مجتهدزاده:انگلیس مصدق را قهرمان الکی کرد

 آخرین نشیب روابط ایران و انگلیس، به حمله برخی گروه‌های سیاسی ایران به سفارت انگلیس در خاک کشورمان رخ داد. اما بعد از انتخاب روحانی غرب و انگلیس خوشحال شدند و از روی کار آمدن گفتمان اعتدالی استقبال کردند. اما همچنان شاهد تندروی‌ها در کشور هستیم. نمونه این تندروی‌ها در فرودگاه مهرآباد در روز بازگشت رئیس‌جمهور از نیویورک بود. آیا انگلیس با توجه به این اتفاقات ریسک بازگشایی مجدد سفارت را خواهد کرد؟

در گام اول باید تاکید کنم انگلستان و بقیه دنیا از اینکه روحانی انتخاب شد خوشحال نشدند. بلکه آنان از رای مردم ایران استقبال کردند. باید توجه داشته باشیم افراد را بزرگ نکنیم. زندگی سیاسی روال عادی دارد و متکی بر روابط موازنه است. هر کسی در مقام خود احترام دارد. بنابراین درست نیست که فردی ادعا کند مسئول همه امور است اما بگوید هیچ کاره هستم. این شخص به کشور خیانت می‌کند. این موضوع را پیش از انقلاب هم شاهد بودیم. هویدا ۱۳ سال نخست وزیر کشور بود و همیشه عنوان می‌کرد هیچ کاره است. اما کسی به او نمی‌گفت اگر هیچ‌کاره‌ای، از قدرت کناره‌گیری نمی‌کند تا چهره همه کاره کشور مشخص شود.

 با این حساب در تحلیل‌هایمان نمی‌توانیم ادعا کنیم در داخل یا خارج از روی کار آمدن شخص روحانی خوشحال است. اگر هم در داخل، گروه‌هایی خوشحال هستند برای آن است که دیگر مزاحمی‌ نداریم که با حرف‌هایش خراب کاری جدیدی برای کشور ایجاد کند. اما در خصوص سوال‌ باید تاکید کنم که اساسا سیستم‌های دموکراتیک را افرادی اداره می‌کنند که احساساتی نیستند و بر اساس موازنه‌ها برخورد می‌کنند. برای انگلیس هم کاملا مشخص شد که اشغال سفارتش در ایران مورد پسند هیچ‌کس در این مملکت نبود. حتی شخص رهبری هم از این اقدام رو برگرداندند. آن واقعه از سوی افراد انگشت شماری در ایران رخ داد که امروز در جامعه اعتباری ندارند، بنابراین انگلیس منافع خود را تحت‌الشعاع این افراد قرار نمی‌دهد.

 آیا لازم است، دولت برای بازگشایی مجدد سفارت انگلیس، تضمین کند که چنین اتفاقی مجدد رخ نخواهد داد؟

تصور می‌کنم چنین اتفاقی در آینده رخ نخواهد داد. اگر مجدد  شاهد چنین رفتارهایی باشیم، زیان این اقدام به خود ما بر می‌گردد. زیرا در جهان نظام حکومتی ایران، نظامی متزلزل معرفی می‌شود.انگلیس در برقراری ارتباط ایران و آمریکا، هیچ نقشی ندارد. البته برقراری این رابطه به نفع انگلیس هم خواهد بود. روشنفکران سنتیِ دایی جان ناپلئونی، بازمانده از عصر مصدق، تصور می‌کنند که انگلیس و آمریکا بر سر ایران، با هم در جنگ هستند. حداقل از زمان انقلاب اسلامی ایران، بلکه خیلی زود‌تر و هنگامی که این دو کشور به عضویت ناتو درآمدند، سیاست‌هایشان در جهان یکنواخت شد. انگلیس و آمریکا در خاورمیانه با هم شریک شدند. بنابراین این دو کشور برای تصمیم‌گیری در سیاست‌های عمومی، بین‌المللی و خاورمیانه هم در تعامل هستند.

این دو موضوع هیچ ارتباطی ندارند. در مذاکرات هسته‌ای انگلیس و فرانسه حتی روسیه با هم در تعامل هستند. انگلیس بخواهد روابطش را با ما کم یا زیاد کند تاثیری بر مذاکرات ندارد. زیرا مذاکرات تحت تاثیر کلیت سیاست غرب است. متاسفانه در ایران فردی را نداریم که شناخت درستی از غرب داشته باشد تا با تفسیر سیاست‌های آنان، بتوانیم در میز مذاکرات بهترین گزینه‌ها را مطرح کنیم تا هر چه زود‌تر پرونده هسته‌ای ایران به نتیجه برسد. متاسفانه در کشور ما همچنان احساسات بر عقل غالب است.

بستگی دارد که دو طرف چگونه بتوانند یکدیگر را قانع کنند. در ایران تا قبل از وزارت خارجه صالحی دچار وضعیت وحشتناکی از ضعف و سستی و عقب ماندگی بودیم. از لحظه انتصاب صالحی، شاهد تغییر و تحولاتی در وزارت خارجه بودیم. حداقل اینکه جلوی خطاکاری‌های وحشتناک گرفته شد. امروز میدان به دست ظریف افتاده است. ظریف، دیپلمات ورزیده‌تری است و امیدوارم او بتواند ضعف و سستی‌های گذشته در حوزه سیاست‌خارجه کشور را جبران کند. اکنون دیپلماسی ایران محک تجربه است. فراموش نکنیم که خراب‌کاری، کار آسانی است، اما آباد کردن و ساختن تلاش می‌خواهد. اکنون دور، دور ساختن است. بنابراین برقراری ارتباط بین ایران و انگلیس به دستگاه دیپلماسی ما بستگی دارد تا در ساختن‌های جدید ظرافت موازنه‌های را تشخیص دهیم و موازنه‌های به وجود آمده را حفظ کنیم.