نمی‌دانند ما را به کجا می‌برند!

فرارو- یک نماینده مجلس گفت: «مجموع این مباحث این مسئله را روشن می کند که مدیریت، مدیریت کارایی نیست. یعنی چه وزارت اقتصاد و چه بانک مرکزی دقیقا نمی دانند ما را به کجا می برند. این دو نهاد ما را در ورطه امواج اقتصادی ناشی از بازیگری ارز قرار دادند و امکان غرق شدن کشتی وجود دارد و البته امکان به سلامت رسیدن آن هم وجود دارد و این به معنای ضعف مدیریت است.»

قیمت دلار امروز دوشنبه در بازار آزاد تهران به 3230 تومان رسید. این در حالی است که نرخ دلار در مرکز مبادلات 2672 تومان اعلام شده است. با توجه به قيمتي كه براي دلار در امروز اعلام شده نرخ آن از روز چهارم مهرماه كه مركز مبادلات ارزي آغاز به كار كرده است بيش از 300 تومان افزايش داشته است كه بيشترين افزايش طي اين مدت مربوط به امروز است.

از سوی دیگر پس از صحبت های دیروز نادران مبنی بر اینکه دولت تعمدا بازار ارز را آشفته نگاه داشته است؛ امروز سخنگوی طرح مبادلات ارزی تاکید کرد: اتاق ارزی را برای کمک هرچه بیشتر به تجار و واردکنندگان در تامین مایحتاج مورد نیاز کشور راه‌اندازی کرده‌ایم و هدف جبران کسری بودجه نداریم.

ایرج ندیمی عضو کمیسیون اقتصادی مجلس در گفتگو با فرارو گفت: «گران شدن یک کالا یا خدمت باید دلیل داشته باشد. ما باید دلایل گران شدن ارز را جستجو کنیم.»

وی ادامه داد: «برخی می گویند در این رابطه سه گانه تقنین، مدیریت و نظارت مطرح است. به عبارت دیگر این افراد معتقدند در گران شدن ارز یکی از این سه مورد مشکل دارد. یعنی یا سیاست ها مشکل دارد یا مدیریت دارای ضعف است و یا نظارت کار خود را به خوبی انجام نمی دهد.»

نماینده مردم لاهیجان و سیاهکل در مجلس اظهار کرد: «در رابطه با اتاق مبادلات ارزی دولت عنوان کرده ارز را در این مرکز با نرخ دو درصد زیر قیمت بازار ارائه می کند. معنای این حرف این است که در مسئله نرخ ارز، بازار به رسمیت شناخته شده است و نه سیاست ها. یعنی سیاست گذار دولت و بانک مرکزی نیستند؛ بلکه بازار تعیین کننده نرخ ارز است.»

وی تصریح کرد: «بنابراین معنای این حرف این است که دولت تنها می خواهد ارز بفروشد. لذا در مسئله نرخ ارز باید این سوال را پرسید که دولت بازیگر و مداخله گر است یا تماشگر و مقلد است.»

وی ادامه داد: «اگر دولت، بازیگر باشد باید از طریق صرافی ها عمل کند. یعنی به صرافی هایی که مجوز دارند خط دهد که چطور عمل کنند. اگر تماشاگر است و نگاه می کند که در بازار چه اتفاقی می افتد که همان عمل را به منفعت خود انجام می دهد.»

ندیمی گفت: «مسئله دیگر که وجود دارد این است که برخی سوال می کنند دولت از این کار چه نتیجه ای می خواهد بگیرد؟ در این رابطه دو سه بحث وجود دارد. عده ای می گویند دولت ارز را هم مانند نفت یک کالا می بیند. یعنی اگر نفت فروخته و ارز دریافت کرده، این ارز در واقع همان کار متبلور است.»

وی ادامه داد: «به تعبیر دیگر دولت معتقد است فروش ارز مانند فروش نفت است و دولت که نمی تواند نفت را حراج کند. لذا دولت معتقد است نباید اجازه دهد درآمد حاصل از ارز یا همان نفت متبلور در خدمت اشخاص باشد. بنابراین این افراد معتقدند دولت از این جهت که ثروت ارز ناشی از فروش نفت را به دست سوداگران ندهد این سیاست را در پیش گرفته است.»

وی خاطرنشان کرد: «اینجا دو مطلب وجود دارد. اول اینکه آیا واقعا ارز و اقتصاد ایران به هم وابسته هستند یا خیر؟ اگر وابسته است و بازار ایران حدود شصت تا هشتاد میلیارد دلار به صورت رسمی و بیست تا سی میلیارد دلار به صورت غیررسمی چه در کالای واسطه ای و چه در کالای سرمایه ای و حتی کالای مصرفی به دلار وابسته است؛ آیا نباید سیاستی انتخاب کرد که بر اساس آن کالا ارزانتر به دست مردم برسد. آیا دولت حق دارد رفتاری داشته باشد که آن رفتار موجب گرانی کالا شود؟»

وی تصریح کرد: «لذا ما می توانیم بگوییم اقتصاد ایران اصلا متاثر از نفت نیست و اگر هست روش کنونی موجب گران تر  شدن کالا می شود که این امر این نگرانی را در پی دارد که مردم در رابطه با موضوع خرید و زندگی دچار مشکل شوند.»

این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس ادامه داد: «البته دولت در این رابطه توجیهی می آورد و آن پر رونق شدن صادرات است. دولت می گوید وقتی ارز به قیمت واقعی برسد، صادرات توجیه پیدا می کند.»

وی افزود: «اما در اینجا این سوال مطرح می شود که آیا واقعا این صادرات در مجموع به نفع اقتصاد ایران است؟ اگر به نفع اقتصاد ایران است، گرانی ناشی از کمبود را چگونه توجیه می کنیم؟ یعنی وقتی کالا به اندازه کافی تولید نشود و یا بخشی از این تولید در راستای صادرات از کشور خارج شود، دولت گرانی و کمبود را چگونه مدیریت می کند؟»

وی تاکید کرد: «لذا مجموع این مباحث این مسئله را روشن می کند که مدیریت، مدیریت کارایی نیست. یعنی چه وزارت اقتصاد و چه بانک مرکزی دقیقا نمی دانند ما را به کجا می برند. این دو نهاد ما را در ورطه امواج اقتصادی ناشی از بازیگری ارز قرار دادند و امکان غرق شدن کشتی وجود دارد و البته امکان به سلامت رسیدن آن هم وجود دارد و این به معنای ضعف مدیریت است.»

این نماینده مجلس درباره صحبت هایی مبنی بر تعمد دولت در آشفته نگاه داشتن بازار ارز گفت: «ما از دولت سوال می کنیم که درآمد مازاد را برای چه می خواهد؟ اگر ما یک حساب واحد ارزی داشته باشیم و همه پول ها به یک حساب برود و بر آن کنترل صورت بگیرد ما می توانیم به این سوال پاسخ دهیم. به همین دلیل ما یک طرح دو فوریتی آماده کردیم راجع به اینکه هر درآمد ارزی باید به یک حساب برود.»

وی ادامه داد: «سوال ما از رئیس بانک مرکزی این است که درآمد حاصل از فروش ارز با قیمت بیش از نرخ مرجع (1226 تومان) کجا صرف می شود؟ آیا صرف پروژه های عمرانی می شود، صرف حقوق و دستمزد می شود، صرف یارانه ها می شود یا در حسابی نگاه داشته می شود؟ این پول کجا صرف می شود؟»

وی افزود: «اگر به این سوال پاسخ روشنی بدهند و عنوان کنند اجازه های قانونی کاری که انجام می دهند چیست؛ بسیاری از آن اتهامات رفع می شود؛ اما اگر پاسخ ندهند، آن اتهامات تقویت می شود. بنابراین راه پاسخ به شبهات این نیست که بگویند نه. بلکه باید بگویند کجا مصرف می شود.»

وی تاکید کرد: «لذا بانک مرکزی باید به این سوالات پاسخ دهد. 1- تاکنون چه میزان درآمد حاصل شده است؟ 2- این درآمدها به کدام حساب واریز شده است؟ 3- محل هزینه این درآمد چیست؟»

ندیمی گفت: «ما در این رابطه یک طرح دو فورتی دیگر آماده کردیم که به جای رئیس کل بانک مرکزی، وزیر اقتصاد باید مسئول این موضوع شود تا پاسخگو باشد. مشکل این است که نه وزیر اقتصاد و نه رئیس بانک مرکزی به جزئیات پاسخی نمی دهند. جواب آنها کلی است که این جواب مردم را اقناع نمی کند. اینها چون شفاف نیستند مردم احساس کم صداقتی می کنند.»

وی در توضیح طرح های مجلس در ارتباط با مسئله ارز گفت: «ما پیش از آنکه آقایان را به مجلس فرا بخوانیم حداقل دو طرح ارزی را یک شنبه تا چهارشنبه آینده مطرح خواهیم کرد.»

وی ادامه داد: «یک طرح این است که صاحب موضوع مشخص شود. مثلا تبصره ذیل ماده 89 قانون برنامه را اصلاح می کنیم و عنوان می کنیم وزیر اقتصاد جانشین رئیس کل بانک مرکزی و رئیس شورای پول و اعتبار می شود تا به مجلس نگوید این مسئله در حوزه مسئولیت من نیست و به من ارتباطی ندارد.»

وی افزود: «ما ایشان را مسئول می کنیم چرا که حوزه نظارت بر وزیر آسان تر است. دومین طرح نیز همانطور که عرض کردم این است که تمامی درآمدهای ارزی به یک حساب واریز شود تا در این شرایط بتوانیم نظارت خود را اعمال کنیم.»