آتش سوزی در نمایشگاه پائیزه استان بار دیگر آسیب‌پذیر بودن مکان‌های عمومی را به مسئولان و شهروندان گوشزد کرده است، به ویژه زمانی که محل دائمی نمایشگاه‌های بین‌المللی فاقد سیستم اعلام و اطفای حریق باشد.
به گزارش مهر، نمایشگاه پائیزه استان که از 170 غرفه تشکیل شده بود قرار بود کالاهای مورد نیاز شهروندان به ویژه دانش آموزان و دانشجویان را به صورت مستقیم عرضه کند اما آتش سوزی در این نمایشگاه، رشته‌های مسئولان را پنبه کرد.
هر چند که علت آتش‌سوزی نمایشگاه دائمی استان غیرعمد و بر اثر اتصالی برق اعلام شده اما به گفته رئیس سازمان آتش نشانی و خدمات ایمنی برای جلوگیری از این‌گونه حوادث باید مسائل ایمنی چون نصب سنسور ضد حریق و... در چنین اماکنی رعایت شود تا شاهد چنین حادثه‌هایی نباشیم.
این گفته عباس جعفری از آنجا حائز اهمیت است که محل دائمی نمایشگاه‌های استان چندین سال است که سیستم اعلام و اطفای حریق ندارد و مسئولان سازمان تجارت و شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی به عنوان بهره‌بردار محل و مجری برگزاری این نمایشگاه فقط با گفتن این جمله که "سیستم اعلام و اطفای حریق قبلا از کار افتاده است" اکتفا کردند.
نادیده گرفتن استانداردهای برق‌کشی
علاوه بر این، الزام به رعایت استانداردهای استفاده از برق یکی از ابتدایی ترین مقدمات برپایی نمایشگاه‌های عمومی محسوب می‌شود که در این نمایشگاه نادیده گرفته شده و امکان دخل و تصرف غرفه‌داران برای سیم‌کشی‌های غیراستاندارد مهیا بود.
علی اخوان قربانی مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی که مجری برگزاری نمایشگاه پائیزه استان بود، در این مورد اظهار کرد: مجری اجازه دخل و تصرف در ساختمان نمایشگاه را نداشته و کابل‌کشی به صورت هوایی انجام شده نه زمینی.
این در حالی است که امیر محمدی‌چهر معاون بازرگانی داخلی سازمان صنعت، معدن و تجارت استان معتقد است که برق کشی نمایشگاه استانداردهای لازم را دارد ولی مشکلی که باعث اتصالی شده، مربوط به سیم‌هایی است که مجری برگزاری نمایشگاه داخل غرفه‌ها رد کرده است وگرنه این آتش سوزی هیچ ارتباطی با سیم کشی اصلی نمایشگاه ندارد.
عدم نظارت کافی
مالکیت محل دائمی نمایشگاه‌های استان برعهده استانداری است و این ساختمان برای بهره‌برداری شرکت‌ها و بخش‌های مختلف به سازمان صنعت، معدن و تجارت واگذار شده است، اما گویا سهل انگاری‌ها و بیتدبیریها حکایت از آن دارد که این نهادها با اجاره دادن ساختمان محل دائمی نمایشگاهها نظارت کافی بر روند برگزاری نمایشگاه ندارند و صرفا بر روی قیمت کالاها نظارت می‌کنند.
این مسئله در جریان آتش سوزی نمایشگاه نمود بیشتری پیدا کرد به گونه‌ای که محمدی‌چهر اظهار کرد: ما از تمامی مجریان نمایشگاه تعهد می‌گیریم که غرفه‌ها و نمایشگاه را بیمه کنند و وارد جزئیات نمی‌شویم ولی اگر قرار باشد حق و حقوقی از غرفه داران ضایع شود وارد عمل می‌شویم.
این گفته محمدی‌چهر اگرچه منطقی است اما روی دیگر سکه را باید در نظر گرفت. اینکه چرا مالک و بهره‌بردار محل دائمی نمایشگاه‌های استان (استانداری و سازمان صنعت)، عدم رعایت نکات مهمی مثل برق کشی و نادیده گرفتن رویکرد پیشگیری از بروز حوادث را به متولی برگزاری نمایشگاه گوشزد نکرده و یا حتی مانع از برگزاری این نمایشگاه بدین شکل نشده‌اند؟ مسئله‌ای است که پیگیری سازمان‌های نظارتی را برای بررسی بیشتر می‌طلبد.
زمانی که نمایشگاهی در این مکان برگزار می‌شود مسئولان استان برای بریدن روبان و افتتاح آن اشتیاق وافری نشان می‌دهند اما وقتی چنین حوادثی رخ می‌دهد - به گفته خودشان - به جزئیات امور کاری ندارند.
البته وقوع این حادثه عرصه جدیدی را برای نهادهای مسئول می‌گشاید که بررسی بیشتری در نحوه واگذاری این ساختمان به شرکت‌های متولی برگزاری نمایشگاه و دقت در انتخاب شرکت‌های دارای صلاحیت داشته باشند.
چراکه مدیران 5 شرکت برگزارکننده نمایشگاهها در سال 90 با ارسال نامه‌ای سرگشاده به رئیس سازمان صنعت، معدن و تجارت از عدم انتخاب شرکت‌های دارای صلاحیت بیشتر که در سال گذشته نمایشگاه‌های منظمی را برپا کرده بودند گلایه کرده‌اند.
مسئله دیگر، بیمه نمایشگاه پائیزه است که تناقض‌گویی دست اندرکاران امر حکایت از ناگفته‌های زیادی دارد. اصولا شرکت‌های بیمه گذار پیش از قبول تعهدات، از محل برگزاری نمایشگاه بازدید می‌کنند تا بر اساس گزارشی که از محل مورد نظر تهیه می‌شود نسبت به بیمه آن اقدام کنند.
در اینجا این سئوال پیش می‌آید که چرا شرکت بیمه نوین با این شرایط اقدام به بیمه کردن این نمایشگاه کرده است؟
امتناع از اعلام پرداخت سقف خسارت
مریم مطوف سرپرست بیمه نوین شعبه قم در پاسخ به این دغدغه گفت: ما با دیدن شرایط نمایشگاه، آن را بیمه کردیم، بنابراین بیمه نوین خسارت غرفه‌داران را پرداخت می‌کند.
وی که علت آتش سوزی در نمایشگاه را اتصالی برق عنوان کرد، گفت: قرار بود بعد از پایان ساعت بازدید نمایشگاه، برق سالن به صورت کلی قطع شود ولی این کار به خاطر وجود غرفه‌های عرضه لبنیات انجام نشد و کارشناس بیمه اظهار کرده بود که ای کاش این مسئله را از قبل اطلاع داده بودند.
مسئله دیگری که نشان دهنده ضعف در مدیریت نمایشگاه و آشفتگی دست اندرکاران است، تناقض در اعلام خسارت‌های وارد شده به غرفه داران است.
آن گونه که سرپرست بیمه نوین شعبه قم گفته است هشت غرفه در این نمایشگاه به صورت 100 درصد خسارت دیده و اجناس 50 غرفه نیز دودزده شده که خسارت‌های وارد شده به غرفه‌داران در صورتجلسه‌ای اعلام شده است، اما قربانی مدیرعامل شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی استان معتقد است که 25 غرفه در این نمایشگاه دچار خسارت‌های دودزدگی شده است.
علاوه بر این شایعاتی درباره نحوه بیمه کردن غرفه‌های نمایشگاه مطرح شده که بررسی آن با اظهارات متناقض دست اندرکاران امر خالی از لطف نیست.
سرپرست بیمه نوین در پاسخ به سئوالی که از وی در مورد سقف پرداخت خسارت به غرفه داران پرسیده می شد، از اعلام مبلغ آن خودداری کرده و بیان آن را حق قانونی شرکت نمایشگاه‌های بین المللی دانست.
این در حالی است که قربانی هم از بیان سقف پرداخت خسارت امتناع کرده که این عدم پاسخگویی شفاف به جریان اطلاع رسانی، شایعات مطرح شده را قوت می‌بخشد.
آن گونه که سرپرست بیمه نوین گفته است، شرکت نمایشگاه‌های بین‌المللی در ازای پرداخت 41 هزار تومان، غرفه‌های این نمایشگاه را به مدت چهار روز بیمه کرده است.
خطر از بیخ گوش رد شد
آتش سوزی در نمایشگاه پائیزه نوعی تهدید جدی بود که نشان دهنده آسیب پذیر بودن اماکن عمومی است، اما سرعت عمل آتش نشانی در حضور به موقع و مهار آتش مانع از واردشدن خسارت بیشتر و فاجعه بزرگ‌تر شده است.
به گفته جعفری مدیرعامل سازمان آتش نشانی، در صورتی که آتش‌نشانان دیر به محل اعزام می‌شدند در طول 10 دقیقه اجناس داخل نمایشگاه خاکستر می‌شد و سقف آن فرو می‌ریخت.
پس از اعلام این حادثه، خودروهای آتش‌نشانی در مدت زمان یک دقیقه خود را به محل حادثه رساندند اما وجود غرفه‌های عرضه نوشت افزار و... باعث تشدید حریق شده بود.
به گفته جعفری در این عملیات 30 نفر از نیروهای آتش‌نشانی برای خاموش کردن آتش حضور داشتند، که دو نفر از آنها دچار برق گرفتگی شده و یک نفر هم دچار دود گرفتگی با حالت خفگی شده بود.
نمایشگاه پائیزه استان زمانی طعمه حریق شد که هیچ یک از شهروندان و غرفه‌داران در آن حضور نداشتند، ولی اگر روزی همین بیتدبیریها و رعایت نکردن استانداردهای ایمنی بلای جان شهروندان شود چه کسی پاسخگو خواهد بود؟
