اصلاح طلبان

تصور بزرگان اصلاح‌طلب این بود که بعد از نرمال‌سازی می‌توان به توسعه سیاسی بازگشت اما این‌گونه نشد و همه‌چیز به‌ دلیل شرایط جهانی- منطقه‌ای به حالت تعلیق درآمد. توسعه سیاسی به محاق رفت و «برجام» که قرار بود توسعه اقتصادی را به ارمغان بیاورد، با شکاف روبه‌رو شد. این تعلیق به بدنه اصلاح‌طلبان نیز رسوخ کرده است. آنان هم دولت‌اند هم نادولت.

گروهی که در خیابان‌ها شعار می‌دادند با گروه اوپوزیسیون برانداز متفاوت است. آن‌هایی که شعار می‌دادند معترض وضع موجودند و می‌خواهند فضا عوض شود. کسی که می‌گوید حقوق مرا رعایت کنید، نمی‌گوید جمهوری اسلامی را عوض کنید. او فقط معترض حقوق خود است. هرکدام از این‌ها یک معنا دارد.

او همچنين به شعار «اصلاح‌طلب، اصولگرا ديگه تمومه ماجرا» اشاره كرده و اين پرسش را مطرح مي‌كند كه «خب فرضا تمومه ماجرا؛ شما چه چيزي براي گفتن داريد؟»

لازم است لاریجانی یک بازنگری در رابطه خودش و اصلاح‌طلبان هم انجام دهند. به هرحال این مسئله که اصلاح‌طلبان کاندیدای خود را معرفی کردند حاضر به حمایت از ایشان نشدند هم موضوعی است که ممکن است در آینده برای ایشان مشکل ساز شود.

بر کسی پوشیده نیست کسانی که طرح عدم کفایت روحانی را مطرح می‌کنند مخالف کارکردها نیستند بلکه مخالفان شخصی، حزبی، جناحی و تشکیلاتی رئیس‌جمهور هستند. این اشخاص که می‌گویند برجام نباشد،‌ حرف آن‌ها قبول، اگر برجام را از بین برود حال گزینه‌شان چیست؟ با چه ادبیاتی باید با دنیا صحبت کنیم؟

از آنجایی که در نهایت صحن مجلس باید هیات رئیسه مجلس را انتخاب کند، فراکسیون باید دست به محاسبه بزند و مثلا بسنجد که آیا آقای عارف نامزد هیات رئیسه شود آیا رای مجلس را به دست خواهد آورد یا خیر؟ این عضو فراکسیون امید می‌گوید بخشی از تصمیم گیری فراکسیون به جلسه فردای امیدی‌ها با دو فراکسیون دیگر است بستگی دارد. باید ببینیم آن‌ها به چه نتیجه‌ای می‌رسند.

چند سالی می‌شود که اصلاح‌طلبان در تلاش هستند که با وجود پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری، مجلس و شوراهای شهر و روستا در چند سال اخیر، مسئله گفت‌وگوی ملی را پیش ببرند اما گویا این صرفا خواسته آنها است و هنوز نهادهای حاکمیت و بخش عمده جریان اصولگرایی حاضر به قدم گذاشتن در این عرصه نشده اند

در بخش دوم قرار بود اصلاح اساسنامه و مرامنامه حزب با قانون جدید احزاب به رای گذاشته شود. آقای جلیلیان، رئیس دفتر حقوقی حزب پشت تریبون رفت و اعلام کرد که طبق قانون وزارت کشور، کاندیدا‌های شورای مرکزی حزب نمی‌توانند در هیات رئیسه حضور داشته باشند. تا اینجای کار روند دموکراتیک بود. اما ناگهان دیدیم عده‌ای بالای سن رفتند. یکی از این افراد آقای کزازی بود که عضو حزب ندا شده است. او پشت تریبون نشست. این برنامه ریزی شده و خلاف کار تشکیلاتی بود. بقیه افراد هم مشخص نبود چه کسانی بودند. یکی از آن‌ها عضو حزب هدا (همبستگی دانش آموختگان ایران) بود. ناگهان جو متشنج شد. گفتند اگر قرار است رای گیری شود قیام و قعود شود. آقای ابوالفضل کزازی هم که رئیس هیات رئیسه بود جو را متشنج کرد. گفت: ما فرزندان کروبی هستیم؛ کسانی که قائلند شورای مرکزی قبلی به دبیر کلی آقای کروبی باقی بماند قیام قعود کنند. از همان جا درگیری شروع شد.

دومین کنگره سراسری حزب اعتماد ملی با حضور برخی شخصیت‌های سیاسی و اعضای حزب، عصر جمعه ۴خرداد در کانون توحید برگزار شد.

واقعیت این است که با وجود آنکه لیست امید در مجلس اکثریت دارد، اما لیست امید الزاما لیست اصلاح طلبان نبود. در روند انتخابات مجلس بسیاری از چهره‌های مطرح در تهران یا شهر‌های دیگر ردصلاحیت شده بودند. آنچه امروز در مجلس و دولت وجود دارد همه ظرفیت اصلاح طلبان نیست و فقط بخش کوچکی از ظرفیت اصلاح طلبان است که اجازه پیدا کرده که در حاکمیت حضور داشته باشد.

اگر از همین یک آموزه دوم خرداد درس گرفته شده بود، به طور قطع اصلاح‌طلبان دچار بزرگ‌ترین اشتباه خود در انتخابات 1384 نمی‌شدند و با احتیاط و حزم رفتار می‌کردند و در این صورت بزرگ‌ترین فاجعه مدیریتی در 8 سال آینده تحویل جامعه ایران نمی‌شد.

صادق زیباکلام می‌گوید: دوم خرداد به این دلیل نقطه عطف شد که مسئولین نظام بر روی حجت الاسلام علی اکبر ناطق نوری نظر داشتند، ولی مردم به سیدمحمد خاتمی رای دادند. ناطق نوری هفت میلیون و خاتمی ۲۰ میلیون یعنی حدود سه برابر نامزد مسئولین رای آورد. عبدالله ناصری نیز می‌گوید: ما امروز حجت الاسلام ناطق نوری، رقیب جدی ۲۱ سال پیش این گفتمان را در کنار گفتمان اصلاح طلبی می‌دانیم. این یکی از دستاورد‌های جنبش دوم خرداد است.

باهنر: تا آنجا که من اطلاع دارم هر زمانی که حضرت آقا علنی درباره موضوع برجام و همچنین دیپلمات‌ها اظهار نظر فرمودند از دیپلمات‌های این میدان نبرد به نیکی یاد کردند. این‌که اینها آدم‌های متعهد، متخصص و کارشناسی هستند، محورهایی بود که در صحبت‌های رهبر معظم انقلاب درباره تیم مذاکره‌کننده آمده بود

روحانی تغییری نسبت به گذشته نداشتند و همان روحانی سال 92 تا 96 بودند اما شرایط اینگونه اقتضا می‌کرد که در برخی مسائل خویشتندارانه‌تر عمل کنند. البته جاهایی هم که لازم بود، مواضع شفاف و محکمی اتخاذ کردند. با اینحال ماجراهایی که طی این یک سال اتفاق افتاد موجب شد برخی اولویت‌ها جابه جا شوند

اصلاح‌طلبان که در زمان انتخاب محمدعلي نجفي انسجام خود را نشان دادند، در فرصت دو ماهه انتخاب شهردار دومشان با اذعان به نداشتن گزينه‌هايي که همه جوانب مورد نظر را داشته باشد، اختلافاتي دامنه‌دار داشتند که بسياري از اين اختلافات را خودشان به بيرون از دامنه حزبي مي‌کشاندند.

خروج آمریکا از توافق هسته‌ای هرچند در عرصه اقتصادی پیامدهایی برای ایران خواهد داشت اما تاثیراتی هم در فضای سیاسی کشور گذاشته است. با نگاهی گذرا به اظهار نظرها و تیترهای رسانه‌های می‌توان دریافت که جنگی علنی میان جریان‌های سیاسی با یکدیگر و با دولت به راه افتاده است.

فرارو نظر بعضی از اصلاح طلبان را جویا شده است. احمد شیرزاد، عبدالله ناصری و علی تاجرنیا فعالان اصلاح طلبی هستند که موضع حسن روحانی را موضع درستی ارزیابی می‌کنند. در ادامه نظرات این فعالان را می‌خوانید.

با حضور هرکدام از این افراد در شهرداری تهران تغییر خاصی در نحوه و چیدمان مدیریتی اصلاح‌طلبان ایجاد نخواهد شد. اما با اینحال امیدوار هستم که بتوانند نیروهایی که از دوره قبل در شهرداری باقی مانده‌اند و در کار شهرداری تهران کارشکنی می‌کنند را از ساختار این سازمان خارج کنند و نیروی کارآمد که همسو با برنامه‌های شهردار آینده است را جایگزین کنند

خطای دیگر این نگرش آنست که گویی اگر اصلاح طلبان وارد دولت نشوند، حکومت یکپارچه باقی می‌ماند. حال آنکه در ایران وضعیت «تقسیم بر دو» حاکم است. حداکثر یکسال بعد از اینکه رقیب اصلی حذف و قدرت یکدست می‌شود، بین جناح حاکم اختلاف می‌افتد. این که فکر کنیم یک جناح به قدرت برسد که با انسجام مشکلات را حل کند توهم است. مگر از آقای احمدی نژاد همسوتر داشتیم؟ او می‌گفت: آمده ام تا تیر‌های طعنه به جای رهب سراغ من بیاید. حال خود امروز در برابر کل سیستم قد علم کرده است. جالب اینکه ۴۳ نفر از وزرا و معاونینش از او اعلام برائت کردند! این سرنوشت حکومت یکدست است. چند وزیر آقایان هاشمی، خاتمی و موسوی از روسای خود برائت جسته اند؟ تقریبا هیچ کدام. چون مناسبات آن دولت‌ها تا حدی دموکراتیک و قانونی بود.