علویمهر تبیین کرد:
حجتالاسلام علویمهر معتقد است که تفسیر عرفانی در قرآن و احادیث ریشه دارد و بسیاری از تفاسیر عرفانی تلاش کردهاند تا بین ظاهر و باطن ارتباط برقرار کنند.
دلشاد تهرانی معتقد است اگر بپذیریم که قرآن دارای بافتار در آیات است، برای فهم یک آیه باید به آیات قبل و بعد توجه کنیم. در جاهایی این بافتار خیلی تاثیر دارد و در جاهایی ندارد. اگر مسئله بافتار محل دقت قرار نگیرد، به نظر بنده، اشتباهات بزرگ پیش خواهد آمد.
محمدرضا ستودهنیا مطرح کرد:
عضو هیئت علمی دانشگاه اصفهان تصریح کرد: امروزه تطبیق میراث تفسیری در قالب روایات با مسائل امروز، یکی از دغدغههای مهم مفسران است. اینکه مفسران باید آن آموزهها و نکات را با مسائل جدید منطبق کنند که با زندگی و تکنولوژی جدید و پیشرفت مرزهای دانش، تناسب داشته باشد.
حجتالاسلام جوادی گفت: تفاسیر قرآن تاکنون بسیاری از مضامین الهی را تفسیر کردهاند اما ما امروز نیاز به مدلسازی مضامین قرآن در حوزههای مختلف داریم؛ با توجه به اهمیت آیات مربوط به جهانبینی این آیات مغفول مانده است.
میری معتقد است که تفسیر قرآن در جهان امروز باید رویکرد اجتماعی داشته باشد و به چالشهایی که متافیزیک و علم جدید ایجاد کرده است پاسخ دهد، از این رو تفسیر سنتی قرآن به تجدید نظر جدی نیاز دارد تا بتواند با رهایی از تفسیر جزماندیشانه به افقهایی جدید دست یابد.
قائمینیا:
حجتالاسلام قائمینیا معتقد است نظریه «استعارههای مفهومی و فضاهای قرآن» از آنجا که با یک تحلیل زبانشناختی خاصی شروع میشود، دیدگاههای خاصی را نقد میکند و تلاش میکند سوءفهمهایی که نسبت به زبان قرآن صورت گرفته است را رفع کند.
برخی از اندیشمندان از راههای مختلف رسیدن به حقیقت و تکثرگرایی سخن به میان آوردهاند، اما شیخ شلتوت از مفسران مصری معاصر براساس آیه ۶ سوره حمد، اسلام را تنها صراط مستقیم میداند. وی این تفسیر را بر مبنای حد وسط انجام داده است.
آیتالله تسخیری، مشاور مقام معظم رهبری در امور جهان اسلام، دو مقوله عفو و رعایت حقوق اسیران جنگی را نشان از رعایت حقوق بشر به صورت ویژه در قرآن کریم دانست و بر این موضوع تأکید کرد که موضع قرآن در ارتباط با جهان، جهانی عاری از خشونت است و هر تفسیر از آیات که مروج خشونت باشد، ضد قرآن است.
حجتالاسلام یونسی معتقد است که خشونت در افراطگرایان دینی امری پیشادینی است و تفسیر دروندینی به خشونت منجر میشود و برای رسیدن به تفسیر درست باید به مفاهیم بشری از عدالت، عقل و اخلاق تکیه کرد.
حجتالاسلام یونسی گفت:
حجتالاسلام یونسی معتقد است که خشونت در افراطگرایان دینی امری پیشادینی است. وی معتقد است تفسیر دروندینی به خشونت منجر میشود و برای رسیدن به تفسیر درست باید به مفاهیم بشری از عدالت، عقل و اخلاق تکیه کرد.
حجتالاسلام زینالعابدینی معتقد است که تفاسیر سنتی مبنای تفاسیر جدید هستند اما برای ارائه تفاسیر روز باید هنر مفسر دست به کار شود. یکی از دلایل مراجعه نداشتن مردم به تفاسیر قرآن به خاطر قصور طلاب و محققان به جهت عدم ارائه تفاسیر بهروز است.
حجتالاسلام تسخیری تبیین کرد:
حجتالاسلام تسخیری در نهمین دوره مرکز گفتوگوی ادیان و تمدنها و شورای جهانی کلیسا با اشاره به ضرورت اصلاح قداستبخشی به برداشتهای دینی گفت: برخی از تفاسیر ظاهرگرا از قرآن خشونتزاست و ما باید از این تفاسیر توبه کنیم.
حجتالاسلام علویمهر معتقد است نیاز به معنویت، تکیهگاه موثق به دین و مرجعی برای پاسخهای موثق در خصوص نیازها انسان از مسائل مهم دوران معاصر پیش روی تفسیر قرآن است و روشهای سنتی به تنهایی برای استخراج مطالب و نیازهای عصر حاضر کافی نیست.
گلجانی:
گلجانی با بیان اینکه قرآن نقشمحور است و نه موضوعمحور اظهار کرد: با این رویکرد در قرآن، تمام توصیفات انسان در خصوص کارکرد و نقش اوست. فرض کنید نقشهایی مانند صدقین، کاذبین، مکذبین، ابرار، منافقین، ریاکاران و محسنین همه مربوط به نقشهاست و نه موضوعات.
کوهساری:
عضو هیئت علمی دانشگاه تهران با اشاره به ضرورت دروندینی و بروندینی تفسیر جدید از قرآن، اظهار کرد: علامه طباطبایی در المیزان استدلال میکند که قرآن کتاب تعقل و تفکر است و روش تفسیری ما نیز عقلگرایانه و عرفانگرایانه است؛ لذا چون عقل و عرفان پویاست، روش تفسیر سنتی قرآن نیز پویا خواهد بود.
حجتالاسلام پویا با بیان اینکه تفاسیر معاصر سنتی نوشته میشوند و به شبهات و مقتضیات زمانه توجه نداشته و بهروز نیستند، اظهار کرد: همانگونه که امام رضا(ع) در گفتوگوهای خود در حضور مامون استدلال عقلی میکنند یا امام صادق(ع) در توحید مفضل به استدلال عقلانی توصیه میکنند، ما نیز باید به سوی تفسیر عقلانی از مباحث دینی برویم.
دوره «رهیافتهایی در فهم قرآن کریم» به همت مجمع اسلامی دانشجویان دانشگاه امیرکبیر برگزار میشود.
حجتالاسلام جعفری با بیان اینکه در هر دورانی مطابق افکار و اندیشههای آن دوره میتوان قرآن را تفسیر کرد و نیازهای فکری و اجتماعی آن زمان را در نظر گرفت، اظهار کرد: در جهان معاصر که عصر انفجار اطلاعات است، اگر کسی تفسیر مینویسد، وظیفهای بسیار دشوار و سنگین دارد.
حجتالاسلام مودب معتقد است که تفسیر دلالت بر تطبیق مصادیق زمانی با مفاهیم جاودان قرآن دارد؛ همچنین او میگوید که شاخص نیاز به تفسیر فروش کتب تفسیری نیست بلکه عمل به قرآن است.
درباره نقش روایات در فهم و تفسیر قرآن دیدگاههای متعددی از جانب صاحبنظران علوم قرآنی مطرح شده است. در این میان برخی بر ضرورت آن تاکید دارند و برخی تنها بر نقش مفید آن انگشت میگذارند.