فرارو- به گفته یک کار‌شناس بین الملل گفت: تا زمانی که توافقی میان جمهوری اسلامی ایران و قدرت‌های بزرگ در چارچوب گروه ۱+۵ حاصل نشود بعید است که گره مذاکرات فنی – حقوقی تهران – آژانس باز شود.
حسن بهشتی‌پور ضمن بیان این مطلب در گفتگو با فرارو با تاکید بر اینکه هشتمین دور مذاکرات فنی – حقوقی تهران بازهم بی‌نتیجه به پایان رسید گفت: همانطور که هم سرپرست هیات مذاکره کننده آژانس بین المللی انرژی اتمی و هم سرپرست هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران در پایان دو روز مذاکره در تهران تاکید کردند اختلافات تهران – آژانس همچنان پابرجا است.
وی افزود: هرچند در این میان علی اصغر سلطانیه نماینده دائم ایران در آژانس بین المللی انرژی اتمی و سرپرست هیات مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران تاکید کرد که در مواردی دو طرف به توافقی رسیده‌اند اما این توافق پیش از نهایی شدن قابل اجرا نیست.
این کار‌شناس مسائل بین الملل ادامه داد: از جمله توافقات احتمالی در دو روز مذاکره فنی - حقوقی که اواخر هفته گذشته انجام شد موافقت آژانس با در اختیار قرار دادن اسناد ادعایی درباره ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران است؛ اسنادی که آژانس تا پیش از این از در اختیار قرار دادن آن به ایران خودداری می‌کرد اما بر مبنای آن اتهاماتی را علیه جمهوری اسلامی ایران مطرح می‌کرد.
وی تصریح کرد: با این حال همین اسناد هم به گفته علی اصغر سلطانیه تا پیش از نهایی شدن توافقات تهران – آژانس یعنی تدوین مدالیته یا برنامه کاری پاسخگویی به سوالات و ابهامات حول محور ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران امکان پذیر نیست.
بهشتی‌پور افزود: این اسناد هم در نهایت در چارچوب توافق کلی بر سر مدالیته همکاری در اختیار ایران قرار خواهد گرفت، هر چند نهایی شدن مدالیته همکاری چندان آسان به نظر نمی‌رسد.
وی با اشاره به برخی اختلافات تهران و آژانس گفت: هیات مذاکره کننده آژانس بین المللی انرژی اتمی این بار بر خلاف گذشته با نفراتی بیشتری یعنی هشت نفر به تهران سفر کرد که بر اساس آنچه رویترز اعلام کرده بود برخی اعضای این هیات با خود کیف‌های فلزی به همراه آورده بودند که در بازرسی از تاسیات هسته‌ای به کار می‌رود.
این کار‌شناس مسائل بین الملل افزود: بر این اساس تمرکز اصلی هیات مذاکره کننده آژانس بر بازدید از سایت پارچین است و انتظار آن‌ها هم این بود که در جریان سفر به تهران موفق به بازدید و بازرسی از این سایت شوند در حالی که ابتدا به ساکن جمهوری اسلامی ایران اعلام کرده است که مخالفتی با بازدید بازرسان آژانس از سایت پارچین ندارد اما بازدید بازرسان از این سایت را منوط و مشروط به تدوین مدالیته همکاری و اخذ تعهد از آژانس شده است.
بهشتی‌پور ادامه داد: مهم‌ترین تعهدی که جمهوری اسلامی ایران به دنبال آن است تا از آژانس اخذ کند، این است که آژانس در صورتی که از پارچین بازدید کرد و بازرسی‌های مورد نظر را انجام داد یک بار برای همیشه پرونده این سایت را مختومه اعلام کند.
وی تصریح کرد: این درخواست منطقی است که جمهوری اسلامی ایران مطرح می‌کند چرا که تاکید دارد اولا این سایت نه هسته‌ای بلکه نظامی است بنابراین امکان بازدید‌گاه و بیگاه بازرسان از این سایت وجود ندارد و ثانیا پیش از این بازرسان آژانس در سال ۲۰۰۵ دوبار امکان بازدید از این سایت را پیدا کرده بودند و در همان زمان پرونده این سایت مختومه شده بود بنابراین معنا ندارد که باز هم پس از بازدید تازه بار دیگر آژانس درخواست بازدید از این سایت را مطرح کند.
این کار‌شناس مسائل بین الملل تاکید کرد: با این حال تاکنون آژانس حاضر به پذیرش درخواست جمهوری اسلامی ایران نکرده است و حاضر نشده است که این اختیار را از خود سلب کند چرا تا هر وقتی که لازم شد از تاسیسات مورد نظر خود در ایران در چارچوب پروتکل الحاقی بازدید کند.
وی افزود: این در حالی است که جمهوری اسلامی ایران همچون بسیاری از کشورهای جهان پروتکل الحاقی را امضا نکرده است بنابراین تعهدی برای اجرای آن ندارد.
بهشتی‌پور ادامه داد: جدا از آن جمهوری اسلامی ایران در مذاکرات خود با آژانس تاکید دارد که بر پایه الگوی مدالیته همکاری‌های تهران – آژانس که در دوره محمد البرادعی و علی لاریجانی تدوین شده بود مدالیته جدی بنا گذاشته شود به طوری که پس از ارایه سوالات آژانس جمهوری اسلامی ایران به ترتیب به آن‌ها پاسخ دهد تا نسبت ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای رفع اتهام شود و در پایان پرونده این سوالات و اتهامات برای همیشه مختومه شود.
این کار‌شناس مسائل بین الملل تصریح کرد: همچنین جمهوری اسلامی ایران معتقد است که پس از آنکه پرونده سوالات حول محور ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای ایران مختومه شد پرونده هسته‌ای ایران در آژانس و شورای حکام به روال عادی بازگردد و روند اتهام زنی‌های‌گاه و بیگاه به برنامه هسته‌ای ایران در جلسات شورای حکام متوقف شود.
وی درباره اینکه چرا آژانس تاکنون با این درخواست‌های جمهوری اسلامی ایران موافقت نکرده است گفت: موانع پیش روی پرونده هسته‌ای ایران بیش از آنکه فنی و حقوقی باشد سیاسی است و مذاکرات فنی – حقوقی تهران – آژانس هم به همین دلیل و در پی فشارهای قدرت‌های بزرگ از جمله آمریکا و متحدانش بی‌نتیجه مانده است.
بهشتی‌پور افزود: بر این اساس بهترین راه حل این است که تا پیش از برگزاری مذاکرات بعدی تهران- آژانس که ۲۴ بهمن ماه برگزار می‌شود، جمهوری اسلامی ایران برنامه ریزی‌های لازم برای برگزاری مذاکرات سیاسی با ۱+۵ را انجام دهد تا هر چه سریع‌تر باب این مذاکرات باز شود.
این کار‌شناس مسائل بین الملل در خاتمه گفت: تا زمانی که توافقی میان جمهوری اسلامی ایران و قدرت‌های بزرگ در چارچوب گروه ۱+۵ حاصل نشود بعید است که گره مذاکرات فنی – حقوقی تهران – آژانس باز شود.
