تاریخ شفاهی

چقدر می‌توانید وام بدهید؟ بیست و پنج میلیون تومان می‌توانیم وام بدهیم. چطور آمدید از بانک مرکزی پول گرفتید برای کار‌های دیگر آمدید آن وقت صد میلیون تومان می‌دهید به این؟ و قبلاً هم اینقدر وام داده بودید به این شخص، بنابراین آن‌ها هم که از حدود قانون تجاوز کرده بودند متوجه اشتباه خودشان شدند. و به این ترتیب معلوم شد که ایشان خودش از نقطه نظر مالی پول ندارد و بایستی از بانک‌ها، و هیچ امار بانک‌ها هم در موقعیتی نبودند که به این شخص بتوانند صد میلیون تومان بدهند آن هم بدون وثیقه، بنابراین این برنامه ایشان به این ترتیب بهم می‌خورد.

وزیر اسبق امور خارجه از چگونگی منتشر شدن فایل تاریخ شفاهی ضبط شده در مرکز تحقیقات استراتژیک ریاست جمهوری در زمان حسن روحانی مطلبی قابل تامل را بیان می‌کند و به صراحت نظر خود درباره مذاکره با دولت دوم ترامپ را بیان می‌دارد.

محتمل ترین خروجی این ماجرا انتصاب مدیران غیر تخصصی در سمت هایی است که کمترین کارآیی و بیشترین آسیب را به وجود می آورد. این میانگین ضعیف سبب می شود تا استفاده از ظرفیت های افراد در دوره های بعدی با تزلزل جدی روبرو شود و معنی آن از دست دادن یک نیروی ارزشمند خواهد بود و نهایتاً شاهد تؤمور بدخیمی خواهیم بود که در کالبد جامعه تکثیر می شود.

از سال ۱۳۰۳ که آجر به آجر ساختندش تا اسفند سه‌سال بعد که در سالروز کودتای رضاشاه افتتاح شد و سال‌های بعد، بسیاری از رویداد‌های مهم از آن به بیرون مخابره شد. ۷۶‌سال طول کشید تا کلاه‌فرنگی جایی در فهرست آثار ملی برای خود پیدا کند و شماره بگیرد؛ سال ۸۸ که تابلوی موزه روی دیوارش نصب شد و امروز قرار است دفتر کار «وزیر جوان» باشد.

این رویه منجر به غلبه تاریخ شفاهی شده تا جایی که اغلب، روایت‌های تک‌بعدی به‌جای روایت‌های مستند نشسته است. برای نمونه، فردی مانند آیت‌الله هاشمی‌رفسنجانی عادت به نگارش روزنوشت داشت اما واضح است بسیاری موارد به دست خود یا ویراستاران حذف یا تعدیل شده است چنان‌که زمانی از «دفترچه مخفی آیت‌الله»‌ سخن میان آمد.

خاطرات، يكي از منابع مهم تاريخ و تاريخ‌نگاري است و چون تحت تاثير شخصيت و مواضع و منافع افراد نگاشته و ثبت مي‌شوند، موافقان و مخالفاني هم دارند و مي‌توانند موضوع مناقشه و كشاكش هم باشند.

از آشنایی‌اش با محافل ادبی و شعری می‌گوید که با برادران بزرگ‌ترش دو، سه‌باری راهی آنجا شده. از خواندن کتاب‌های اجاره‌ای که دور کرسی خانوادگی می‌خواندند و کتاب‌ها را دو، سه‌‌روزه پس می‌دادند. از صادق هدایت می‌گوید و خواندن دو‌روزه بینوایان...هادی خامنه‌ای در کنار شرحش از ایام کودکی، گام‌به‌گام از نوجوانی و جوانی، از سال‌های مبارزات انقلابی، ورود امام، برخورد با نظامیان پس از انقلاب، مجلس اول، رابطه‌اش با هاشمی و... سخن می‌گوید. گزیده‌هایی از گفت‌وگوی او با حسین دهباشی در قالب مجموعه «خشت ‌خام» با ادبیات ویژه و سهل او در پی می‌آید.