دو برگ برنده ایران در مذاکرات هسته ای/ گام های عملیاتی ایران و غرب

فرارو- یک استاد دانشگاه گفت: «اگر قرار باشد گام توام با حسن نیت برداشته شود ایران می تواند این موضوع را مطرح کند که حاضر است در ازای گام های عملی طرف مقابل، پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه اجرا کند که البته این امر نیازمند تصویب قانون جدیدی از سوی مجلس برای اعطای این اجازه به دولت است.»

کاترین اشتون با بیان این که اتحادیه اروپا آماده شنیدن پیشنهادات طرف ایرانی است، تاکید کرد که 1+5 پیشنهادات جدیدی برای تهران دارد.

وی افزود که محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه ایران بر توجه کشورش به از سرگیری رایزنی‌های بین‌المللی تاکید کرد به گونه‌ای که با او مکالمات تلفنی داشته و اشاره کرده است که دیدار با این گروه (1+5) در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در این ماه در نیویورک انجام خواهد شد.

ایران و 1+5 چه پیشنهادات عملی می توانند ارائه کنند تا گره پرونده هسته ای گشوده شود؟

دکتر حشمت الله فلاحت پیشه استاد دانشگاه و کارشناس مسائل سیاسی در گفتگو با فرارو گفت: «در ابتدا باید اظهار امیدواری کنم که موضوع سوریه تاثیر منفی بر مذاکرات هسته ای ایران با 1+5 نداشته باشد و این دو موضوع در دو قالب جداگانه پیگیری شوند؛ هرچند متاسفانه شرایط به گونه ای است که تضعیف کلی دیپلماسی در منطقه چه در موضوع سوریه و چه در موضوعات دیگر تاثیر خود را بر مذاکرات ایران و 1+5 خواهد داشت.»

این نماینده سابق مجلس اظهار کرد: «اینکه خانم اشتون عنوان کرده پیشنهادات جدیدی دارند طبیعی است و به طور معمول ایشان این صحبت ها را بیان می کند؛ اما زمانی که پیشنهادات روی میز می آید مشخص می شود عملا گام عملی از سوی 1+5 برداشته نشده است.»

ابتکار خاموش کردن سانتریفیوژها اشتباه است
این استاد دانشگاه گفت: «اخیرا در ایران برخی محافل نزدیک به دولت پیشنهاداتی مطرح کردند که قطعا با حسن نیت بوده اما به این پیشنهادات انتقادات جدی وارد است. به طور مثال اینکه برخی افراد عنوان کردند ایران تعدادی از دستگاههای سانتریفیوژ خود را خاموش کند و بدین ترتیب گام های عظیمی بردارد اشتباه است.»

وی اظهار کرد: «در اشتباه بودن این پیشنهاد می توان سه دلیل ارائه کرد. اول اینکه اصولا بحث راستی آزمایی و عدم اعتماد به ایران که غرب مطرح می کند اساسا شامل بحث دستگاههای ساتریفیوژ نیست و دستگاههای سانترفیوژ زیر نظر بازرسان در حال انجام کار خود هستند.»

وی ادامه داد: «دوم اینکه این پیشنهاد به لحاظ فنی ایراد دارد؛ چون اگر دستگاههای سانتریفیوژ خاموش شوند حدود 50 درصد آنها از کار افتاده و از رده خارج می شوند و یک زیان جدی به کل چرخه هسته ای وارد می شود.»

این عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هشتم افزود: «سوم اینکه ایران تنها به لحاظ سیاسی و تحت فشار ممکن است اقدام به چنین کاری کند؛ در حالی که ایران هیچ تخلفی مرتکب نشده است.»

گام عملی ایران می تواند اجرای پروتکل الحاقی باشد
فلاحت پیشه گفت: «اکنون مذاکرات هسته ای با بن بست مواجه نشده است که تنها راه حل آن جمع کردن برخی از دستگاههای سانتریفیوژ باشد. اکنون اختلافی که ایران با آژانس و 1+5 دارد درباره میزان پیشرفت برنامه هسته ای نیست؛ چراکه ایران کل فرایند چرخه سوخت هسته ای را در نیروگاههای مختلف انجام می دهد.»

وی افزود: «آنچه که اکنون 1+5 ادعا دارد ایران باید انجام دهد اعتمادسازی است. یعنی ایران باید اعتماد (به ادعای آنها) جهانیان را جلب کند و در قالب آن برنامه خود را پیش ببرد.»

این کارشناس مسائل سیاسی اظهار کرد: «برای این جلب اعتماد، ایران می تواند یک گام عملی بردارد و آن باز هم اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی است.»

وی ادامه داد: «کشورهای کمی پروتکل الحاقی را امضاء کردند و ایران نیز این پروتکل را امضاء کرده اما به تصویب مجلس شورای اسلامی نرسانده است، چون ایران معتقد است تا زمانی که حقوق وی در قالب اساسنامه آژانس تامین نشود دلیلی ندارد که پروتکل الحاقی را امضاء کند.»

این استاد دانشگاه اظهار کرد: «در زمانی که آقای روحانی مسئول مذاکرات بود ایران به صورت داوطلبانه پروتکل را اجرا می کرد که نشان دهنده حسن نیت ایران بود. اما چون پرونده ایران به شورای امنیت ارجاع داده شد مجلس هفتم قانونی تحت عنوان "تعلیق اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی" تصویب کرد.»

وی ادامه داد: «لذا اگر قرار باشد گام توام با حسن نیت برداشته شود ایران می تواند این موضوع را مطرح کند که حاضر است در ازای گام های عملی طرف مقابل، پروتکل الحاقی را به صورت داوطلبانه اجرا کند که البته این امر نیازمند تصویب قانون جدیدی از سوی مجلس برای اعطای این اجازه به دولت است.»

گام عملیاتی غرب می تواند کاهش تحریم ها باشد
وی افزود: «از سوی دیگر گام عملیاتی طرف مقابل می تواند تعلیق بخشی از تحریم ها باشد؛ اگر بخشی از تحریم ها تعلیق و سراشیبی تحریم ها شروع شود آن موقع ایران می تواند گام توام با حسن نیت را بردارد و دولت در قالب یک لایحه پروتکل الحاقی را به مجلس بدهد و حتی درخواست تصویب آن را بکند.»

دو برگ برنده ایران در مذاکرات هسته ای
فلاحت پیشه با بیان اینکه ایران در مذاکرات آینده دو برگ برنده دارد گفت: «برگ برنده اول برنامه هسته ای ایران می باشد که در حال انجام است و هرگونه خلل در این برنامه به معنای از دست دادن یک برگ برنده در مذاکرات آتی است.»

وی ادامه داد: «برگ بنده دوم این است که ایران هنوز امکان ادامه راستی آزمایی مورد ادعای کشورهای غربی را به صورت مشروط دارد که همانا اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی در ازای انجام گام عملیاتی از سوی غرب است.»

وی افزود: «لذا به جای آنکه بحث تعلیق دستگاههای سانتریفیوژ را مطرح کنیم بهتر است روی اجرای داوطلبانه پروتکل الحاقی مذاکره کنیم.»

فلاحت پیشه گفت: «من معتقدم نباید دست دولت آقای روحانی را برای مذاکره و توافق بست؛ چراکه موضوع هسته ای ایران به مرحله نهایی رسیده است و در این مرحله دو طرف باید در بستر یک راه حل برد – برد و یا یک راه حل میانه توافق کنند و این امر نیازمند چانه زنی است.»

وی ادامه داد: «برگ برنده انتخاباتی آقای روحانی شعارهای مربوط به تغییر در سیاست خارجی بود؛ ضمن اینکه ایشان یک پشتوانه خوب برای پیشبرد سیاست خارجی خود دارد و آن حضور 73 درصدی مردم در انتخابات است.»

تخصص اول دولت روحانی دیپلماسی است
این استاد دانشگاه اظهار کرد: «من معتقدم در شرایط کنونی دولتی روی کار آمده که تخصص اول آن دیپلماسی است و سایر دستگاهها نباید دست دولت را برای پیشبرد دیپلماسی آن ببندند.»

وی ادامه داد: «دولت باید بتواند در یک فضای تبادلی و تعاملی با مخالفان به ویژه 1+5 سیاست خود را پیش ببرد. چرا که من معتقدم در شرایط متحول و بحرانی کنونی خاورمیانه، برخی کشورها به صورت کاذب سعی دارند ایران را در گرداب اختلافات و تنش ها قرار دهند؛ وگرنه ایران از مولفه های تنش زدای لازم با 1+5 و حتی آمریکا برخوردار است.»