیداشت یاد و خاطره شهدای هسته‌یی کشورمان در پاسخ به سوال دیگری درباره مساله حقوق بشر اضافه کرد: من معتقدم که ما به عنوان یک وظیفه ملی و دینی موظف به رعایت حقوق مردم هستیم. اگر حقوق مردم را رعایت کنیم، در این صورت مشکلات کم‌تر میشود. اما دوستان بدانید همان‌گونه که در کلاس‌های درس خود به دانشجویانم گفته‌ام همان کانال‌هایی که بانی قطعنامه‌های ما در حوزه حقوق بشر هستند، قطعنامه‌های علیه اسراییل را رد میکنند. این سیاست به گونه‌ای است که چندان آبرو و حیثیت برای آنان ایجاد نمی‌کند. البته این بدان معنا نیست که ما اعلام کنیم مساله حقوق بشرمان به کسی مربوط نیست.
منشور حقوق شهروندی یکی از اولویت‌های دولت یازدهم است
ظریف با تاکید بر رعایت حقوق مردم گفت: در همین راستا منشور حقوق شهروندی یکی از اولویت‌های دولت یازدهم است. حقوق بشر ما تابلوی جمهوری اسلامی ایران است و گفت‌وگوهای سازنده را با سازمان‌های بین‌المللی ادامه می‌دهیم، البته این را باید بدانیم که مشکلات بسیاری از آن‌ها حقوق بشر نیست. اگر آقایان پیاده شوند می‌توانیم با هم برویم. اما ابتدا باید پیاده شوند. اکنون آن‌ها سوار بر مکتبی هستند که حتما برازنده آن‌ها نیست.
آمریکا فشار خود بر اتباع ایرانی در کشورهایی مانند تایلند و مالزی را قطع کند
وزیر امور خارجه کشورمان درباره مشکلات اتباع ایرانی در خارج از کشور خاطرنشان کرد: مشکلات اتباع ایرانی، مشکلات همه ما و وزارت امور خارجه است. وظیفه داریم که این مشکلات را در جهت حفظ حقوق اتباع ایرانی حل کنیم. مجازات اتباع ایران را در کشورهای دیگر غیرقانونی می‌دانیم. در همین راستا آمریکا باید فشار خود را بر اتباع ایرانی در کشورهایی مانند تایلند و مالزی قطع کند.
او با بیان این که جوانان ایرانی بسیار ارزشند هستند و باید همواره در ایران بمانند، تصریح کرد: اما هرکسی که از ایران خارج شد، بدین معنا نیست که ایران نیز از دلش خارج شود. ایران به عنوان یک شعله دائمی در دل هر ایرانی در خارج از کشور است. تک تک ایرانیان در خارج از کشور یک نماد اتحاد هستند. ایرانیان خارج از کشور نیز از فرزندان این مرز و بوم هستند. حق آن‌ها نیز همانند ایرانیان در داخل کشور باید محفوظ باشد.
پس از سوال دبیر انجمن علمی دانشکده حقوقی و علوم سیاسی با توجه به پایان یافتن سوال هر چهار تشکل دانشجویی، وزیر امور خارجه خواست که سخنان پایانی خود را بیان کند اما با درخواست بسیاری از دانشجویان برای پرسش سوالات مواجه شد. وی اعلام کرد که در زمان دیگری در دانشگاه تهران، پاسخگوی سوالات دانشجویان خواهد بود. پس از مدتی، به دلیل تاکید دانشجویان به پرسش سوالات در این سخنرانی، یکی از دانشجویان از میان جمع جلو آمده و سوال خود را پرسید.
این دانشجو گفت؛ نماینده تشکل انجمن اسلامی دانشگاه تهران سوالی از شما پرسید که این سوال 90 درصد از حاضران در این جمع است که در این هنگام دانشجویان با کف زدن و تشویق حمایت خود را از این دانشجو اعلام کردند. ما امروز اینجا آمده‌ایم که جواب شما را درباره این سوال بدانیم.
ظریف در پاسخ به شوخی گفت: من نمی‌دانم به کدام سوال باید جواب بدهم.
سپس وی در پاسخ به این دانشجو گفت: انتخابات اخیر سرمایه اجتماعی جمهوری اسلامی ایران را که بزرگ‌ترین سرمایه است بازسازی کرد. همان‌گونه که مقام معظم رهبری در انتخابات امسال در پای صندوق فرمودند رای مردم حق‌الناس است. این ارزش بزرگی است. دوستان باید این ارزش‌ها را پاس بدارند.
وزیر امور خارجه کشورمان اضافه کرد: امیدواریم با بازسازی این سرمایه اجتماعی بقیه مشکلات نیز حل شود. حتما دوست داریم شادی و نشاط به همه تفکرها در کشور بازگردد.
این اظهارات وزیر امور خارجه کشورمان با تشویق حضار مواجه شد.
اگر عصبانی شدم عذرخواهی میکنم
ظریف در پایان اظهاراتش گفت: اگر من عصبانی شدم عذرخواهی میکنم. قصد چنین کاری را نداشتم. کار دشواری به روی دوش ما گذاشته شده است. ما نیاز به کمک تک تک مردم ایران داریم تا بتوانیم این کار را پیش ببریم.
او درباره اظهاراتش در بخشی از این سخنرانی گفت: من گفتم که آمریکا از تسلیحات ما نمی‌ترسد اما نگفتم که تسلیحات نظامی ما مهم نیست. ما به شهدا، قوای نظامی و بسیجی‌های‌مان افتخار میکنیم. من گفتم آنچه که باعث میشود آمریکا فکر حمله به ایران بکند، تسلیحات نیست، بلکه شما هستید. امیدوارم شماها که کف می‌زنید همه‌تان به ضرورت همدلی، یکپارچگی ملی، قدر همدیگر را دانستن، پذیرش نظر مخالف، حمایت از نظر مخالف را بدانید تا بدین شکل ان‌شاءالله بتوانیم با هم به سوی فردا حرکت کنیم.
چی کار میکنی ؟