مذاکرات‌ هسته‌ای؛ امتیاز در برابر امتیاز

فرارو- یک کارشناس مسائل بین الملل گفت: «غربی ها باید امتیازاتی به ایران بدهند. این امتیازات می تواند شامل توقف تحریم های جدید و سپس لغو سایر تحریم ها باشد؛ مانند آنچه که اتحادیه اروپا درباره کشتیرانی ایران انجام داد که ولو آنکه جنبه حقوقی داشت اما به هر صورت قدم مثبتی در این موضوع بود و بعید نیست که تصمیمی سیاسی بوده که در قالب رای دادگاه ابراز شده است.»

پس از دیدار روحانی و پوتین در حاشیه اجلاس شانگهای، وزیر امور خارجه روسیه از آن چه آمادگی ایران برای گفت‌وگو درباره احتمال توقف غنی‌سازی 20 درصدی اورانیوم در چارچوب روند مذاکرات با گروه 1+5 خواند، استقبال کرد.

سرگئی لاوروف گفته: همکاران ایرانی ما درباره توقف غنی‌سازی 20 درصدی اورانیوم گفت‌وگو کرده‌اند، این گام بسیار مهمی است.

لاوروف افزوده است: لازم است 1+5 برای واکنش مناسب به این مساله آماده باشد.

این دیپلمات عالی رتبه روس لغو تحریم‌ها علیه تهران را یک واکنش مناسب در برابر این اقدام ایران دانسته است.

علاالدین بروجرودی رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در واکنش به صحبت های لاوروف گفته: هر گونه تغییری در این روند باید براساس منافع ملی ما شکل گیرد، آمریکا و هم پیمانانش در گروه 1+5 باید به جد دنبال راهکار رفع تحریم‌های غیر قانونی تحمیل شده به ملت ایران باشند.

وی افزوده است:‌ طبیعتا هر گونه مذاکراتی با چنین مبانی می‌تواند توجیه ملی در سطح افکار عمومی داشته باشد و معتقدم نباید هیچ اقدامی به صورت یک جانبه صورت گیرد.

بروجردی در پاسخ به این پرسش که تضمین متقابل غرب برای توقف غنی‌سازی 20 درصد باید چه باشد؟ گفته است: باید تحریم‌ها را بردارد، تحریم‌ها به صورت غیر قانونی و با فشار سیاسی آمریکا وضع شد از این رو لازمه‌ی اعتمادسازی رفع تحریم‌هاست.

شایان ذکر است اخیرا برخی تحریم ها از جمله تحریم علیه کشتیرانی ایران توسط اتحادیه اروپا و برخی تحریم های دیگر علیه ایران توسط آمریکا متوقف شده است.

سید جلال ساداتیان کارشناس مسائل بین الملل در گفتگو با فرارو گفت: «انتخابات 24 خرداد یک "آری" به آقای روحانی و سیاست های ایشان و در عین حال یک "نه" به سیاست های گذشته از جمله در بعد سیاست خارجی بود. به گونه ای که حتی در مناظرات انتخاباتی آقای دکتر ولایتی نسبت به سیاست های هسته ای هم اعتراض کرد و آن را در حد خواندن بیانیه تلقی کرد.»

وی ادامه داد: «یعنی در فرایند انتخابات یک اعتراض نسبتا عمومی نسبت به سیاست های گذشته به خصوص در بحث هسته ای که عامل مهم بخش عمده ای از مشکلات فعلی کشور تلقی می شود شکل گرفت.»

وی افزود: «این اعتراض در سخنان آقای دکتر روحانی نیز متبلور شد و عنوان کرد نگاه مثبتی به جهان دارد، همچنان که جهان نیز نگاه مثبت خود نسبت به انتخابات اخیر ایران را ابراز کرد.»

این کارشناس مسائل بین الملل خاطرنشان کرد: «این نگاه مثبت و خوش آمدگویی باید به صورت عملی در جایی انعکاس یابد که عمده آن در موضوع گفتگوهای هسته ای تبلور پیدا خواهد کرد.»

ساداتیان گفت: «در آخرین دور مذاکرات آلماتی، ایران تلویحا مطرح کرده بود که حاضر است غنی سازی 20 درصد را متوقف کند و اجازه بازدید از نقاطی که طرف مقابل درباره آن ابهام دارد (همچون پارچین) را بدهد.»

وی ادامه داد: «به نظر می رسد در روند جدید ایران اظهار تمایل کرده این دو اقدام را انجام دهد و طرف مقابل هم قدم هایی را بردارد کما اینکه اتحادیه اروپا اخیرا تحریم های کشتیرانی ایران را لغو کرد و اوباما نیز تحریم های برنامه ریزی شده از قبل را که همزمان با روی کار آمدن روحانی توسط کنگره تصویب شده بود را ابلاغ نکرد و به تاخیر انداخت تا ببیند شرایط چگونه رقم خواهد خورد.»

وی افزود: «مجموعه این عوامل نوعی خوش بینی نسبت به آینده را نشان می دهد؛ از جمله اینکه اعلام شده اگر آمریکا حقوق ایران را به رسمیت بشناسد ایران نیز حاضر به مذاکره با این کشور است.»

ساداتیان با بیان اینکه طرفین تلاش می کنند این جو مثبت را حفظ کنند و تابع نظر تندروها در هر دو سو قرار نگیرند تصریح کرد: «روند مذاکرات یک روند دوطرفه است. یعنی باید یک گام از سوی یک طرف و یک گام از سوی طرف دیگر برداشته شود و به تدریج جلو روند.»

وی ادامه داد: «تحریم هایی که کنگره آمریکا یا اتحادیه اروپا تصویب کرده طی یک پروسه زمانی طولانی به نتیجه رسیده است و برای لغو آنها نیز باید همین پروسه طی شود. لذا اینگونه نیست که انتظار داشته باشیم یک شبه تمام تحریم ها لغو شود.»

وی افزود: «اما به هر حال غربی ها باید امتیازاتی به ایران بدهند. این امتیازات می تواند شامل توقف تحریم های جدید و سپس لغو سایر تحریم ها باشد؛ مانند آنچه که اتحادیه اروپا درباره کشتیرانی ایران انجام داد که ولو آنکه جنبه حقوقی داشت اما به هر صورت قدم مثبتی در این موضوع بود و بعید نیست که تصمیمی سیاسی بوده که در قالب رای دادگاه ابراز شده است.»

این کارشناس مسائل بین الملل تاکید کرد: «لذا در این جو مثبت ایجاد شده طرفین باید امتیاز بدهند و امتیاز بگیرند و این جو را بین خود حفظ کنند تا در یک پروسه زمانی قابل قبول بتوانند به نتیجه برسند.»

ساداتیان با بیان اینکه به آینده مذاکرات هسته ای خوشبین هستم گفت: «دولت آقای روحانی بنا را بر این گذاشته که مشکلات بخش عمده ای از سیاست خارجی را با تنش زدایی برطرف کند و روابط ایران را با همه کشورها بهبود ببخشد.»

وی ادامه داد: «طرف مقابل نیز همواره به ایران به عنوان یک بازیگر مهم منطقه ای نگاه کرده است؛ اگرچه تندروها در ایران چنین نگاهی ندارند اما دنیا نیز بنای خود را بر تعامل گذاشته است و اینگونه نیست که اکنون کشورهای غربی در پی سرنگونی نظام جمهوری اسلامی باشند؛ بلکه به ایران باثبات و با قدرت در منطقه که اهل تعامل باشد نیاز دارند و با این دید به ایران نگاه می کنند.»

وی افزود: «لذا می توان با حفظ این جو مثبت و با تعامل و گفتگو مشکلات را حل کرد و موضوع را پیش برد.»