شالیزار برنج

به دلیل ورود فاضلاب‌های شهری و صنعتی به آب‌بندان روستای «ابوالحسن کلاً» باعث رشد فیتوپلانکتون‌های صورتی در این آب‌بند شده. فاضلاب یک شهرک صنعتی، مستقیم وارد آب‌بندان روستای «ابوالحسن کلاً» شده و از این آب، برای آبیاری شالیزار‌ها استفاده می‌شود. ساکنان این روستا که به دلیل ابتلاء به انواع بیماری‌ها از کم کاری‌های سازمان حفاظت محیط زیست ناراحت هستند، از مسئولان درخواست کردند تا با انجام اقدامات مناسب، مانع دفع پساب این شهرک صنعتی شوند. روستای «ابوالحسن کلاً» در جنوب شهرستان بابل قرار دارد و آخرین روستای بخش گتاب است.

اگرچه سوزاندن کاه و کلش در مزارع از قدیم مرسوم بوده و سالهاست که کاه و کلش را می‌سوزاند برخی به غلط تصور می‌کنند که این اقدام نیاز کمتری به استفاده از سموم در کشت دوم را فراهم می‌کند، اما آنچه که امروز بصورت علمی اثبات شده است نابودی اکوسیستم و ویرانی ساختمان خاک است.

بعد از چندین ماه تلاش، برنج کاران مازندرانی ثمره و دست رنج خود را برداشت کردند. استان مازندران با داشتن ۲۱۵ هزار هکتار اراضی شالیزاری، ۴۲ درصد برنج کشور را تولید می‌کند.انواع برنجی که بیشتر در استان مازندران کشت میشود شامل (هاشمی، بینام، فجر، شیرودی، طارم، ندا و… ) می‌باشد. برنج طارم و هاشمی که از پسنده‌ترین گونه‌های استان مازندران است در قسمت‌های مرکزی مازندران مانند شهرستان‌های بابلسر، محمودآباد، جویبار و فرویدونکار که شرایط آب و هوایی گرم و مرطوبی دارند کشت می‌شود.

خشکسالی پدیده پیچیده‌ای است که می‌تواند سال‌ها ادامه داشته باشد و پیامد‌های گسترده‌ای برای جمعیت‌های انسانی و اقتصاد کشور‌های مختلف به همراه دارد و اکنون این پدیده ناخوشایند روز به روز در مازندران با پیوست تهدید امنیت غذایی در حال گسترش است. مازندران که همواره از آن به‌عنوان یکی از مناطق پرآب فلات ایران یاد می‌شود، چندین سال است که گرفتار تنش‌های آبی شده است. این استان پس از ۲ سال‌تر سالی، بار دیگر در شرایط خشکسالی شدید قرار گرفته، به‌طوری که به‌گفته کارشناسان، سال آبی پشت‌سرگذاشته شده یکی از خشک‌ترین سال‌های آبی مازندران در ۱۰ سال اخیر بوده است. مهم‌ترین دلیل بروز این وضعیت نیز کاهش بارندگی‌ها و پیرو آن کم‌شدن حجم آب رود‌های مازندران است. شرایط جاری و بحران‌های پیش رو کشاورزان استان را با مشکلات زیادی روبرو کرده است، عده‌ای آماه برداشت کشت دوم و عده‌ای هم با زمین‌های خالی از محصول روبرو هستند.

مسابقه سالانه گاومیش‌های آبی که قدمت آن به دهه ۱۸۰۰ برمی گردد، در زمین گل‌آلود شالیزار برگزار شد.

کمبود آب یکی از بحران‌های جدی ایران است و استان مازندران که همواره از آن به عنوان یکی از مناطق پرآب فلات ایران یاد می‌شود، چندین سال است که گرفتار تنش‌های آبی شده است همچنین کشت دوم شالیکاران و مصرف بی رویه آب در مازندران باعث شد تا در این استان شاهد خشکسالی بسیار چشمگیری باشیم. مدتی است که کشاورزان و شالیکاران مازندرانی، علاوه بر کاشت برنج برای یک دوره زمانی، اقدام به کشت دوم برنج نیز می‌کنند که به عقیده بسیاری از کارشناسان، باعث بروز مشکلات فراوانی و ایجاد خشکسالی می‌شود و در بلندمدت به سفره‌های آب زیرزمینی ضربه وارد می‌کند. کشت دوم برنج در مازندران این روز‌ها در حالی رونق گرفته است که کارشناسان و مسئولان نسبت به خطرپذیری بیش از حد و بروز خشکسالی،‌های شدید هشدار می‌دهند. مدیر عامل شرکت آب منطقه‌ای مازندران از شالیکاران مازندرانی خواست برای گذر از بحران کم آبی ارقام کم آب بر بکارند و از کشت دوم خودداری کنند.

کاشت در شب مزایایی برای برنج دارد که به گفته کشاورزان ویتنامی نسبت به دمای زیاد حساس است، چرا که آب خنک‌تر است و برای گیاه جوان مناسب‌تر است.

کشاورزان نپالی در این ویدئو در شالیزار‌ها آواز می‌خوانند و می‌رقصند و در گل می‌غلطند. شالی‌کاران نپالی با شروع باران‌های موسمی، کاشت برنج را آغاز می‌کنند. برنج، که از غذا‌های اصلی آسیایی‌ها و نپالی‌هاست در ۴۷ درصد از اراضی قابل کشت نپال بعمل می‌آید. نپال همچنان بخشی از برنج مورد نیاز خود را از همسایگانش به ویژه هند وارد می‌کند. دولت مستقر در کاتماندو امیدوار است با توسعه گونه‌های برنج مقاوم به بیماری و نیز گسترش امکانات و تسهیلات آبیاری در تولید برنج خودکفا شود.

مسابقات فوتچل (فوتبال در شالیزار) به منظور بازگشت جوانان روستا به مزارع عصر چهارشنبه (۷ تیر ۱۴۰۲) در روستای کینچاه آستانه اشرفیه برگزار شد. مسابقات فوتچل از ورزش‌های محلی گیلان است که مسابقات آن هر سال بطور منظم در روستای مختلف استان برگزار می‌شود.

در دوره‌ای که تکنولوژی سایه خود را بر همه جنبه‌های زندگی انسان‌ها گسترده است، کشاورزی و کاشت برنج نیز به طریق مکانیزه و با ماشین‌های مخصوص انجام می‌شود، اما هنوز هم هستند کشاورزانی که معتقدند استفاده از این ابزار برکت را از زمین هایشان دور می‌کند و بنابراین به شیوه سنتی و با نیروی انسانی عملیات نشاء برنج را انجام می‌دهند.

به گفتۀ محمدجواد خانی‌پور، معاون حفاظت و بهره‌برداری شرکت آب منطقه‌ای گیلان، میزان ذخیرۀ آب در سد سفیدرود نسبت به سال گذشته ۲۱ درصد و نسبت به مدت نرمال ۵۰ درصد با کاهش روبه‌رو شده است. در این شرایط با توجه به این‌که دو ماه فروردین و اردیبهشت، فصل کاشت برنج است، محصولی که به آبی فراوانی نیاز دارد و عده‌ای از کشاورزان در گیلان، زمین‌های کشاورزی خود را کاشته‌اند، اما عده‌ای دیگر حتی شخم اولیه هم نزده‌اند یا خزانه برنج گرفته‌اند، اما به علت کم آبی، رنگ خزانه برنج در حال زرد شدن است. عده‌ای با پمپ آب از چاه برای آبیاری شالیزار استفاده می‌کنند، اما این آب کفاف یک زمین کشاورزی، خصوصا برنج را نمی‌دهد. حال در شرایطی که مطرح می‌شود آب سفید رود رها سازی شده، استفادۀ مناسب از آب، نیازمند یک مدیریت کارآمد است.

با فرارسیدن نیمه بهار، شالیکاران گیلانی، کاشت برنج یا نشاکاری را آغاز کردند. گیلان بزرگترین تولید کننده ارقام بومی و باکیفیت برنج در کشور است که با ۲۳۸ هزار هکتار اراضی شالیزاری رتبه اول کشور را از لحاظ سطح زیرکشت و همچنین رتبه دوم تولید برنج را دارد .

همزمان با شروع کشت برنج در شالیزار‌های مازندران، نشا مکانیزه برنج در شالیزار‌های ساری آغاز شد. نکته قابل توجه در شروع رسمی نشا کاری برنج در سال زراعی جاری مازندران این است که پس از ۱۱سال بار دیگر شاهد انجام زودهنگام برنجکاری در منطقه شرق استان هستیم. این نشان دهنده این است که بحران کم آبی مازندران، مردم و مسوولان به سالِ سختِ خشکسالی پی برده و با اجرای عملیات شخم شیار زمستانه با هدف بهره گیری از آب، فعالیت نشا کاری را با ارقام زودرس طارم محلی و هاشمی در شرق استان شروع کرده اند.

سیل‌های سودان جنوبی الهام بخش نسل اول برنج‌کاران در این کشور شده است.

محدودیت منابع آبی و شرایط نامناسب جوی سبب شده تا کشت دوم برنج در مناطق مختلف مازندران ممنوع شود. اما بی توجهی کشاورزان به بحرانی بودن شرایط آب و نظارت ضعیف دستگاه‌های ذی ربط موجب شده است که همچون سنوات گذشته بقایای کشت اول آتش زده می‌شود تا زمین برای کشت دوم مهیا شود. آتشی که دود آن هوای مطبوع شمال را آلوده کرده و نفس طبیعت را می‌گیرد. گران شدن قیمت برنج و سود بالای آن کمتر زمینی را از کشت دوم مصون گذاشته است. سود آن به جیب کشاورز و دلال می‌رود و دود آن در چشم محیط زیست و منابع آبی.

مزارع برنج در نزدیکی شهر ژانگی در شمال غربی چین به بوم نقاشی یک هنرمند تبدیل شده است. فیلم‌های هوایی که در ۲۵ ژوئیه ۲۰۲۲ گرفته شده است، آثار هنری خیره‌کننده‌ای را نشان می‌دهد که توسط کشاورزان استان گانسو خلق شده‌اند که از رنگ‌های مختلف برای شکل دادن الگو‌ها در شالیزار‌های خود استفاده می‌کنند. نقاشی‌های برنج نوعی هنر سنتی در چین است که در آن تصاویر اغلب به عنوان راهی برای دعا برای برکت خلق می‌شوند.

بارش‌های باران در فصلی که شالیزار‌های برنج نیاز مبرم به گرما و تابش نور دارند باعث بروز خساراتی برای شالیکاران شده است. شالیزار‌های برنج به علت کاهش دما و بارش باران دچار بخواب رفتگی که به اصطلاح ورس گفته می‌شود شده اند. به گفته کارشناسان به خواب رفتگی شالی برنج موجب اختلال در رویش دانه‌های برنج و به تبع آن کاهش تولید برنج برای کشاورز را به همراه دارد. به رغم توصیه‌های سازمان هواشناسی نسبت به جمع‌آوری زودتر از هنگام شالی‌های برنج، بسیاری از زمین‌های شالی برنج جمع آوری نشده و دچار خساراتی شده‌اند.

استان مازندران بار دیگر در وضعیت کم‌آبی قرار گرفته است. با کاهش نزولات آسمانی و افزایش دمای هوا ذخیره آب در مخزن سد شهید رجایی (بزرگ‌ترین سد مازندران)به حدود ۳۵ درصد حجم مخزن رسیده است. برخی از اراضی تحت کشت برنج به علت کمبود آب خشک شده و خساراتی برای کشاورزان بوجود آورده است.

برنج ویسیان در موقعیت مکانی شهر ویسیان از توابع شهرستان دوره و چگنی در لرستان کشت می‌گردد که قبل از شهرستان شدن چگنی جزو توابع خرم آباد محسوب می‌گردید به همین خاطر بیشتر این برنج را به نام برنج ویسیان خرم آباد یاد می‌کنند. ویسیان به شهر شالیزاز‌های برنج معروف شده و دارای قدمت بیش از ۵۰ سال یکی از مراکز مهم و عمده کشت برنج در استان لرستان است. نام دم سیاه بر روی جلد کیسه‌های این برنج مرغوب و اصیل دیده می‌شود.

اوایل ماه ژوییه هر سال مقارن با پانزده ماه نپالیِ «آسار»، کشاورزان نپالی به مناسبت آغاز فصل کاشت برنج، در شالیزار‌ها به رقص و پایکوبی می‌پردازند و به روی یکدیگر گل و لای پرتاب می‌کنند. برنج غذای اصلی مردم نپال است و تقریبا نیمی از تولیدات غلات را در این کشور به خود اختصاص داده است.