پوپولیسم

هر دو رهبر قصد دارند از ترخیص خود از بیمارستان بهره‌برداری سیاسی کنند: دونالد ترامپ از معجزه دارو‌هایی که در دوران بستری بودن در بیمارستان استفاده کرد، گفت و قول داد آن را در اختیار همگان به رایگان قرار دهد. بوریس جانسون هم از معجزه کادر درمان حرف زد، دکتر‌ها و پرستار‌هایی که خدمات درمانی همگانی ارائه می‌دهند و گفت که شاید این نهاد (بهداشت) مهمترین و احترام انگیزترین نهاد انگلیس باشد.

تازه‌ترین اقدام نمایشی مجلس، احضار رئیس سازمان بورس در پی افت شاخص‌هاست. این در حالی است که طبق قانون مجلس باید رئیس‌جمهور و وزرای کابینه را به مجلس فرا بخواند، سؤال کند؛ اگر قانع نشد، استیضاح کند و اگر باز هم قانع نشد رأی به برکناری دهد. حالا سؤال اینجاست که اگر پارلمان‌نشینان از سؤال رئیس سازمان بورس قانع نشدند، چه؟ به لحاظ قانونی هیچ اختیاری برای برکناری‌اش ندارند. اینجاست که رفتارشان مصداق پوپولیسم است؛ همان هیاهو برای هیچ.

پرسش اساسی از بنیانگذاران و منادیان کارزار «جمع کنید و بروید» ایرانی این است که آیا آن‌ها هم مانند ترامپ و نتانیاهو، طیف منتقدین خویش را شهروندان درجه دو و سه می‌دانند که شایسته اخراج از موطن خویش هستند؟! یا بردگانی که خداوند آن‌ها را افریده تا در اطاعت ایشان باشند؟!

وقتي كه جامعه درك عوامانه از خودش و تاريخ داشته باشد و حافظه‌اش از روايت‌هاي عوامانه انباشته شود، سياست نیز پوپوليستي مي‌شود و عوام‌فريبان حاكم مي‌شوند.

اصولگرایان در دوران مدیریت خود اثبات کردند که به هیچ عنوان از عهده اداره کشور برنمی‌آیند و نه‌تن‌ها به فکر توسعه کشور و معیشت جامعه نیستند، بلکه به چیزی جز قدرت نمی‌اندیشند. امروز نیز باید خطر بازگشت پوپولیسم را جدی گرفت، زیرا اکنون نظرسنجی‌ها از اقبال ۱۲ درصدی مردم به روحانی و اصلاح‌طلبان و در مقابل، رأی ۲۶ درصدی به احمدی‌نژاد حکایت دارد که این خود نشان از داغ‌بودن بازار پوپولیسم است.

ترامپ بواسطه یکی دانستن و ادغام خودش با مردم و دولت، انتقاد‌ها را حتی از حزب خود برنمی تابد. وی همچنین مشروعیتِ مخالفت دیگر احزاب را نیز به رسمیت نمی‌شناسد. موضوعی که ستون فقرات دموکراسی مشروطه ماست. ترامپ به وضوح و بار‌ها چهره‌های پوپولیستی نظیر "ویکتور اوربان" نخست وزیر مجارستان و "رجب طیب اردوغان" نخست وزیر ترکیه را ستایش کرده است. این افراد آشکارا دموکراسی مشروطه را در کشورهایشان نقض می‌کنند و به آن بی اعتنا هستند. شاید این روند به صورت تعمدی و با مهارت انتخاب شده باشد. اگر محدودیت‌های قانون اساسی در عرصه عمل به اجرا درنیایند، چیزی بیش از نوشته‌هایی بر روی کاغذ نیستند.

شعار معروف انتخاباتی ترامپ یعنی «آمریکا را دوباره به عظمت برسانیم»، بسیاری به «آمریکا را دوباره سفید پوست کنیم» تعبیر می‌کنند. از این رو دفاع از حقوق جماعت‌ها یا هویت‌های فرهنگی، رفتاری و زبانی (واژگانی که می‌توان به جای اقلیت به کار برد) یا در یک کلام دفاع از دموکراسی فرودستان و پایه در برابر «دموکراسی» فرودستان که در حقیقت چیزی جز سیستم‌های الیگارشیک بزک‌شده با لایه‌های سطحی و مناسکی دموکراتیک نیست، امروز از مهم‌ترین اهداف استراتژیک برای رشد و توسعه نظام‌های مدرن شهری به حساب می‌آیند.

«پوپوسیل» برای کوبیدن رقیب سیاسی محشر است، اما برای پاسخ دادن به سؤالات ساختاری درباره کم‌توانی در کاستن از خسارات جانی و مالی سیل، هیچ کاربردی ندارد.

شاید برای شما هم فالوئر داشتن یا نداشتن تتلو برای شما مساله نباشد و یا به آن به دیده استهزا نگاه کنید. اما به هرحال تتلو یک سلبریتی است. شاید حتی بیشتر از آنکه یک هنرمند باشد (البته اگر بتوانیم نام آثار او را هنر بگذاریم) او به سلبریتی بودن خود وابسته است و به واسطه همین تتو‌های فالوئر جمع کن کنار کاندیدای انتخابات ریاست جمهوری می‌نشیند و به واسطه میلیون‌ها نفری که او را تماشا می‌کنند بر نهاد سیاست که جان و مال شهروندان یک جامعه را به امانت دارد اثر می‌گذارد. او در انتخابات ۹۶ بیشتر از هنرمندانی مثل لوریس چکناواریان، شهرام ناظری و ... بیشتر توجه‌ها را به خود جلب کرد. اینجاست که اگر شما به تتلو، رفتارش یا فالوئرهایش با ژستی روشنفکرانه برخورد کنید، حتی شاید از شما بیشتر بر توده‌های مردم تاثیر داشته باشند. حالا اگر نگاه پرتبختر را کنار بگذاریم، می‌توان پرسید: آیا موفق شدن گروهی از مردم برای حذف تتلو از یک شبکه اجتماعی به معنای رو به موت بودن این پدیده است؟

به گفته پیغامی، اولین مولفه موثر بر نرخ موثر، مابه‌التفاوت نرخ تورم داخلی و خارجی است و نرخ ارز موثر باید دینامیزم و پویایی‌اش با این نرخ حفظ شود و اجازه دهیم تعدیل‌های لازم براساس آن انجام شود. ضلع بعدی موثر حوزه ثبات اقتصادی کشور است. سیاست‌های ارزی به‌عنوان یکی از سیاست‌های جانب تقاضا برای تثبیت اقتصاد نقش محوری ایفا می‌کند. باید نرخ ارزی انتخاب شود که کمترین نوسان را داشته باشد و تثبیت بیشتری را به اقتصاد ببخشد. تعیین نرخ ارز در قالب مدل‌های علمی قابل‌محاسبه است.

پس از واژه‌های، «پول» و «رتبه‌بندی»، واژه‌های «توسری‌خور» (۲۳۴)، «کندذهن» (۲۲۲)، «وحشتناک» (۲۰۴) و «احمق» (۱۸۳) پرتکرارترین واژه‌های توییت‌های ترامپ هستند؛ واژه‌هایی که او برای توصیف مخالفان خود یعنی همان «نخبگان فاسد» به کار می‌برد. توییت‌های پرشمار ترامپ، درباره‌ی باراک اوباما و هیلاری کلینتون (۳۷۶) و پربسامدترین موضوع توییت‌های او یعنی حمله به رسانه‌ها هم در خدمت این هدف هستند. در توییت‌های او، بدگویی از دیگران، دوشادوش تعریف از خود حرکت می‌کند: «جریان اصلی رسانه‌ای (رسانه‌ی دروغ) را باور نکنید. کاخ سفید دارد خیلی خوب به کارش ادامه می‌دهد. من یک وضعیت کثافت را تحویل گرفتم و دارم آن را درست می‌کنم.»

هر دو حزب ضدیورو می‌توانند راه خروج از یورو را به ایتالیا نشان دهند. هر چند دی‌مایو، رهبر جنبش ۵ ستاره گفته است که به خروج از یورو فکر نمی‌کند اما برخی می‌گویند که ممکن است در زمان مناسب دی‌مایو با همکاری سالوینی راه خروج را هموار کنند. کونته پس از توافق برای تشکیل دولت ایتالیا نیز به خبرنگاران گفت: هدف ما این است که سخت کار کنیم تا تضادها را از بین ببریم.

پوپولیسم ریشه در ناکامیابی و عدم موفقیت ساختاری در تحقق اهداف یک جامعه ایجاد می‌شود. وقتی فاصله عمیقی میان نیرو‌های اجتماعی و رهبران سیاسی به وجود می‌آید و حاکمیت نمی‌تواند در دل داده‌های قانونمند، هدفمند و زمان‌مند مطالبات جامعه را پاسخ دهد و سطح فقیران یا فرودستان و طبقات اجتماعی نابرخوردار در طول سیاست‌های غلط از نظر جمعیت، عده و عُدّه غلبه پیدا کند زمینه برای شعار‌های احساسی و رهبران عوام فریب پیدا می‌شود. معمولا پوپولیسم در جوامعی رخ می‌دهد که فاصله میان رویا‌ها و تحقق رویا‌ها بسیار زیاد می‌شود و مردم احساس می‌کنند با این مسیر‌های عادی و قانون‌مند به خواسته‌های خودشان نمی‌رسند. اینجا زمینه برای کسانی پیدا می‌شود که شکلی الهام گرایانه و آسمانی دارند و خودشان را به رهبران موعودگرا شبیه می‌کنند. معمولا می‌توانند دروغ‌های بزرگ بگویند و با احساسات مردم بازی کنند. به قول مارکس نوعی آگاهی کاذب به وجود می‌آورند. معمولا این گونه جوامع یا به خرابی مطلق یا به فقر ختم شده اند. نمونه‌های آن را می‌توان در ایتالیای موسولینی، فرانکوی اسپانیا و آدولف هیتلر آلمان نازی مشاهده کرد.

رئیس‌ دولت نهم، در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ١٣٨٤، از ساده‌زیستی، عدالت‌خواهی و احقاق حق مردم سخن گفت و به زعم آقای مصباح یزدی با «دعاهاي خاصي که به وجود مقدس حضرت ولي عصر (عج) شد» نهایتا در قامت منجی مردم بی‌پناه به پاستور ورود کرد.

از هم‌اکنون در همه کشورهاي جهان به‌ويژه در آمريکا، مردم در پي به‌تثبيت‌رساندن هدف استراتژيک آشتي انسان با طبيعت و برپايي اقتصادی انسان‌محور و کنارگذاشتن رفتارهاي غيرانساني و ضدطبيعت و سوداگرانه هستند و ما نيز بايد جايگاه خود را در اين مبارزه داشته باشيم؛ چون ممکن است اگر دست روي دست بگذاريم، مانند همسايگان خاور‌ميانه‌اي خود، از اين آفت در در جهان آسيب ببينيم.

کارشناس مسائل بین‌الملل گفت: تصمیم اخیر ترامپ در انتقال سفارت بیشتر جنبه تبلیغاتی داشته چون می‌خواهد افکار عمومی را بدین وسیله به سمت خود جلب کند تا بتواند آن مشکلاتی را که در داخل از لحاظ شخصی و سیاسی برای او به وجود آمده، پوشش دهد تا در انتخابات ریاست جمهوری آینده آمریکا دوباره رأی بیاورد.

آیت‌ الله هاشمی‌رفسنجانی فردی بود که این بینش و شناخت را داشت؛ توانست آینده‌نگری کند و نسبت به آن هشدار داد و در همان زمان گفت که این نوع تفکر به چه سرانجامی خواهد رسید و الآن میبینیم همانی شد که آقای هاشی گفت.

علی احمدی رئیس کمیسیون مشترک مجمع تشخیص مصلحت نظام و دفتر مقام معظم رهبری روایتی از رفتارهای احمدی‎نژاد در جلسات مجمع تشخیص مصلحت نظام دارد.