نگاهی به پیشنهاد دولت در مهمترین سند مالی ۱۴۰۲ برای واگذاری فروش بخشی از نفت به نهادهای غیر تخصصی
اگرچه سپردن فروش نفت به دستگاههای اجرائی اتفاق جدیدی نیست؛ اما این نخستین بار است که این امکان برای تمام دستگاهها و نهادهای عمومی غیردولتی فراهم شده است. حتی سال گذشته نیز مجلس در جریان بررسی لایحه بودجه ۱۴۰۱، فروش نفت را فقط برای برخی گروهها مجاز دانسته بود.
نماینده سابق ایران در اوپک با بیان اینکه شرایط بازار و نیاز کشورها به گونهای است که تحریمها دیگر معنایی ندارد، گفت: بحث تحریم روسیه که مطرح شد، آمریکاییها بیانیه دادند و اعلام کردند که تحریمهای روسیه منهای انرژی است، یعنی به هیچ عنوان تحریم جدیدی در حوز انرژی اعمال نخواهد شد، درحالی که تنشها با اکراین و روسیه بسیار جدی است.
اتاق جنگ اقتصادی آمریکا تا پایان این سال، نزدیک به ۲۱ مورد تحریم علیه افراد و نهادهای مختلف ایرانی همچون برخی فرماندهان ارشد سپاه، محمد جواد ظریف وزیر امورخارجه و همچنین آنچه که گروه های نزدیک به ایران در کشورهای دیگر همچون الحشد الشعبی، حزب الله لبنان و حماس در فلسطین معرفی شدند، اعمال کرد.
منابع اروپایی و آمریکایی میگویند مقامات دولت ترامپ موافقت با خط اعتباری را به دیدار روحانی و ترامپ مشروط کردهاند. پولتیکو به نقل از منابع آگاه مدعی شد موافقت ترامپ با راه اندازی خط اعتباری، ممکن است به موافقت روحانی برای دیدار با ترامپ بستگی داشته باشد.
واشنگتن در ماه مه حاضر نشد معافیت شش ماهه برای خریداران بزرگ نفت ایران شامل هند، چین، یونان، ایتالیا، تایوان، ژاپن، ترکیه و کره جنوبی را تمدید کند. ایران ۱۰ درصد از نیازهای نفتی هند را تامین کرده است و شماری از پالایشگاههای هندی برای فرآوری نفت ایران تجهیز شدهاند.
دولت آمریکا بعد از خروج از توافق هستهای برجام در اردیبهشتماه سال گذشته تحریمهای متوقفشده به موجب آن را احیا کرده است. دولت آمریکا اعلام کرده قصد دارد صادرات نفت ایران را به صفر برساند.
رویترز مدعی شد
آمار منتشر شده توسط منابع تجاری و دولتی نشان می دهد ایران در ماه می فقط 386 هزار و 21 بشکه در روز نفت به کشورهای آسیایی صادر کرده است که این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل 78.5 درصد کاهش داشته است.
«همین قدر که معاون وزیر خارجه روسیه این بحث را مطرح کرده باید آن را جدی گرفت. آقای ریابکوف از قدیمیترین دیپلماتها و مذاکره کنندگان مرتبط با پرونده هستهای ایران است. حتی قبل از اینکه آقای ظریف و آقای عراقچی وارد مذاکرات هستهای شود، ریابکوف از طرف روسیه با گروه ۵+۱ و آقای جلیلی مذاکره میکرد؛ بنابراین او دیپلمات بسیار قدیمی است و در این موضوع تخصصی کار کرده است حرف او را باید جدی گرفت.»
کشورهای اروپایی علیرغم وعده خود تاکنون نتوانستهاند این سازوکار مالی را اجرایی کنند و عملاً این سازوکار هیچ دستآوردی نداشته است.
دولت آمریکا از نخستین روزهای اجرایی شدن این توافق، کارشکنیها در اجرای آن و تلاش برای کاستن از مزایای اقتصادی ایران از آن را آغاز کرد. با روی کار آمدن «دونالد ترامپ» به عنوان رئیسجمهور آمریکا این کارشکنیها شدت گرفت و او بارها تهدید کرد کشورش را از توافق هستهای خارج خواهد کرد.
چه اتفاقی برای صادرات نفت ایران در حال رخ دادن است؟
«سه روز از آغاز اجرای تهدید آمریکا مبنی بر توقف کامل صادرات نفت ایران و تنبیه هر کشوری که به این تحریم پایبند نباشد، گذشت. اما نفتکشهای ایران موجهای تنگه هرمز و اقیانوس هند را میشکافند و مانند چند دهه گذشته، بدون هیچ موانعی، به سمت مشتریان در چین، هند، کره جنوبی و ژاپن حرکت میکنند.»
تحلیلگران انرژی بر این باورند که لایحه اخیر نوپک اهرم مناسبی علیه عربستان سعودی و سایر اعضای اوپک فراهم میکند. اگر عربستان سعودی اجازه دهد عرضه در بازار نفت بیش از حد محدود شود و قیمتها افزایش پیدا کنند، لوایح نوپک توجه بیشتری را در کنگره جذب خواهد کرد و ممکن است در فرآیند تصویب به عنوان یک قانون پیشرفت بیشتری پیدا کند. پس در این صورت دولت آمریکا قادر خواهد بود از تهدید نوپک برای تحت فشار قرار دادن عربستان سعودی و متحدانش برای عرضه نفت بیشتر به بازار و پایین بردن دوباره قیمتها استفاده کند.
پالایشگاههای ژاپنی از دولت این کشور خواستهاند برای دریافت معافیت مجدد از تحریمهای آمریکا پس از پایان مدت معافیت ۱۸۰ روزه در اوایل ماه مه، تلاش کند.
ایران برای تهیه شکر و سایر اقلام غذایی از سازوکار بانک یو سی او استفاده میکند. صادرکنندگان هندی قرارداد صادرات ۱۵۰ هزار تن شکر خام را با ایران بسته اند. این محموله در اسفند و فرودین به کشور میرسد و هر تن ۳۰۵ تا ۳۱۰ دلار قیمت گذاری شده است که در مجموع ارزش آن ۴۵ میلیون دلار است.
معاون امور بینالملل و بازرگانی وزیر نفت خبر داد
امیرحسین زمانینیا، معاون امور بینالملل و بازرگانی وزیر نفت درباره شرایط صنعت نفت ایران پس از خروج آمریکا از برجام و تحریم نفت کشور میگوید: آنچه میتوانم در این زمینه بگویم این است که همه مجموعه وزارت نفت برای مقابله با تحریمها بسیج شده است.
مولودد چاوش اوغلو در توکیو گفت که برای کشورهایی مثل ترکیه و ژاپن جایگزین کردن منابع انرژی برای تبعیت از تحریمها کار آسانی نیست. وزیر خارجه ترکیه هشدار داد که "نهتنها کشورهای همسایه بلکه بسیاری از کشور در مناطق مختلف جهان از این تحریمهای یکجانبه ضربه میخورند."
کاخ سفید با نزدیک شدن به موعد اجرای تحریمها از این موضع فاصله گرفته و فعلاً گفته در گام اول نمیتوان صادرات نفت ایران را به صفر رساند. دولت ترامپ میگوید هدف نهاییاش رسیدن به این نقطه است.
آخرین بار که کره جنوبی خرید نفت خود از ایران را متوقف کرد، سپتامبر سال ۲۰۱۲ بود. خریداران نفتی کرهجنوبی اصلیترین خریداران نفتی در آسیا هستند که در ماه جولای به دلیل عدم قطعیت در دریافت معافیت از دولت آمریکا، خرید خود را از ایران متوقف کردند.
خرید نفت ژاپن از ایران در اوت ۲۰۱۸ به ۸۷۴ هزار کیلو لیتر برابر با ۱۹۵ هزار بشکه در روز رسید. این رقم نسبت به مدت مشابه سال قبل رشد ۶۵ درصدی و نسبت به ماه قبل افت ۳ درصدی داشته است.
واردات نفت چین از ایران در اوت ۲.۳ درصد نسبت به مدت مشابه سال گذشته رشد کرد و به ۸۰۴ هزار و ۸۳۹ بشکه در روز رسید. چین اوایل امسال انتشار جزییات واردات خود را متوقف کرد. در این بین واردات نفت هند از ایران در اوت نسبت به مدت مشابه سال گذشته ۵۵.۹ درصد رشد کرد و به ۵۲۲ هزار و ۹۰۰ بشکه در روز رسید.