سيدمحمد خاتمی: دولت نمی‌تواند معجزه کند

رییس‌جمهور پیشین کشورمان با اشاره به نتیجه یازدهمین انتخابات ریاست جمهوری تاکید کرد: مواظب باشیم شتاب زدگی نکنیم که توقعات بیجا از دولت ایجاد نشود، دولت معجزه نمی تواند بکند.

سیدمحمد خاتمی در دیدار اعضای هیأت رئیسه انجمن اسلامی دانشگاه تهران و علوم پزشکی تهران با تبریک ایام شعبانیه و شادی‌هایی که به واسطه اعیاد این ماه برای مردم ایجاد می شود، گفت: خداوند یک شادی دیگر هم نصیب ما کرد که آن برگزاری یک انتخابات پرشور بود. زمینه‌ای پیش آمد که مردم حضور پرشور یافتند. این انتخابات واقعا حماسه شد و حماسه‌ای که رهبری می خواستند محقق شد. گرچه کسانی بودند که نمی خواهم بگویم با سوء نیت نمی خواستند حماسه محقق شود که نمونه بارز آن ردصلاحیت آقای هاشمی رفسنجانی بود.

رییس‌جمهور پیشین کشورمان ادامه داد: الحق به محض این‌که آقای هاشمی آمد احساس کردیم انفجار امید و حرکتی در جامعه ایجاد شد که اگر ادامه می یافت، اتفاقی شکوهمندتر از آنچه اتفاق افتاد رخ می داد، زیرا عملا ردصلاحیت ایشان می‌توانست جلوی حماسه را بگیرد، اما برکت حضور مردم و هوشمندی همه-بخصوص شما جوانان و کسانی که به آینده ممکلت چشم دوخته‌اند، همه حضور یافتند و انتخاباتی پرشور برگزار شد. من وقتی که به آراء نگاه می کنم از روستاها تا شهرهای بزرگ، از کارگر و کشاورز تا استاد دانشگاه می‌بینم تمام آنها یک حرف را می زنند این نشانه رشد و بلوغ جامعه ماست.

رییس جمهور سابق کشورمان با بیان‌ این‌که حرف اصلاح طلبی واقع گراست که ما جز انتخابات راه دیگری نداریم و با وجود مشکلات، بدیلی برای انتخابات نداریم و بدیل آن خطرناک است،افزود: اینکه بخش زیادی از مردم با وجود عدم تمایل برخی و نپسندیدن آنها در انتخابات حضور پیدا کردند، خیلی مهم است. یعنی ما با وجود آن نخواستن های دیگران حضور پیدا کردیم و خودمان را محروم نکردیم.

خاتمی با تاکید بر این‌که نمی‌خواهم جامعه را به اصلاح‌طلب و غیر اصلاح‌طلب تقسیم کنم، تصریح کرد: گفتمان اصلاح طلبی واقعیتی است که بخصوص در این سال‌ها به شدت مورد تخریب قرار گرفت.

وی ادامه داد: مردم نشان دادند گفتمان اصلاح طلبی را می پذیرند؛ البته حرف من فقط اصلاح طلبان نیست، منظورم گفتمان است. در دل این گفتمان اعتدال و بهره گیری از همه نیروها در کشور نهفته است. گفتمان اصلاحات گفتمانی است که می کوشید سیاست را اخلاقی کند و نه این‌که دین و اخلاق را سیاسی کند و سیاست را نظرگاه تنگ گروه‌های خاصی بداند. این گفتمان از نظر اصلاحات درست نیست و بر اساس نظر اصلاحات سیاست باید در خدمت اخلاق و دین باشد. از جمله مسائلی که در جریان انتخابات مشخص شد، وجهه اخلاقی اصلاحات بود. یعنی کاری که آقای عارف کرد و الحمدلله بهره اش را هم برد و در افکار عمومی بروز وظهور بیشتری یافت، از نمونه های آن بود.

خاتمی در ادامه با یادآوری این‌که در سال ۸۷ که بحث انتخابات بود، به رغم بی میلی وارد شدم گفت: در آن سال با ورود مهندس موسوی بلافاصله و بدون هیچ تردیدی اعلام کردم که کنار می‌روم، زیرا ما به فکر موفقیت گفتمان اصلاحات و حفظ منافع مملکت هستیم و می خواهیم اوضاع کشور بهبود یابد. بنابراین چرا به دنبال قدرت بیاییم و گروهها را از هم بپاشانیم؟ من خدا را شکر می کنم و از این وضع ناراضی نیستیم. من فکر می کنم در این دوره انتخابات از طریق اصلاح طلبان و آقای عارف به وضع بهتری رسیدیم. من فکر می کنم در دینی شدن سیاست -با دیدگاههای باز- می توانیم بحث های زیادی کنیم و خواهیم کرد و به موفقیت های بزرگی در این زمینه رسیدیم.

وی ادامه داد: در این انتخابات معلوم شد که مردم چه می‌خواهند. این کار با آرام ترین راه انجام شد؛ ما آرام ترین انتخابات را داشتیم؛ در عین نگرانی ها و دلهره ها مردم نشان دادند که رشید هستند و راه خودشان را می‌خواهند و نشان دادند نظام را می‌خواهند، نه تغییر نظام را.

خاتمی همچنین خاطرنشان کرد: آقای روحانی شخصیت شناخته شده، توانا، خوب، امتحان داده، مورد احترام و دارای مواضع روشن است که ما هم همین را می خواهیم. اگر یکی از کسانی که اصلاح امور را می‌خواست، اما اصولگرا بود و می‌دانستیم اهداف ما را پیگری می کند؛ از او هم حمایت می کردیم، زیرا ما گفتمانمان را می خواهیم، ما می خواهیم مملکتمان نجات یابد، ما می خواهیم کشورمان در دنیا جایگاه خود را پیدا کند و جایگاه مردم ما در جهان ارتقاء یابد و قانون اساسی بطور کامل اجرا شود که در این زمینه صحبت خواهم کرد.

وی تاکید کرد: آقای دکتر روحانی امروز با رأی قاطع شما و به رغم فضای رسمی توانسته است رأی مردم را بگیرد و حرف ایشان درست است؛ امروز آقای دکتر روحانی رئیس جمهور همه کشور است؛ حتی همه آنهایی که به او رأی نداده اند. اصلا جای نگرانی نیست! رئیس جمهوری می خواهیم که رئیس جمهور همه باشد و البته باید از همه نیروهای کاردان، عاقل، توانا و مورد اطمینان از هر جناح باید استفاده کند. خدا را سپاسگزارم که اصلاح طلبی رشد و اخلاق خود را نشان داد و با تمام وجود در صحنه تأثیرگذار بود، از هیچ کس هم سهم خواهی نداریم؛ می خواهیم کشورمان پیشرفت کند. درست است که بسیاری از عزیزانمان در زندان هستند، اما همان زندانی ها در انتخابات شرکت کردند و مردم هم رأی دادند. از خدا می خواهیم که همه عزیزان آزاد شوند.

وی ادامه داد: در درجه اول من از جناب آقای دکتر روحانی تشکر می کنم که بحث آزادی و بازگشایی و تأسیس انجمن ها را مطرح کردند و در درجه اول می خواهم که همین انجمن هایی که الان هستند به راحتی بتوانند حرفشان را بزنند تا فضا برای دیگران باز شود.

خاتمی در ادامه با اشاره به بیانات رهبری در روز انتخابات مبنی بر این‌که کسانی که مخالف نظام هستند هم بیایند رأی دهند، گفت: من این را سیاست کلی می‌دانم؛ نه آنکه می گوید هر مخالفی باید نابود شود و به تمام افراد باسابقه با تهمت جاسوسی کوبیده شوند. اگر ما یک روز گفتیم زنده باد مخالف من، می بینیم که رویکرد نظام همین است. یعنی آقای مخالف! خانم مخالف! تو یا رأی بده، تو هم شهروند این کشور هستی و حق داری؛ تو هم باید مورد احترام باشی؛ تو هم باید در سرنوشت شرکت کنی! این رویکرد بسیار جالبی است. وقتی گفته می شود رأی مردم حق الناس است و این از حق الله بااهمیت تر است، آدم یاد جمله امام می افتد که گفت«میزان رأی ملت است».

وی افزود: بنابراین نباید بگوییم در جهات کلی مشکل داریم؛ بیاییم مشکلات را جبران کنیم و همه چیز را سر جای خودش برگردانیم. البته مسائل اقتصادی و فرهنگی بسیار مهم است. من از سخنان شما تشکر می کنم و می خواهم به عنوان یک جمع قابل اعتماد با آقای روحانی هم نظراتتان را در میان بگذارید و ایشان کسی بهتر از شما پیدا نمی کند که بتوانند دغدغه ها را بیان کنند. شما بروید و دغدغه ها و خواسته هایتان را مطرح کنید و بگویید انتطار خاصی هم ندارید که شما هم بکار گرفته شوید.

خاتمی در بخش دیگری از اظهاراتش با تاکید بر این‌که مطالب آقای روحانی مطالب بسیار خوب ، پخته و تأمین کننده خواسته های ما است، تاکید کرد: آقای روحانی با کمال شجاعت و قاطعیت گفته است که من پایند آنها هستم. ما باید بیان کننده مطالبات مردم باشیم-که می گویم چگونه باید بیان کننده آنها باشیم- و سعی کنیم این مطالبات را در مسیر معقول تر و واقع بینانه پیگیری کنیم. این‌که می گوییم فضا باید باز شود یعنی ما می توانیم واسطه خوبی برای شکل دادن و هدایت کردن و التیام افکار عمومی باشیم و مطالبات عمومی را به دولت منتقل کنیم. اصلا جامعه مدنی یعنی بودن نهادهای واسطه میان مردم و حکومت؛ نه حکومت ارباب مطلقق مردم است و نه مردم توقع بیجا از حکومت داشته باشند. جامعه مدنی هم مطالبات را مطرح می کنند و هم از حکومت می خواهد که آنها را انجام دهد. ما می خواهیم در میان مردم باشیم و نماینده مطالبات آنها باشیم و البته حمایت کننده دولتی باشیم که نماینده آنهاست.

رییس‌جمهور پیشین کشورمان با تاکید بر این‌که مواظب باشیم شتاب زدگی نکنیم که توقعات بیجا از دولت ایجاد نشود، گفت: دولت معجزه نمی تواند بکند. فقط می گوییم اگر مردم برای حفظ نظام از تغییر می گویند، رویکردها تغییر کند و اندک اندک پیش برویم. فردا تورم و بیکاری ویران کننده از بین نخواهد رفت و روابط خارجی اصلاح نخواهد شد. نباید این توقعات را داشته باشیم و در آن صورت کسانی که شکست خوردند نماینده مطالبات افراطی و فشارآورنده به دولت خواهند بود. رئیس جمهور رئیس جمهور کشور است و در یک چارچوب کار می کند. ما یکسری اسناد و قوانین بالادستی داریم. در قانون اساسی رئیس جمهور فقط رئیس دولت نیست، بلکه مجری قانون است؛ که البته بعضی ها این را قبول ندارند و باید مقابل آنها ایستاد.

وی با یادآوری این‌که رئیس جمهور اگر تخلف کرد مجلس و دیوانعالی کشور و... می توانند با او برخورد کنند، تصریح کرد: اما اگر نهادهای دیگری مانند مجلس و شورای نگهبان و... تخلف کردند چه کسی باید تذکر دهد؟ اتفاقا اشکال این است که قانون اساسی از سوی نهادهایی نقض شده است که جوابگوی دیگران نیستند. البته در مورد ساز و کارهای آن باید بحث کرد. خوشبختانه دکتر روحانی گفتند که من مجری قانون اساسی هستم؛ باید روی این اصل ایستاد و در چارچوب سیاستهای کلی باید عمل کرد. باید حق سخن گفتن مخالف و اینکه میزان رأی ملت است باید به رسمیت شناخته شود. سند چشم انداز بیست ساله افتخار ماست که متأسفانه نه تنها در جهت آن گام برنداشته ایم، بلکه کنار گذاشته شده است و آقای روحانی باید تلاش کند این قطار را روی ریل خودش برگرداند و سرعت ببیشتری هم بدهد؛ زیرا رقبای ما در منطقه با سرعت در حال حرکت هستند.

خاتمی تاکید کرد: رئیس جمهور باید در چهارچوب اسناد بالادستی کار کند. من عرض بکنم؛ رئیس جمهوری موفق خواهد بود که با رهبری هماهنگ باشد و رهبری هم برای برآورده شدن قول هایی که رئیس جمهور به مردم وعده داده به وی کمک کند. زیرا مردم از او انتظار تحقق آنها را دارند و رئیس جمهور باید حمایت شود. به صراحت بگویم؛ تمام دستگاهها باید با رئیس جمهوری که نماینده مطالبات مردم است هماهنگ باشند. نمی گوییم از حقوقشان بگذرند، اما مردم از رئیس جمهور در زمینه های مختلف مطالبه دارند و باید با اراده ملی هماهنگ بود. البته او هم باید طبق قانون عمل کنند. هماهنگی رئیس جمهوری با رهبری و هماهنگی نهادها با وی باید باشد. نهادهایی هستند که نمی خواهند به کسی پاسخگو باشند؛ آنها باید در مقابل رئیس جمهور پاسخگو باشند. همه باید دست به دست هم دهیم، الان که افقی به روی آینده باز شده مشکلات جبران شود. فضا برای کار، تولید و سیاست خارجی خوب باز شود. الان با یک انتخاب مردم و یک فضای روانی هم در داخل شاهد کاهش فشار و کم شدن قیمت ارز هستیم و هم در خارج، زمینه های ایجاد می شود که امیدوار می شویم. اگر این ها در عمل هم محقق شود باعث خوشحالی مردم است.

وی در بخش دیگری از اظهاراتش با تاکید بر این‌که با من در درجه اول دست یکایک این ملت بزرگوار را می فشارم و از حضور شگفت انگیز آنها تشکر می کنم، تصریح کرد: همچنین تبریک می گویم به نماینده منتخب مردم جناب آقای دکتر روحانی و برایشان موفقیت آرزو می کنم و همه را به همکاری با ایشان فرا می خوانم. از روستاییان، زنان، بخصوص جوانان، مردان، جریانات گفتمان اصلاح طلبی - نمی خواهم دسته بندی کنم - و... تشکر می کنم. در هفته های اخیر مردم شعار ائتلاف می دادند و از همه بخصوص آقای عارف که اجماع را ایجاد کردند، تشکر می کنم. یکدفعه جریانی شکل گرفت که تا عمق روستاها هم رفت. من از همه آنها بخصوص جوانان قدردانی می کنم. خدا را شکر می کنم که نتیجه انتخابات آمدن جناب آقای روحانی بود؛ با مواضع منطقی که دارند. آقای روحانی هم باید از تمام جریانات استفاده کند؛ امروز روز تقابل نیست، روز همدلی است. فقط و فقط ما باید سعی کنیم افراط گری و تنگ نظری-از هر طرف- میدان دار نباشد.

وی اضافه کرد: همه باید در صحنه بیایند و کار و تلاش کنند؛ ما هم چیزی جز اجرای ضوابط قانونی برای مردم، کارآفرینان، طبقه متوسط و... نمی خواهیم. باید مردم از بیکاری و مشکلات معیشتی نجات یابند. باید فضا باز شود و کسانی برای اظهارنظر مورد فشار قرار نگیرند.

ما چیزی جز آنچه آقای دکتر روحانی در اظهاراتشان گفتند نمی خواهیم. اما توقع داریم که با جدیت پیگیری شود و از ملت می خواهیم صبور و واقع بین باشند. در میان مطالباتی که هست اولویت ها را در نظر بگیرید. اگر دولت یک اولولیتی را تشخیص دهد، هماهنگی و همراهی کنید. انتظار نداشته باشید یک شبه تمام مطالبات ما تحقق یاید. همین که جو عوض شود و مردم بدانند در جهت مطالبات آنها گام برداشته می شود مردم صبر و همراهی می کنند.

خاتمی همچنین تاکید کرد: من از همه کاندیداهایی که در عرصه بودند و همه کسانی که پای صندوق آمدند-به هرکس که رأی دادند- تشکر می کنم؛ همه در آفریدن حماسه نقش داشتند. اما رئیس جمهور دارای گفتمان، مطالبات و دیدگاههای ویژه است که از مردم رأی گرفته است و همه باید کمک کنیم که پیش برود و در عین حال مراقبت کنیم که از این خواسته ها انحراف ایجاد نشود.

رییس جمهور پیشین کشورمان در پایان با تبریک افتخار آفرینی تیم ملی فوتبال کشورمان که به گفته وی باپیروزی خود شادی ملت ایران را کامل کردند و ایران برای چهارمین بار به جام جهانی راه یافت سخنان خود را پایان داد.