لیر ترکیه

وزارت داخلی ترکیه از نهاد‌های امنیتی و اطلاعاتی ذی‌ربط درخواست کرده است که تمامی افراد و گردانندگان حساب‌های کاربری که در فضای مجازی برای سقوط ارزش لیر ترکیه و عواقب ناشی از آن شایعه پراکنی می‌کنند، را تحت پیگرد قانونی قرار داده و در صورت تایید فعالیت‌های مخربشان، آن‌ها را دستگیر کرده و تحویل مراجع قضایی دهند.

استان‌های ترکیه شاهد مردمی است که برای فروش دلار و خرید لیر در صف‌ها ایستاده‌اند و فروشنده‌ها و راننده‌هایی که هر کدام به نحوی به دعوت اردوغان، برای حفظ ارزش پول ملیشان در تکاپو هستند. در استان «ادیامان» در جنوب شرق ترکیه، «ارکان تورک اغلو» کباب‌فروش است و بر روی شیشه مغازه خود نوشته است به هر فردی که اقدام به تبدیل دلار به لیر کند، یک وعده مجانی کباب می‌دهد.

«صف خرید دلار فقط به توریست‌ها خلاصه شده بود! کاربری به زبان آلمانی در شرح سه عکسی که از صف توریست‌ها مقابل صرافی‌های استانبول به اشتراک گذاشته بود، نوشت: «وقتی دلارت بیشتر می‌ارزه و هنوز نرخ جدید تبدیل به لیر تعیین نشده.» ترکیه همسایه ماست، اما با سقوط ارزش پول ملی اش مردم اگر هم صف کشیده باشند برای فروش دلار و طلای شان بوده و نه خرید آن که سود بیشتری کنند یا دست کم خودشان را از این مهلکه پیش آمده نجات دهند و ثروت شان را حفظ کنند. چرا؟

«در حقیقت پول ما و پول ترکیه به صورت موازی حرکت می‌کند. این موازی حرکت کردن نرخ ما را نسبت به لیر در حد تعادل نگه می‌دارد. مقطعی که ارزش پولی ما کاهش داشت، هر لیر به حدود ۲۵۰۰ تومان هم رسیده اما در این یکی، دو روزه به خاطر اتفاقات ترکیه، دوباره برابری پول ما و ترکیه به حالت تعادل بازگشته و تقریباً به ۱۵۰۰ تومان رسیده است. در نتیجه افزایش ارزش ارزهای خارجی در ترکیه می‌تواند در مبادلات تجاری ما با توجه به این که با ارز ملی صورت می‌گیرد، اثرات مثبتی داشته باشد.»

هموطني كه موجر است در گام اول، في‌الفور مبلغ رهن و اجاره را بالا مي‌برد، آن يكي كه سرمايه و پس‌اندازي در بانك دارد، خانواده و افراد فاميل را مامور مي‌كند تا فورا برايش دلار و سكه بخرند، ديگري چند كيسه برنج و چند حلب روغن به خانه مي‌آورد و... الخ. روراست باشيم و تعارف نكنيم. چنين رفتارهاي فرصت‌طلبانه‌اي در جامعه ما و در شهروندان ما به وفور ديده مي‌شود و چنين چيزي قطعا به اقتصاد اين كشور آسيب مي‌زند.

تداوم چنین وضعیتی می‌تواند منجر به افت نرخ رشد اقتصادی و افزایش حجم کسری تراز حساب جاری ترکیه شود. با توجه به روند صعودی این معیار از سال ۲۰۱۶ میلادی تاکنون، نگرانی حاصل از این رویه تمرکز سرمایه‌گذاران خارجی، موسسه‌های اعتبارسنجی و سرمایه‌گذاران داخلی را به خود جلب کرده است. حجم کسری تراز حساب جاری که در سال ۲۰۱۶ میلادی ثبت شده بود، ۷/ ۳۳ میلیارد دلار بود.

لیر ترکیه ظرف یک ماه گذشته ۲۰ درصد از ارزش خود را در برابر دلار آمریکا از دست داده است. لیر در هفته جاری ۹ درصد تضعیف شده که نزدیک به ۷ درصد آن به افت روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه مربوط می‌شود.

اردوغان شنبه شب در مصاحبه با شبکه " NTV" ترکیه با اشاره به مسایل و مشکلات اخیر اقتصادی در ترکیه و کاهش ارزش پول ملی این کشور در برابر ارزهای خارجی، گفت: ما برای مثال با ایران دادوستد داریم. ما باید معاملات خود با ایران را با لیره انجام دهیم. تجار ما که به ایران می‌روند باید بتوانند با لیره دادوستد کنند. این کار را می‌شود با دیگر کشورها هم انجام داد."

از نشانه‌هاي ديگر كاهش محبوبيت رهبري حزب عدالت و توسعه اين است كه افرادي مانند عبدالله گل و احمد داووداوغلو كه از چهره‌هاي برجسته پيشين حزب عدالت و توسعه بودند و در ميان غربي‌ها از وجهه خوبي برخوردارند نيز اكنون با آقاي اردوغان زاويه پيدا كرده‌اند و ترجيح مي‌دهند در تحولات سياسي كنوني تركيه سكوت كنند.

لیر ترکیه پس از اینکه سفیر روسیه در آنکارا به قتل رسید، روز دوشنبه به رکورد پایین جدیدی در برابر دلار آمریکا سقوط کرد.