پایبندی و التزام عملی نامزدان انتخاباتی و عوامل اجرایی انتخابات به قواعد و اصول یک رقابت سالم و اخلاقمدارانه، توصیه اکید و صریح مقام معظم رهبری در تمام انتخابات در ادوار گذشته بوده و از این منظر، ایشان حضور حداکثری مردم در انتخابات را پیگیری کرده‌اند.
قطعا یکی از کلیدی‌ترین عوامل موثر در حضور پرشور و حداکثری آحاد مردم در انتخابات، رعایت "اخلاق انتخاباتی" از سوی تمام عوامل و دست‌اندرکاران دخیل در امر برگزاری انتخابات است.
پایبندی و التزام عملی نامزدان انتخاباتی و عوامل اجرایی انتخابات به قواعد و اصول یک رقابت سالم و اخلاقمدارانه، توصیه اکید و صریح مقام معظم رهبری در تمام انتخابات در ادوار گذشته بوده و از این منظر، ایشان حضور حداکثری مردم در انتخابات را پیگیری کرده‌اند.
مقام معظم رهبری در دیدار با كارگزاران حج در سال 87 با تاکید بر این نکته که "انتخابات بايد در فضاي آرام و با صفا انجام گيرد و دور از تشنّج و درگيري و فضاي نفرت باشد"، اظهار داشتند: «فضاي خشونت سياسي و تشنّج سياسي و نفرت، به حال انتخابات مضرّ است. يك عدّه را از عرصه حضور در انتخابات بيزار مي‌كند؛ يك عدّه را دچار ترديد مينمايد، دلها را ميميراند و اميدها را ميكاهد. من ميبينم متأسفانه بعضيها با اظهارات خود در برخي از اين نوشتجاتي كه منتشر ميشود، سعي ميكنند فضاي نفرت را بر جامعه حاكم كنند.»
جنجال‌های بیهوده و جناحی در فضای منتهی به ایام انتخابات و موج تخریب‌های گسترده از سوی طیف‌های مختلف حاضر در صحنه رقابت، آفت جدی و ریشه‌ای در عدم حصول به برگزاری یک انتخابات رقابتی سالم و البته با حضور حداکثری مردم است.
بر این اساس رعایت قواعد و موازین اخلاق انتخاباتی از سوی نامزدان حاضر در میدان رقابت و از سوی هوادارن و سایر فعالان سیاسی و ... می‌تواند به صورت مستقیم بر نتایج انتخابات و میزان حضور مردم در پای صندوق‌های رای موثر و تعیین‌کننده باشد.
رهبر معظم انقلاب نیز طی دیداری با مردم قم در سال 86 ضمن هشدار به نامزدان انتخاباتی به پرهیز از بداخلاقی و اهانت به یکدیگر متذکر شدند: «در انتخابات با كرامت رفتار كنند همه؛ چه آنهايي كه نامزد مي شوند، چه آنهايي كه طرفدار آنهايند، چه آنهايي كه مخالف با بعضي از نامزدها هستند. جناح‌هاي مختلف كشور، بداخلاقي و بدگويي و اهانت و تهمت و اين حرف‌ها را مطلقاً راه ندهند. اين از آن چيزهايي است كه اگر پيش بيايد، دشمن از او خوشحال ميشود.»
با مروری بر تاکیدات و تذکرات مقام معظم رهبری در طول سالیان اخیر به روشنی می‌توان به یک منشور اخلاقی در حوزه انتخابات دست یافت که این منشور اخلاقی می‌تواند راه‌گشای بسیاری از مشکلات و بداخلاقی‌های سیاسیون در انتخابات مختلف باشد.
رهبری معظم در تمام انتخابات ضمن هشدار نسبت به پرهیز از بداخلاقی‌های انتخاباتی در عین حال رقابت‌های سالم انتخاباتی را برای مردم دارای "فایده و نفع" نیز دانسته و فرموده‌اند: «از همه مردم از همه قشرها در اين مسئوليت بزرگ شركت كنند و در اين ميدان رقابت كه يك عرصه رقابت مثبت است - رقابت انتخاباتي، جزء رقابت‌هاي مثبت و داراي فايده و نفع است براي مردم؛ ميدان رقابت انتخاباتي است - ... از بداخلاقي‌هاي انتخاباتي بايد به شدت پرهيز كنند؛ بدگويي كردن، اهانت كردن، تهمت زدن، براي عزيز كردن خود و يا نامزد مورد نظر خود، ديگران را و رقبا را در چشم مردم خوار كردن، اينها راه‌ها و روش‌هاي صحيح و اسلامي نيست. رقابت بايد باشد؛ رقابت مثبت و پرشور، اما با رعايت موازين اخلاقي.» (1)
اما از سویی باید به این نکته توجه داشت که صرفا بازگویی موازین اخلاقی در انتخابات توسط نامزدان انتخاباتی و هوداران آنها نمی‌تواند کوچکترین اثر و فایده‌ای در راستای سالم‌سازی این فضا داشته باشد بلکه التزام عملی به اخلاق انتخاباتی و پرهیز جدی از هرگونه تخریب و اهانت به رقباست که می‌تواند حرکت صحیح در جاده اخلاق انتخاباتی تلقی شود و در واقع وجه عمده تمایز رقابت در جامعه اسلامی و جوامع غربی، ملتزم بودن عملی به موازین اخلاقی و دینی است؛ در همین راستا مقام معظم رهبری با توجه بر این اصل تاکید دارند: «در دموكراسي‌هاي غربي، صلاحيت‌هاي خاصي موردنظر است كه عمدتا در اين صلاحيت‌ها، وابستگي‌هاي حزبي رعايت ميشود. هم كساني كه نامزد مي‌شوند، هم آنهايي كه نامزد ميكنند و هم آنهايي كه به نامزدها رأي مي‌دهند، در واقع به اين حزب يا به آن حزب رأي مي‌دهند ... در نظام جمهوري اسلامي غير از دانايي و كفايت سياسي، كفايت اخلاقي و اعتقادي هم لازم است. افرادي نگويند كه اخلاق و عقيده مسئله شخصي انسان‌هاست. بله، اخلاق و عقيده مسئله شخصي انسان‌هاست اما نه براي مسئول. من اگر در جايگاه مسئوليت قرار گرفتم و اخلاق زشتي داشتم؛ فهم بدي از مسائل جامعه داشتم و معتقد بودم كه بايد جيب خودم را پر كنم، نمي‌توانم به مردم بگويم اين عقيده و اخلاق شخصي من است و اخلاق و عقيده ربطي به كسي ندارد! براي يك مسئول عقيده و اخلاق مسئله شخصي نيست؛ مسئله‌اي اجتماعي و عمومي است؛ حاكم شدن بر سرنوشت مردم است. آن كسي كه به مجلس مي‌رود، يا به هر مسئوليت ديگري در نظام جمهوري اسلامي مي‌رسد، اگر فاسد، بيگانه‌پرست و در خدمت منافع طبقات برخوردار جامعه بود، ديگر نمي‌تواند نقشي را كه ملت و طبقات محروم مي‌خواهند، ايفا كند.»(2)
اما یکی از ابزار‌های بسیار تاثیرگذار در عرصه انتخابات و البته حاکمیت و یا عدم حاکمیت اخلاق انتخاباتی، رسانه‌ها هستند که نوع مواجهه آنها با مقوله انتخابات می‌تواند تعیین‌کننده بخش عمده‌ای از معادلات در این عرصه و برگزاری یک انتخابات سالم رقابتی باشد.
بزرگ‌نمایی برخی اختلافات و سلایق در عرصه انتخابات و ورود به قلم‌فرسایی برای تخریب نامزدهای رقیب از سوی رسانه‌ها، کشنده‌ترین سم برای فضای سالم انتخاباتی است کما اینکه رهبری نیز در مقاطع مختلف برای نکته کلیدی تاکید داشته‌اند:
«نكته اي كه در باب انتخابات عرض ميكنم، اين است كه فضاي انتخابات بايد سالم باشد. نبايد عدّهاي با قلم و بيان و مطبوعات و عدّهاي هم با ابراز مخالفت با فلاني يا طرفداري از اين نامزد يا آن نامزد، فضا را آلوده كنند. كساني كه به اسلام احترام ميگذارند، كساني كه قدر و ارزش جمهوري اسلامي را ارج مينهند، كساني كه از ما حرفشنوي دارند، در هر جاي كشور هستند، از همين اوّل كار مراقب باشند. كارشكني نسبت به ديگران، لجنپراكني عليه اين نامزد يا آن نامزد، بدگويي كردن و افشاگريهاي بي‌پايه و اساس نسبت به اشخاص، همه اينها كارهاي ممنوع و ضدّ‌ارزش و خلاف مشي جمهوري اسلامي و خلاف حق است. از اين كارها اجتناب كنند.»(3)
........................................................................................
1.بيانات مقام معظم رهبري در ديدار مردم شهرستان ابركوه استان يزد ۱۳۸۶/۱۰/۱۵
2. بيانات رهبر معظم انقلاب اسلامي در اجتماع بزرگ مردم قزوين۱۳۸۲/۰۹/۲۵
3. بيانات در جمع كثيري از مردم استان گيلان در استاديوم شهيد عضدي شهرستان رشت-
۱۱/۰۲/۱۳۸۰
