به گفته مدیر عامل آبفای تهران برای تهیه آب شرب تهران شرایط بسیار سخت است اگر هر نفر ۵۰ لیتر کاهش مصرف آب داشته باشد شرایط بهتر میشود.
اگر بحران کمآبی دست به دست اقتصاد آشفته دهد، چه میشود؟
مهدی زارع کارشناس محیط زیست گفت: دولت اولین کاری که میتواند برای کنترل بحران آب انجام دهد آن است که ریسک جدید ایجاد نکند و موجب گسترش بحران نشود. برای مثال دولت میخواهد شهر و شهرکهای جدید بسازد، اولین مسئلهای که در اینباره باید جدی گرفته شود آب است. متاسفانه در پروژههایی که به اسم خانهسازی انجام میشود کمتر میشنویم که اولویت مصرف آب برایشان مطرح باشد.
علیرغم آن که گردشگران برای تماشای این مسجد هجوم میآورند ظهور مجدد آن از درون آب روستاهای اطراف را به یاد آوارگی و بحران فزاینده آب میاندازد.
ضروری ترین نکاتی که باید بدانیم
علی سیدزاده، مدیر کل دفتر مدیریت مصرف کشور نیز خبر داده که حجم ذخیره سدهای تهران، ۱۰۰ میلیون متر معکب، کمتر شده است. در برخی از مخازن شهر تهران؛ ارتفاع آب که باید در حد ۴ متر باشد، به ۷۰ سانتیمتر رسیده است. فراتر از تهران، در مقایسه با ۵ سال گذشته، ورودی سدهای کشور، کاهش ۳۰ درصدی را نشان میدهد. آمارها میگویند آبِ شربِ ۵۰۰ شهرِ کشور با مشکل، تامین میشوند وَ ۱۰۱ شهر در "وضعیتِ قرمزِ تامینِ آب" هستند!
شافعی با اشاره به گزارش نهادهای بین المللی به ویژه سازمان ملل در زمینه بحران آب در ایران گفت: گزارش سازمان ملل نشان میدهد که اگر ایران به همین منوال جلو برود در ۲۰ سال آینده تصور موجود زنده در این کشور دور از انتظار است.
جمعیتهای انسانی باید آموزش ببینند که چگونه آب باران را در برهههای خاص زمانی ذخیره کرده و بعدا از آن استفاده کنند. پس از آن، با توجه به مشکل جهانی آب شیرین و حفظ محیط زیست سالم در سراسر جهان دولتها و سازمانهای غیردولتی باید از وضعیت آگاه باشند و ضروری است که اقدام قاطعانهای را انجام دهند.
علیاکبر محرابیان، وزیر نیرو، برای انتقال آب از منابع جدید به همدان، در نخستین گام ۲۰۰ میلیارد تومان بودجه تخصیص داد. پروژه انتقال آب به همدان به صورت شبانهروزی آغاز شد و لولهکشیها در حال انجام است.
نصیری با بیان اینکه منابع آب گیری خارج از شهر همدان است و فاصله ۴۵ دقیقهای با شهر دارد تصریح کرد: روزانه تانکرها در چندین سرویس رفت و برگشت آبرسانی به بیمارستانهای مذکور را انجام میدهند.
دریاچه ارومیه تا پایان تابستان به مرحله «خشکی کامل» میرسد؟
فشار تنش آبی در ششحوضه آبی اصلی کشور کاملا احساس میشود. در واقع اگر دریاچه تاریخی ارومیه رو به زوال است یا رودخانههای پرآب کرخه و زاینده رود خشک شده اند، دلیلی جز شدتگرفتن تنش آبی در کشور ندارد. روایتهای رسمی هم این موضوع را تایید میکنند.
چندین کلانشهر کشور مستعد جدی برای بحران آب هستند؛ تهران، مشهد، اصفهان و کرمان وضعیت پرخطری نسبت به بقیه دارند.
عبدی گفت: کارخانه فولاد حدود ۲۰۰ میلیون متر مکعب آب در سال مصرف میکند. با توجه به مصرف این حجم از آب، این کارخانه باید کنار خلیج فارس احداث میشد. اکنون بازگشت به نقطه آغاز نیاز به سرمایه گذاری عمده مالی و مهمتر از آن سرمایه گذاری سیاسی برای جلب اعتماد و مشارکت عمومی مردم در مدیریت جامعه دارد.
دو پیشنهاد فوری برای مبارزه با بحرانِ اجتماعی-امنیتی آب در ایران
بحران آب در ایران خیلی زودتر از آنچه پیش بینی میشد در حال بدل شدن به یک بحران اجتماعی-امنیتی است و از قضا، این بحران در حال عمیقتر شدن هم هست. اما جدایِ از برنامه ریزیهای درازمدت (از جمله اصلاح نظام آبیاری در بخش کشاورزی، نوسازی سیستم انتقال آب در شهرها و مواردی از این دست) چه راهکارهای کوتاه مدتی برای تخفیف این بحران وجود دارد؟
عراقچی با اشاره به ایده سیاست ۱۰ سال ریاضت آبی، گفت: این دوره هر چند سال که باشد؛ باید مورد توجه قرار گیرد و کشور حتماً باید یک دوره ریاضت آبی را طی کند تا بهتدریج به موقعیت سابق برگردد و برای این ریاضت هم باید برنامه و راهبرد داشت.
البته این مشکل در دنیای جدید نیز راهحل دارد. استفاده از ذخایر سد یا برداشتن از مخازن زیرزمینی در مواقع بحرانی میتواند راهحل باشد، مشروط بر اینکه این منابع در شرایط عادی برداشت نشوند که در ایران میشوند!
به گفته کارشناسان تاثیر بارندگیهای اخیر بر افزایش ذخیره سدهای تامینکننده آب شرب تهران را بسیار اندک بوده، به گونهای که ورودی آب به سدهای تهران با کاهش ۳۴ درصدی از ابتدای سال آبی در مقایسه با سال آبی گذشته مواجه است.
تولید فولاد در کویر، نشانهای بارز از توزیع «رانت اقتصادی» است
ایران روز به روز بیشتر در بحران بی آبی فرو میرود و تمام مدلهای اقلیمی هم بر این موضوع صحه میگذارند. از طرفی، بروز اعتراضات مردمی به وضعیت آب (مثلاً در خوزستان) حالا دارد ماجرا را به سمت امنیتی شدن پیش میبرد. اما آیا میتوان ردپای «رانتخواران» را در بحران کنونیِ آب هم جست و جو کرد؟
در پی ادامه تنشهای آبی در خوزستان و کاهش آب پشت سدهای این استان؛ تقریباً دو هفتهای است که دبی رودخانه کارون پایین آمده است. آب شرب شهرستان شادگان که توسط رودخانه کارون و پروژه آبرسانی غدیر تأمین میشود به دلیل کاهش دبی کارون شور و بد بو شده و به گفته کارشناسان حوزه آبی این استان، درصورتیکه سال آبی ۱۴۰۰ دیرتر آغاز شود، این اتفاق مجدداً در این منطقه تکرار خواهد شد.
راهکارهایی برای حل بحران آب در ایران
در درک مسائل آب توجه به بستر تاریخی شکلگیری مسائل خیلی مهم است. معضلاتی که امروز با آنها درگیر هستیم در یک بستر سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و تکنولوژیکی در طول تاریخ شکل گرفتهاند. نمیتوان بدون توجه به این سابقه به تعریف درستی از مسائل رسید.
دولت بایستی کشاورزی را تعطیل کند و به کشاورزان یارانه بدهد
بحران آب در خوزستان و رخدادهای اخیر در این استان، آیندهای است که تا چند سال دیگر تمام فلاتِ مرکزی ایران (در استانهایی نظیر اصفهان، فارس، یزد، کرمان و...) را در بر میگیرد. این در حالی است که آمارها نشان میدهند بیش از ۹۰ درصد از منابعِ آب قابل استحصال در ایران در بخش کشاورزی مصرف میشود. به این ترتیب، راه حل تا حدی روشن است و از مسیر تعطیلی کشاورزی در بخشهایی از ایران میگذرد. در مقابل، دولت میتواند با «کشاورزی فراسرزمینی» و کسب سود از آن محل، بابت تعطیلی کشاورزی به کشاورزان ایرانی یارانه بدهد.
افزایش خروجی سدهای کرخه و دز برای حل مشکل تنش آبی
در روزهای گذشته مردم شهرهای مختلف استان خوزستان نسبت به وضعیت بحرانی آب در این استان اعتراض کردند. این اعتراضات تا شب گذشته نیز ادامه داشت.