مراسم یادبود سربازان آذربایجان ی کشته شده در جنگ قره باغ برگزار شد.
شهر لاچین که از سال ۱۹۹۲ میلادی در اختیار نیروهای ارمنستان بود و بر اساس توافق سه جانبه ۹ نوامبر روسای جمهوری آذربایجان ، روسیه و نخست وزیر ارمنستان قرار بود اول دسامبر به جمهوری آذربایجان پس داده شود.
در شهر فضولی در منطقه قره باغ که در تاریخ ۱۷ اکتبر ۲۰۲۰ از وجود نیروهای ارمنی پاکسازی شد هیچ ساختمان سالمی وجود ندارد.
مناطق آزاد شده قره باغ توسط مختصصان مین روبی میشود تا زمینه بازگشت مردم این مناطق فراهم شود.
بیش از ۹۰ درصد برق قره باغ که بر اثر درگیریها قطع شده بود دوباره برقرار شده است. بازارها و مغازهها در حال بازگشایی هستند و مواد غذایی و کالاهای موردنیاز در فروشگاهها عرضه میشود.
در شهر آغدام در قره باغ که ۲۷ سال در اشغال ارمنستان بوده، تقریبا هیچ ساختمان سالمی باقی نمانده و به خرابه تبدیل شده است. مسجدی با دو مناره که در قرن نوزدهم ساخته شده، تنها بنای آغدام است که بنای اصلی آن سالم باقی مانده، اما آن نیز در وضعیت بسیار نامناسب قرار دارد. بر اساس توافق نامه آذربایجان و ارمنستان که روز دهم نوامبر با وساطت روسیه امضا شد٬ نظامیان ارمنستان ۲۰ نوامبر آغدام را ترک و به اشغال این منطقه پایان دادند.
وزارت دفاع جمهوری آذربایجان اعلام کرد شهرستان کلبجر که در سال ۱۹۹۳ میلادی به اشغال ارمنستان درآمده بود طبق توافق صلح، بامداد امروز پنجم آذر پس از تخلیه ارامنه و با ورود ارتش جمهوری آذربایجان به این شهرستان، بعد از ۲۷ سال اشغال تحت کنترل و نظارت جمهوری آذربایجان درآمد.
رئیس جمهور آذربایجان و همسرش از شهرستان تازه آزاد شده آغدام در قره باغ و مسجد این منطقه بازدید کردند.
چنگیز قهرماناف و پسرش از اینکه پس از ۲۷ سال به عنوان نخستین آذربایجان یها قدم در منطقه لاچین گذاشتهاند احساس غرور میکنند.
امروز خبرنگار خبرگزاری آناتولی در نشست خبری سخنگوی وزارت خارجه سوالی را مطرح کرد مبنی بر اینکه در حین بازدید رئیس جمهور آذربایجان از مناطق مرزی با ایران فیلم و عکسی گرفته شده و ادعا و شایعه شده است که یک سرباز سپاه این کار را کرده است.
مسجدی با دو مناره که در قرن نوزدهم ساخته شده، تنها بنای آغدام است که بنای اصلی آن سالم باقی مانده، اما آن نیز در وضعیت بسیار نامناسب قرار دارد.
صلح قره باغ و داستان مرز مشترک تا راهاندازی یک کریدور
حقیقت ماجرا از این قرار است که جمهوری آذربایجان حاضر شده دالان لاچین در قرهباغ کماکان به روی ایروان به خانکندی باز باشد و بزرگراهی بزرگ هم برای این مسیر احداث شود. در برابر، این موضوع هم پیشنهاد شده که از داخل ارمنستان و اختصاصا شهر کاپان در جنوب ارمنستان یک خط ارتباطی میان باکو و نخجوان برقرار شود. این خط ارتباطی از شهر تازهآزادشده زنگیلان در جنوب قرهباغ آغاز و از کاپان به نخجوان خواهد رسید. کل مسئله همین است و این موضوع کاملا در داخل ژئوپلیتیک قرهباغ مطرح و اجرا خواهد شد. مرز ایران و ارمنستان مربوط به جغرافیای ایران و ارمنستان است و هیچ تغییری در نقشه مرزی ایران ایجاد نشده و نخواهد شد.
ارمنیهای ساکن روستاهای قره باغ هنگام خروج از این روستاها خانهها را نیز آتش میزنند.
پلهای تاریخی خدا آفرین بر روی رودخانه ارس و با فاصله از یکدیگر و به صورت مجزا ساخته شده اند. این دو پل در نزدیکی سد شهرستان مرزی خدا آفرین در استان آذربایجان شرقی قرار دارند. در طول زمان یکی از پلها شکسته شده و تنها نیمی از آن باقیمانده، اما پل دیگر تقریبا سالم است. هر دو پل از نظر مهندسی و معماری با یکدیگر متفاوت هستند.
در جنگ قره باغ میان ارتش آذربایجان و ارمنستان بسیاری از نیروهای ارتش آذربایجان شیعه و تعدادی نیز طلبه بودند.
از شهر تازه آزاد شده فضولی در قره باغ فقط چندین دیوار سنگی باقی مانده است و بقیه ساختمانهای آن به کلی تخریب شده اند.
طبق توافق کوریدور لاچین (به عرض ۵ کیلومتر) که ارتباط میان ارمنستان و منطقه قره باغ کوهستانی را تامین خواهد کرد تحت کنترل نیروهای حافظ صلح روسیه قرار میگیرد.
خبرگزاری آناتولی ترکیه نوشت: در حالی که رئیس جمهور آذربایجان به تهران پیام دوستی میدهد، تصاویری از سوی ایران منتشر میشود که تعجب بسیاری را برانگیخته است.
رئیس جمهور آذربایجان در سفر به شهرهای آزاد شده جبرئیل و فضولی از اشغال نیروهای ارمنی در قره باغ و در حین تردد با خودروی نظامی از کنار رود ارس در نزدیکی پل تاریخی خدا آفرین با اشاره به مرز این کشور با ایران آن را مرزهای دوستی عنوان کرد.
اهالی شوشا که ۲۸ سال پیش با اشغال این شهر توسط نیروهای ارمنی مجبور به ترک خانه و کاشانه خود شده بودند، بی صبرانه میخواهند به سرزمینشان بازگردند.