امیرعلی ابوالفتح کارشناس مسائل بینالملل در گفتگو با فرارو
امیرعلی ابوالفتح تحلیلگر مسائل بینالملل با اشاره به اینکه نباید چک سفید امضا به آمریکاییها داد، خاطرنشان کرد: اینکه ما بتوانیم آمریکا را وادار کنیم به صورت بلندمدت در برجام بماند، بستگی به عملکرد خودمان دارد و این موضوع را نه در واشنگتن، بلکه باید در تهران دنبال کرد، اگر بتوانیم در حوزه افزایش توان ملی در سه موضوع، اقتصادی نظامی و انسجام داخلی اقدامات موثری انجام دهیم، میتوانیم امیدوار باشیم که برجام برای بلندمدت باقی خواهد ماند.
سابقه اروپا در برجام نشان میدهد که اروپاییها تمایلی به کنشگری ندارند و بیشتر اهل واکنش هستند. در یک مورد، اروپا به کنشگری نزدیک شد و آن زمانی بود که مکانیسم حل اختلاف را فعال کرد که در این مورد نیز اروپاییها از مواضع خود عقب نشینی کردند و مهلت این مکانیسم را به طور نامحدود تمدید کردند. اما با توجه به اینکه یک موعد مهم برجامی (رفع تحریمهای تسلیحاتی ایران) در حال نزدیک شدن است، اروپا ممکن است این بار به کنشگری مجبور شود.
«ایرانیها، دست روی دست نخواهند گذاشت و تا لحظه آخر مبارزه خواهند کرد. شاید طبق معمول، گامهای هستهایشان را به بعد از اجرایی شدن رفع تحریمهای تسلیحاتی موکول خواهند کرد.»
ایالات متحده معافیتهای تحریمی مربوط به همکاریهای صلحآمیز هستهای با ایران را طی ۶۰ روز آینده لغو میکند و آن را تمدید نخواهد کرد.
بلومبرگ:
واشنگتن بعد از خروج از برجام در راستای سیاستی موسوم به «فشار حداکثری» به اقداماتی تحریکآمیز مانند قرار دادن نام سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در فهرست سازمانهای اصطلاحاً تروریستی، ترور سردار «قاسم سلیمانی»، فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و تحریم مقامهای بلندپایه ایران روی آورده است.
بنابراین، میتوان تصور کرد که در ماههای آینده نبرد دیپلماتیک میان ایران و آمریکا در زمینه تحریمهای تسلیحاتی شدت گیرد. مشکل اصلی آمریکاییها این است که با ادامه روند فعلی، شورای امنیت سازمان ملل ممکن است تحریم تسلیحاتی را تمدید نکند. از همین رو آمریکا احتمالا دنبال راهی برای برهم زدن برجام است تا کار به رفع تحریم تسلیحاتی ایران نکشد. پمپئو که قبلا در محافل خصوصی گفته بود هدف کارزار «فشار حداکثری» آمریکا شوراندن مردم ایران است، فرصت را برای لغو تدریجی معافیتهای هستهای و نابودی کامل برجام مهیا میبیند.
اکنون اگر معافیتهای باقیمانده لغو شوند برجام آسیب جدی خواهد دید و شاید دیگر نتوان آن را زنده نگه داشت. چون همکاری سایر اعضای این توافق با برنامه هستهای ایران از لغو معافیتها تاثیر خواهد پذیرفت. از همه مهمتر، احتمالا فعالیتهای نظارتی آژانس بین المللی انرژی اتمی در ایران نیز مختل شود، امری که اگر اتفاق بیافتد، راه را برای طرح ادعاها درباره ماهیت برنامه هستهای ایران هموار خواهد کرد.
کارشناسان مسائل هستهای در غرب نگرانی مهمی را مطرح میکنند. آنان میگویند عدم تمدید معافیتهای هستهای، عملا سایر اعضای برجام را مجبور میکند که فعالیت در پروژههای هستهای در فردو و اراک را رها کنند. امری که نقض برجام تلقی خواهد شد و ایران را به خروج از این توافق ترغیب خواهد کرد.