رولند برگمان پژوهشگر ارشد این مطالعه میگوید: اگر بتوان تأیید کرد که هسته زلزله اغلب شامل یک مرحله پیشپردازش چند ساعته است و میتوان ابزاری برای اندازهگیری قابل اعتماد آن ایجاد کرد، میتوان یک هشدار موثر صادر کرد.
پسلرزهها بخشی از تهنشین شدن تدریجی پس از تغییرات بزرگ ناشی از بزرگترین زلزله است. بخشی از گسیختگی و افت تنش ممکن است این باشد که گسل دیگری که حدود ۵۰۰ سال استرس روی آن جمع شده بود نیز شکسته شود، این احتمالا همان چیزی است که باعث زلزله دوم، در ۶ فوریه ۲۰۲۳ در راستای گسل چارداک در جنوب البیستان شد و زمینلرزهای با بزرگای ۷.۵ رخ داد.
تغییرات فشاری بسیار زیاد، مرتبط با سیستم های طوفانی بزرگ، باعث ایجاد دوره های لغزش گسل در پوسته زمین میشوند و همچنین ممکن است در ایجاد برخی زمین لرزه های مخرب نقش داشته باشد.
«مهرداد حلوایی» دبیر اسبق کمیته دفع آفات شهری و صنعتی شهرداری تهران در مورد وقوع زلزله جدی در تهران اعلام کرده بود: «اگر زلزلهای جدی در تهران به وقوع بپیوندد، موشها در زیر زمین، زیر آوار ماندگان را تا رسیدن نیروهای امدادی میخورند و زنده نخواهند گذاشت.» این ادعای وحشتناک و تکاندهنده چند وقت بعد توسط «اسماعیل کهرم» مشاور رییس سازمان حفاظت محیطزیست تایید شد.
فرانک هوگربیتس همان کسی است که به دلیل پیشبینیهای زمینلرزه بر اساس همترازی اجرام آسمانی شهرت پیدا کرد. ۱۴ بهمن ماه گذشته او در توییتی درباره وقوع زلزله احتمالی - با تعیین نقطهای روی نقشه که تقریبا در همان حدود دو روز بعد زمینلرزه با بزرگای ۷.۸ رخ داد -در ترکیه منتشر کرد و نوشت که "دیر یا زود" زمینلرزهای در این محل رخ میدهد.
اگرچه پیشبینی زلزله میتواند سبب معروف شدن فرد پیشبینی کننده شود، اما متخصصان معتقدند اساساً در مدلی که برخی محققان دست به پیشبینی میزنند روشهای علمی مدنظر نیستند، آنها میگویند این قبیل از پیشبینیها یا برای یک منطقه وسیع است یا برای مناطقی که بسیار لرزهخیز هستند.
یکی از حوزههای تحقیقاتی که قابلیت بهبود پیش بینی زلزله را دارد، یادگیری ماشینی است. محققان در حال بررسی استفاده از الگوریتمهای هوش مصنوعی برای تجزیه و تحلیل مجموعههای بزرگ داده و شناسایی الگوهایی هستند که ممکن است شاخص فعالیت لرزهای باشند.
پیش شرطهای موثر در پیشگویی زلزله چیست؟
به اعتقاد محققان زلزله کشور منطقه زاگرس هر روز شاهد زلزله با بزرگهای مختلف است و اینکه گفته شود دیر یا زود در این منطقه زلزله بزرگ خواهد داد، پایه علمی نخواهد داشت.
هوگربیتس مدعی است که در زمینه ارتباط بین همترازی اجرام آسمانی با فعالیت لرزهای در زمین پژوهش میکند و ادعاهایش بر اساس این پژوهشهاست. در حقیقت به باور هوگربیتس همترازی زمین با دیگر سیارهها جاذبهای کافی برای ایجاد زمینلرزه در زمین ایجاد میکند.
اتکا به نحوه جایگیری سیارهها در منظومه شمسی
فرانک هوگربیتس چهره مشهور فضای مجازی که این روزها نامش با زلزله گره خورده است، بر چه مبنایی دست به پیشبینی میزند؟
جیم برکلند، زمینشناسی از کالیفرنیا بود که زلزله معروف ۱۷ اکتبر سال ۱۹۸۹ که در خلیج سانفرانسیسکو رخ داد را پیشبینی کرد.
اینکه گفته میشود عواملی غیرطبیعی و انسانساز در این پسلرزها موثر هستند یک ادعای غیرعلمی است، زلزله ۱۷ بهمن ماه در عمق حدود ۱۹ کیلومتری اتفاق افتاده است که حتی اگر بمباران هم رخ میداد، نمیتوانست چنین زلزلهای و گسلی را فعال کند.
رئیس سازمان پژوهشهای علمی و صنعتی ایران گفت: در حال ساخت ماهواره آیات هستیم که هدف آن پیش بینی زلزله است.
مناسب است که ابتدا درخصوص پیشبینی زلزله، گزارههایی را قبول کنیم. به این معنی که اصولا به چه نوع از ادعاها، سخنها یا گزارشها، باید نام پیشبینی داد، یا به بیان دیگر منظور از پیشبینی زلزله بهطور دقیق چیست؟
طی روزهای اخیر در برخی شبکههای مجازی مطالبی بهعنوان پیشبینی یا پیشگویی زلزله مطرح و حتی ساعت و زمان مشخص نیز برای این پیشگوییها مطرح میشود؛ برخی اینها را مستند میکنند به اطلاعاتی که از ژئوفیزیک برداشت میکنند یا ثبت اختراعاتی که انجام دادهاند و بهعنوان مستند بودن و معتبر بودن مطالب خودشان مطرح میکنند.
شهر تهران بهدلیل شرایط تکتونیکی، زمینشناسی و جغرافیایی خاص خود، بهطور بالقوه در معرض تهدید مخاطرات طبیعی متعددی قرار دارد. از طرفی، تراکم روز افزون جمعیت و وجود بافت فرسوده و ناپایدار در این شهر، میزان ریسک سوانح طبیعی را افزایش داده است.