رئیس جمهور

ردپای کمرنگ محیط زیست در سخنان کاندیدا‌ها و بی توجهی به مشکلات این حوزه از جمله موضوعاتی است که رویا پاک سرشت خبرنگار فرارو، در استودیو فرارو در گفتگو با محمد درویش، فعال و کارشناس محیط زیست به آن پرداخته است:

احتمالا دیدگاه یکی از کاندیدا‌ها این است که ما باید به خودکفایی برسیم و تحریم‌ها را دور بزنیم و برجام و توافقنامه، مشکلی را حل نکرده و شاید حتی به مشکلات کشور افزوده است. اما دیدگاه مقابل این کاندیدا می‌گوید باید با غرب گفتگو کنیم و تعامل بین شرق و غرب اهمیت دارد. درواقع کاندید معتقد به ایجاد سیاست تعادلی می‌گوید اگر بخواهیم با یک قطب کار کنیم، باعث می‌شود این قطب از ما امتیاز بیشتری بخواهد و با اعمال فشار بیشتر هزینه‌ها را هم بالا ببرد. این جا همان محل اصلی مناقشه خواهد بود که یکی از کاندید‌ها تاکید خواهد کرد پس چرا تا کنون نتیجه نگرفته ایم و طبیعتا بهتر است با شرق کار کنیم.

برخی از این افرادی که در ستاد آقای پزشکیان بودند به جای این که رای جمع کنند و افکار عمومی را برای مشارکت قانع کنند، در ستاد حاضر شده و درحال رقابت برای به دست آوردن منصب در دولت بعدی بودند. در طرف مقابل و درباره آقای جلیلی، شرایط این گونه بود که، از ساعت ۴ بعدازظهر نیرو‌های نزدیک به آقای جلیلی با طرح این موضوع که آراء قالیباف از جلیلی عقب مانده است، سعی کردند بخشی از آراء آقای قالیباف را به سمت خودشان سوق داده و رقابت را دو قطبی کنند.

قاسم محبعلی به خبرنگار فرارو گفت: «مذاکرات هسته‌ای پیش از دولت آقای روحانی در عمان و مسقط با هدایت فراتر از دولت شروع شد. راه حل این بود که دولتی سر کار بیاید که سیاست‌های متناسب را برای حل و فصل مذاکرات داشته باشد. انتخابات سال ۱۳۹۲، چنین فرصتی را برای جمهوری اسلامی ایران و طرف‌های مقابل فراهم کرد. تا سال ۱۳۹۲، که تحریم‌های سخت بین المللی، علیه ایران اعمال شد، تولید ناخالص داخلی ایران، ۴۰ درصد سقوط کرد. یعنی از ۵۶۰ میلیارد به حدود ۳۵۰ میلیارد رسید. نرخ ارز نیز بیش از ۴ برابر سقوط کرد و صادرات و واردات و فروش نفت در وضعیت وخیمی بود. بنابر گزارشات متقنی که وجود دارد اگر برجام شکل نمی‌گرفت، احتمال حمله نظامی علیه ایران وجود داشت. اتفاقات بعدی محصول کار نیرو‌های رادیکال داخلی و خارجی و منطقه‌ای بود که برجام را مختل کردند.»

چالش‌های اقتصاد ایران کم نیست و باید دید کاندیدا‌های ریاست جمهوری چگونه با این چالش‌ها رو به رو می‌شوند. رویا پاک سرشت، در استودیو فرارو، میزبان دکتر وحید شقاقی، اقتصاددان است تا به بررسی این موضوعات بپردازد.

از اختلاف بین اصولگرایان تا موضوع حجاب و اینترنت، این‌ها موضوعاتی است که رویا پاک سرشت، خبرنگار فرارو در استودیو فرارو با عباس سلیمی نمین، فعال سیاسی اصولگرا مطرح خواهد کرد:

عضو شورای مرکزی شبکه راهبردی یاران انقلاب اسلامی گفت: «عمده بار تحقق شعار‌ها و اهدافی که آقای رئیسی در دولت سیزدهم ارائه می‌کردند، بر دوش آقای بذرپاش بود. ایشان به عنوان وزیر مسکن، راه و شهرسازی بحمدالله بخش بزرگی از وعده‌ها را محقق کردند، ضمن این که شاخصه جوان گرایی، جوان مومن انقلابی و جوان حزب اللهی و دانشگاهی با نگاه اجتماعی، در آقای بذرپاش دیده می‌شود و ایشان می‌تواند مسیر آقای رئیسی را امتداد دهد.»

طبیعتا با توجه به نحوه اجرای سیاست‌ها و مذاکرات با کشور‌های خارجی، این که چه شخصی رئیس جمهور شود، متقاوت است و طبیعیست که دو دولت با دو رئیس جمهور ی که بسیار متفاوت فکر می‌کنند، سیاست خارجی متفاوتی هم دارند. اما سیاست‌های کلی کشور را رئیس جمهور نمی‌تواند به تنهایی تغییر دهد.

«البته این روندی که اخیرا قانون ریاست جمهوری نسبت به گذشته انجام داد، تا اندازه‌ای مانع از ثبت نام افرادی شد که واجد قابلیت حضور در انتخابات نبودند. با این وجود کثرت ثبت نام ها، نشان دهنده بی ثباتی سیستم جذب و ثبت نام افراد است.»

ناصر ایمانی به فرارو گفت: «تعداد بالای ثبت نام‌ها در این حجم را نمی‌توان پدیده‌ای مثبت ارزیابی کرد. یا آقایانی که ثبت نام کردند شان و جایگاه ریاست جمهوری را نمی‌دانند یا خدای نکرده شان و منزلت ریاست جمهوری در جمهوری اسلامی به حدی پایین آمده که همه آقایان احساس تکلیف می‌کنند.»

حشمت الله فلاحت پیشه به فرارو گفت: «من معتقدم که آشفتگی موجود در ثبت نام‌ها نشان دهنده ابتذال امر سیاسی در ایران است. چیزی که مبتذل می‌شود از تعریف اصیل خود دور می‌شود. مردم ایران در شرایطی هستند که می‌خواهند رئیس جمهور انتخاب کنند. به طور معمول باید یک شرایط نهادمند یا زمینه نهادی فراهم شود تا مردم بهتر انتخاب کنند نه این که دچار سردرگمی شوند. در شرایط ابتذال سیاسی، مردم دچار سردرگمی می‌شوند و به همین دلیل نیز امثال بنده بار‌ها نسبت به فقدان تحزب یا فقدان فعالیت‌های حزبی در کشور ابراز نگرانی کرده ایم.»

فعال سیاسی اصولگرا درباره حضور محمود احمدی نژاد در وزارت کشور و ثبت نام برای انتخابات ریاست جمهوری گفت: «معتقدم که با توجه به تخلفات و رویه‌های ناصوابی که آقای احمدی نژاد دنبال کرده، در حد ریاست جمهوری نیست و در شان مردم ایران هم نیست ایشان رئیس جمهور شان باشد. شاید برای مناصب پایین‌تر چرا، ولی در بحث ریاست جمهوری نه. رفتار‌های ناصوابی که احمدی نژاد به کار می‌گیرد، سطح سیاست ورزی را تنزل می‌دهد. به دروغ متوسل شدن و استفاده از روش‌هایی که دانشی به مردم نمی‌دهد، یا توسل به پیش بینی کنندگان از روش‌هایی بود که ایشان دنبال می‌کرد. آقای احمدی نژاد ۲ دوره رئیس جمهور کشور بوده اند و بعید است که دوباره ایشان را وارد گود رقابت کنند. نه این که حضور ایشان در انتخابات منع قانونی داشته باشد، ولی فردی که در ۲ دوره ریاست جمهوری حضور داشته، هر آن چه که توانمندی محسوب می‌شده از خود بروز داده است و اعطای یک فرصت جدید به او کار چندان درستی نیست.»

ر رابطه با موفقیت افرادی که در حال ثبت نام در انتخابات هستند، تا زمانی که شورای نگهبان نظر ندهد، هیچ قضاوتی نمی‌توان انجام داد که کدامیک از افراد از اقبال بالاتری برخوردارند یا حتما در انتخابات موفقیت کسب می‌کنند. اصلا مشخص نیست که شورای نگهبان چه کسانی را تایید صلاحیت کند بنابراین نمی‌توانیم پیش داوری کنیم. این که برخی اصلاح طلبان مدعی هستند فقط خودشان رد صلاحیت می‌شوند فرضیه‌ای اشتباه است. مگر در دوره قبلی سردار دهقان اصولگرا نبود و رد شد؟ مگر در دوره قبلی آقای لاریجانی رد نشد؟ بنابراین رد صلاحیت صرفا به اصولگرا و اصلاح طلب بودن ربطی ندارد. این نوع حرف‌ها بیشترحالت بازارگرمی دارد تا منطقی بودن

یوسفیان ملا گفت: «برخی آقایان گویی آنطور که باید و شاید بر خود تکلیف نمی‌دانند که به دنبال حل مشکل تحریم‌ها بروند و پیگیر شوند. آقای لاریجانی، اعتماد مقام معظم رهبری را نیز پشت خود دارد و به طور کلی فردی نیست که بگوید من رئیس جمهور م و در شان من نیست پیگر این امور باشم. قطعا آقای لاریجانی به محض رسیدن به مقام ریاست جمهوری سفر‌های متعدد خارجی برای رفع مشکل تحریم را در دستور کار خود قرار می‌دهد و اصلا این موضوع بخشی از برنامه کاری آتی ایشان است. همه زندگی ما به تحریم ربط دارد و کاهش قیمت ارز نیز یکی از مهمترین موضوعات اقتصادی است که در دستور کار ایشان قرار دارد. در دوران فعالیت آقای لاریجانی در شورای امنیت ملی، ما هیچ قطعنامه‌ای نداشتیم و ایشان شورای امنیت را با ۵۰ قطعنامه تحویل گرفت و تحویل داد و این در حالیست که در دوران نفر بعدی این عدد ۱۰ برابر شد. همه این‌ها یعنی ایشان امتحان خود را پس داده است.»

نامزد پیشین ریاست جمهوری ایران گفت: «آقای جلیلی هیچ رزومه‌ای ندارد و ما نمی‌دانیم ایشان که بوده و چه سمت‌هایی داشته و چه کار کرده. صرفا تصاویر و شایعاتی هست. مثلا درباره آقای لاریجانی می‌دانیم که رئیس صدا و سیما بوده، در شورای عالی دفاع بوده یا رئیس مجلس بوده، اما درباره آقای جلیلی من اصلا نمی‌دانم رزومه ایشان چیست. درباره سابقه مذاکرات هم که گفته می‌شود، ما اصلا نمی‌دانیم سابقه مذاکرات یعنی چه. مگر ما می‌دانیم در مذاکرات چه حرف‌هایی رد و بدل شده یا چه چیز‌هایی گفته شده است. مذاکره که شغل و کار نیست.

«انتخابات پیش رو از مهمترین و اثرگذارترین انتخابات‌هایی است که تا کنون در تاریخ پس از انقلاب اسلامی در ایران رخ داده است. در حوزه سیاست خارجی نیز تحولات مهمی در راه است. اگر در انتخابات آتی ایالات متحده، شاهد انتخاب دونالد ترامپ، به عنوان فردی باشیم که مواضعی کاملا ضد جمهوری اسلامی دارد، بنابراین بسیار مهم است که فردی رئیس جمهور بعدی کشور باشد که در کنار جلب اعتماد عمومی در داخل کشور، از پس چالش‌های ریاست جمهوری دونالد ترامپ نیز به خوبی بربیاید. حقیقت انکار ناشدنی این است که حضور مجدد ترامپ در عرصه قدرت مساویست با بازگشت تحریم‌هایی که یکبار به شدت طعم آن را چشیده ایم و انکار فشار‌های اقتصادی ناشی از تحریم‌های کمرشکن ترامپ هم چیزی جز فقدان دانش یا تلاش برای نافهمیدن حقیقت نیست.»

البته این را هم اضافه کنم اتفاقاتی که اخیرا در مجلس دوازدهم رخ داد و آقای قالیباف مجددا رئیس مجلس شد، باعث شد آن بدبینی که خود من نسبت به مجلس بعدی پیدا کرده بودم و فکر می‌کردم تندروی‌ها شدید خواهد شد، کاهش پیدا کند. با استناد به این نکته می‌توان گفت که شاید اگر یک رئیس جمهور میانه رو‌تر داشته باشیم می‌تواند عملکرد خوبی ارائه دهد. هرچند هیچ یک از گزینه‌های موجود همه ایده آل‌هایی که اشاره کردم را ندارند، معتقدم بهتر است طیف اصلاح طلب تلاش نکنند، چون اصلا بعید هم هست انتخاب شوند. همچنین متقاعد کردن قشر خاکستری برای رای دادن کار سختی است. بین اصولگرا‌های میانه رو، آقای لاریجانی از بقیه گزینه معقول تری به نظر می‌رسد.

عضو هیات موسس حزب کارگزاران سازندگی گفت: «ترجیح من این است که نام شخص خاصی را مطرح نکنم، اما یکی از نکات مهمی که وجود دارد این است که در جبهه اصولگرا یا جبهه‌ای که در دولت سیزدهم فعالیت داشتند، هیچکدامشان همه ویژگی‌هایی که اشاره کردم ندارند. رئیس جمهور فقید شرایط ویژه‌ای داشت، اما بین افرادی که اکنون به عنوان جایگزینی برای آقای رئیسی از همان اردوگاه مطرح می‌شوند، هیچ یک را نمی‌توان دارای همه ویژگی‌ها در نظر گرفت. اگر بنا است که سیاست‌های دولت سیزدهم اجرا شود، لازمه آن این است که شخصی انتخاب شود که ویژگی‌های رئیس جمهور پیشین را داشته باشد که باز هم تاکید می‌کنم هیچ یک از افراد وابسته به آن حزب و گروه چنین توانی ندارد.»

در برخی از محافل سیاسی، همیشه بحث بر سر این است که نظام و شورای نگهبان چه سیاستی را دنبال خواهند کرد. برخی معتقدند با توجه به این که در دوره ۱۴۰۰ ریاست جمهوری، میزان مشارکت بسیار پایین بود و حتی آراء باطله بعد از آقای رئیسی بیشترین تعداد را به خود اختصاص داده بود و سپس در انتخابات مجلس (چه در دور اول و چه در دور دوم) مشارکت بسیار پایین بود، شاید حاکمیت به این فکر بیفتد که کمی تغییر سیاست داده و فضا را باز کند و اجازه دهد افراد دیگری هم وارد میدان شده و تایید صلاحیت شوند تا انتخابات پرشور شده و از وضعیت فعلی خارج شویم. اما این نظریه مخالفانی هم دارد.

اگر شورای نگهبان درست مثل سال ۱۴۰۰، به محدود سازی حداکثری تایید صلاحیت شوندگان بپردازد چطور؟ چنین تصور می‌شود که در چنین شرایطی تعداد زیادی از آراء رای دهندگانی که به طیف‌هایی میانه رو‌تر علاقه دارند ریزش خواهد کرد و احتمال افزایش پدیده «قهر با انتخابات» نیز قوت می‌گیرد. چهره‌هایی از جمله علی لاریجانی که حداقل یکبار طعم تلخ بی مهری شورای نگهبان را چشیده اند، ترجیح می‌دهند تنها در صورتی وارد میدان رقابت‌ها شوند که از تایید صلاحیت خود مطمئن باشند.