فرشید اسحاقی- لب‌گیر قلیان بیش از گذشته بر لبان دختران می‌نشیند. این را می‌توان با گذری به مراکز تفریحی، سفره خانه‌ها و هرجا که به دختران قلیان می‌دهد، دید و تایید آمار افزایش را نیز در گفت‌و‌گوهای مسئولان جست‌و‌جو کرد. میل به مصرف قلیان و البته اقسام دیگر دخانیات، این روز‌ها میان اقشار مختلف جامعه به خصوص دختران افزایش یافته و دبیر جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات از افزایش ۱۰ درصدی مصرف قلیان در دختران نسبت به هراندازه که در گذشته بود، خبر می‌دهد. آ
ماری که میزان مصرف قلیان در دختران را با احتساب ۲۸ درصدی که در سال گذشته اعلام شده بود، در سال ۹۲ به ۳۸ درصد رسانده است.
بسیاری از مستعملان دخانیات و دخترانی که لب بر قلیان می‌زنند، نگاه تفریحی به قلیان و مصرف آن دارند و موکدا از نبود تفریحی جایگزینی برای آن می‌گویند. رواج مصرف قلیان در دختران ایرانی در حالی رخ می‌دهد که همزمان، سن مصرف دخانیات از ۱۴ سال به ۱۰ سال رسیده و مصرف دخانیات به‌ویژه در نوجوانان و جوانان که دانشجو هستند و یا در مقطع دبیرستان تحصیل می‌کنند افزایش یافته است. این گفته‌های دکتر محمدرضا مسجدی دبیر جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات است که آمار مصرف قلیان در دختران ایرانی را تکان دهنده می‌داند و می‌گوید: چندی پیش شهرداری تهران نیز آماری را از سطح مناطق خود استخراج کرد که نشان دهنده کاهش سن مصرف دخانیات در تهران است و در این میان زنان و دختران بیش از هر چیز هدف قرار گرفته‌اند.
عملکرد ضعیف در مبارزه با دخانیات و ورود سیگارهای آمریکایی دبیر جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات می‌گوید: ایران عملکرد ضعیفی در زمینه مبارزه با دخانیات داشته و قوانین و آیین نامه‌های موجود به طور کامل اجرا نمی‌شوند، در این شرایط با وجود آنکه حدود ۸۵ درصد از مردم ایران سیگار نمی‌کشند، اما مستقیما در معرض دود‌ها و مضرات آن قرار دارند. سال گذشته در یک نظرسنجی از مردم مشخص شد کمتر از دو درصد آن‌ها از وجود قانونی تحت عنوان «قانون جامع کنترل و مبارزه ملی با دخانیات» آگاه بوده‌اند. زیرا طی 6 سالی که از تصویب این قانون می‌گذرد، هیچگونه اطلاع رسانی در خصوص آن انجام نشده است و دستگاه‌های اجرایی در خصوص تحقق بندهای مربوط به این قانون ضعیف و کند عمل کرده‌اند. مسجدی در ادامه با اشاره به اینکه چهار کمپانی بزرگ دنیا هدایت‌گر تولید و توزیع سیگار در جهان هستند، اظهار کرد: در حال حاضر بر اساس قوانین وضع شده اگر شرکتی بالغ بر پنج میلیون دلار مبادله تجاری با ایران داشته باشد مورد تعقیب قرار می‌گیرد و اگر این مبلغ به بیش از ۵۰ میلیون دلار برسد ملزم به پرداخت جریمه خواهد شد اما در حال حاضر یک کمپانی آمریکایی بدون هیچ محدودیتی ۳۲۰ میلیون دلار سیگار وارد ایران کرده است که مبین هدف کشورهای غربی برای ضربه زدن به نظام است.
مصرف سالانه ۶۵ میلیارد نخ سیگار در کشور دبیر جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات با بیان اینکه سالانه ۶۵ میلیارد نخ سیگار در کشور مصرف می‌شود، اظهار کرد: از سوی دیگر ۶۰ درصد مالیاتی که بر دخانیات بسته شده نیز باید به وزارت بهداشت تعلق بگیرد که در حال حاضر اینگونه نیست. وی در ادامه با اشاره به اینکه بیماری‌های غیرواگیر دومین علت مرگ و میر در کشور است، اظهار کرد: همواره بر چند عامل اساسی برای پیشگیری از ابتلا به بیماری‌های غیرواگیر تاکید می‌شود که تغییر سبک زندگی، مصرف مواد غذایی سالم، ورزش، کنترل وزن و اجتناب از مصرف دخانیات از جمله آنهاست. در این میان ترک مصرف سیگار آسان‌تر به نظر می‌رسد و می‌توان به راحتی برای آن برنامه ریزی کرد. دبیر جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات بر ضرورت نظارت مجلس بر قوانین مصوب خود از جمله قانون جامع مبارزه با دخانیات تاکید کرد و گفت: برخلاف آنکه ستاد مبارزه با دخانیات باید هر 6 ماه یکبار تشکیل جلسه دهد، اما طی 6 سال گذشته تنها دو بار جلسه داشته است. به گفته وی، ورود سیگارهای خارجی یا باید ممنوع شود یا حداقل مالیات‌های ۱۰۰ تا ۲۰۰ درصدی روی آن بسته شود ولی از آن طرف با بالا رفتن مالیات واردات، قاچاق سیگار افزایش می‌یابد که معمولاً توسط همان کمپانی‌های سازنده خارجی اتفاق می‌افتد.
جایزه برای افزایش ۲۰۰ درصدی مالیات قلیان وی تعرفه مالیاتی در کشور برای سیگار را بسیار پایین خواند و اذعان داشت: در کشور ما ۱۹ درصد قیمت یک پاکت سیگار مالیات است در حالی که این مالیات در پاکستان ۸۴ درصد، ترکیه ۷۴ درصد و اردن ۸۶ درصد است و حتی بسیاری از کشور‌ها مالیات سیگار را چند برابر کرده‌اند و وزیر دارایی مصر به خاطر افزایش ۲۰۰ درصدی مالیات قلیان جایزه گرفته است. سازمان بهداشت جهانی طی برنامه زمانبندی که اعلام کرده تا سال ۲۰۲۵ مصرف سیگار در هر کشور باید ۳۰ درصد کاهش یابد و تا سال ۲۰۵۰ مرگ‌ومیر ناشی از سیگار ۵۰ درصد کمتر شود که این امر تلاش بسیاری می‌طلبد و با شعار دادن محقق نمی‌شود. مسجدی گفت: مردم کشورمان روزانه ۵ تا ۷ میلیارد تومان روزانه برای سیگار از جیب‌شان هزینه می‌کنند و دو برابر این رقم هزینه درمان ناشی از استعمال سیگار است که فرهنگ‌سازی در این زمینه اگرچه زمانبر است اما می‌تواند بسیار مؤثر باشد.
مصرف قلیان قبحی ندارد! به دلیل توزیع و خدمات دهی راحت قلیان در قهوه خانه‌های سنتی روند مصرف این ماده دخانی خطرناک در میان زنان و دختران جوان جامعه به شکل نگران کننده‌ای در حال افزایش است. احمد دولتخواه، فعال اجتماعی مبارزه با استعمال دخانیات در این باره می‌گوید: متاسفانه هم اکنون استعمال قلیان به راحتی در حال جایگزین شدن به جای مصرف سیگار است. وی با اشاره به نداشتن قبح مصرف قلیان در میان خانواده‌های ایرانی تاکید می‌کند: برخلاف سیگار و قبیح بودن مصرف آن قلیان کشیدن در بسیاری از خانواده‌ها برای همه افراد با ممنوعیت مواجه نیست و حتی در اغلب موارد اعضای خانواده با هم مباردت به کشیدن قلیان می‌کنند. وی با اعلام هشدار نسبت به پایین آمدن سن مصرف قلیان در میان جوانان و نوجوانان می‌افزاید: کشیدن قلیان به دلیل نداشتن قبح در میان دختربچه‌های مدرسه‌ای هم رواج فراوانی پیدا کرده است و این در حالی است که به گواه متخصصان این ماده دخانی تاثیراتی به مراتب زیاد‌تر و زیانبارتر روی جنس زن خواهد گذاشت. بنابر گفته‌های این فعال عرصه مبارزه با مصرف دخانیات رویه و آمار مصرف قلیان بیش از همه در میان جوانان شهرهای بزرگ و به‌ویژه تهران، تبریز، مشهد، اصفهان و شیراز وجود دارد. دولتخواه با اشاره به قانون منع استعمال قلیان در اماکن عمومی و قهوه خانه‌ها تصریح می‌کند: متاسفانه با این وجود هم به دلیل قدرت بالایی که مافیای دخانیات دارد هنوز این قانون در کشور اجرا نمی‌شود و این مافیا به راحتی در حال بیمار کردن جامعه ما و به خصوص نسل جوان است.
منبع: قانون
