انتخابات

علیرغم سه چالش کلیدی اشاره شده در بالا یعنی مساله تحریم‌های اقتصادی و آرایش جدید سیاسی داخلی و جهانی، افول سرمایه اجتماعی و ناترازی‌های اقتصاد کلان، روزنه‌های امیدی همچنان برای دولت چهاردهم وجود دارد که در صورت خردگرایی و عقلانیت حداکثری، فرصت مواجهه با چالش ها را فراهم می سازد. مهمترین فرصت اقتصاد ایران بدهی داخلی و خارجی پایین کشور است. هم اکنون نسبت بدهی داخلی به تولید ناخالص داخلی حدود ۲۵ درصد است و بدهی خارجی نیز بسیار اندک و کمتر از ۸ میلیارد دلار است.

راه نجات کشور برخورداری از یک برنامه با کیفیت و دقیق توسعه است که متاسفانه برنامه هفتم نسبت بسیار ناچیزی با چنین برنامه‌ای دارد. پیشنهاد می‌کنیم که فوری‌ترین اقدام خود را بسیج ظرفیت‌های دانایی ملی برای اصلاح، تکمیل و طراحی چنین برنامه هفتم قرار دهید و لوازم آن را نیز چنانچه وعده داده اید فراهم کنید که مهمترین آن‌ها شفاف سازی فرایند‌های تصمیم‌گیری و تخصص منابع، بسیج ظرفیت‌های دانایی ملی در مسیر جلب مشارکت مولد آحاد مردم در سرنوشت اقتصادی خویش همراه با حفظ عزت نفس برای ساختن زندگی مطلوب خود است.

با مشخص شدن نتیجه انتخابات ریاست جمهوری و اتمام تب و تاب انتخابات ، اکنون موضوع اقتصاد و معیشت مردم و چگونگی باز کردن گره‌های زندگی مردم مورد توجه است. اما آقای پزشکیان و تیم او چگونه از پس این مشکلات برخواهند آمد؟ رویا پاک سرشت، خبرنگار فرارو در استودیو فرارو میزبان مرتضی افقه، اقتصاددان و عضو هیئت علمی دانشگاه چمران اهواز است تا به بررسی این موضوعات پرداخته شود:

آقای پزشکیان در مبارزه‌های انتخابات ی با تیمی همراه بود که به نظر می‌رسید مخالف تحریم‌ها هستند و آقای دکتر ظریف هم اگر خود وزیر خارجه نباشد، معمار روابط خارجی در دولت آقای پزشکیان خواهد بود. این موضوع را می‌توان با جزئیات و با اطمینان رسانه‌ای کرد و باید دید طرفین در ایران و آمریکا چگونه روابط را پیش خواهند برد.

درگیری بین طرفداران آقای قالیباف و آقای جلیلی، سطح تحولات سیاسی کشور را به شدت پایین می‌آورد و نازل می‌کند. درست است که هر شخصی یا هر طیف و گروهی حدسیات و دیدگاه‌های خاص خود را درباره رویداد‌های سیاسی کشور دارد، اما حدس و گمان‌ها که نباید مبنای چالش باشد. مهمترین چیزی که اکنون باید مورد توجه قرار گیرد پیروزی ملت است. این پیروزی می‌تواند در صحنه‌های مختلف سیاست داخلی و خارجی راهگشا باشد. ما رئیس جمهور منتخبی داریم که باید از وی پشتیبانی کنیم. اگر تا دیروز بین جریان‌های سیاسی رقابت بوده، امروز دیگر رقابت‌های اینچنینی باید پایان یابد. به هیچ وجه این نوع رقابت‌ها سازنده نیست و موجب رشد و آگاهی سیاسی نمی‌شود.

باید یک بازنگری اساسی در اصولگرایی صورت بگیرد و اصولگرایی دارای پارادایم‌های اساسی شود. متاسفانه آقایان طبق سلیقه خودشان عمل می‌کنند. اختلاف بین آقایان جلیلی و قالیباف هم مربوط به دوره انتخابات ریاست جمهوری نیست. این دو جریان در انتخابات مجلس هم با یکدیگر تفاهمی نداشتند. جالب این که این دو در مجلس هم نتوانستند به آن چه که خواسته شان بود و دوست داشتند، برسند. حتی در گذشته هم که شخصیت والامقامی مثل آیت الله مهدوی کنی به موضوع ورود می‌کرد باز هم با یکدیگر تضاد داشتند.

علت مشکلات کشور، مستقیما به سیاست خارجی برمی گردد. مسئله روابط با همسایگان، تعامل با دنیا، تعامل با آژانس بین المللی انرژی اتمی و نهاد‌ها و پیمان‌های بین المللی، مواردی است که می‌تواند چالش‌هایی را که نام بردم حل کند. آقای پزشکیان باید تمرکز بالایی روی سیاست خارجی داشته باشد و مشکلات این حوزه را حل کند. علت العلل مشکلات فعلی کشور سیاست خارجی است.

راست افراطی در دنیای سیاست خطرناک‌ترین نوع حکومت است و در میان مدت و درازمدت آثار اسفبار آن کشور‌ها را فرا می‌گیرد؛ این حکومت‌ها ادامه حکومت‌های هیتلر و پینوشه با ادبیات مدرن‌تر هستند.

نماینده کهگیلویه و بویراحمد مجلس خبرگان رهبری، گفت: مردم باید در کنار انقلاب باشند خدای متعال با آمدن مردم و با بودن مردم از انقلابی که خون‌های پاکی در مسیر آن و برای رسیدن به اهداف آن ریخته شده است صیانت می‌کند.

تصاویری کمتر دیده شده از موسوی خوئینی‌ها و مصطفی میرسلیم در کنار یکدیگر منتشر شد.

در سطح جامعه یک ترس جدی نسبت به انتخاب مجدد آقای جلیلی وجود دارد. سیاست خارجی و داخلی که ایشان و طرفدارانشان دنبال می‌کنند، باعث شده مردمی هم که معمولا رای نمی‌دهند، به سمت صندوق‌های رای بیایند. تحلیل‌های میدانی نشان می‌داهد امکان افزایش مشارکت به عدد بالای ۵۰ درصد وجود دارد چرا که به طور طبیعی صاحبان صنایع، صاحبان کسب و کار، تجار و بازرگانان و البته طبقه متوسط بسیار نگران هستند چرا که اسم آقای جلیلی با تحریم گره خورده و ایشان یکی از بزرگترین موانع سر راه شکل گیری FATF است. این در حالی است که حدود ۳۰ درصد از پول افرادی که مایل به تجارت خارجی هستند بر اثر همین عدم عضویت در FATF و در مسیر دور زدن تحریم‌ها از بین می‌رود. جریان آقای جلیلی به دنبال خودتحریمی است و من معتقدم حتی اگر گرایش‌های سیاسی باعث نشود، گرایش‌های اقتصادی باعث می‌شود بخشی از مردم پای صندوق‌های رای بیایند

برخی معتقدند انتخابات در دور دوم یکی از مهم‌ترین انتخابات تاریخ ایران است و برخی از ضرورت نجات ایران میگویند؛ این‌ها موضوعاتی است که رویا پاک سرشت، در استودیو فرارو با دکتر تقی آزاد ارمکی، جامعه شناس مورد برررسی قرار داده است.

اصلا لزومی نداشت آقای جلیلی دولت سایه تشکیل دهد. این روز‌ها یک کلیپ در فضای مجازی پربازدید شده که میبینیم شهید رئیسی در پاسخ به یک خبرنگار می‌گوید؛ من شخصا به آقای جلیلی زنگ زدم و چندین مقام را به ایشان پیشنهاد دادم و ایشان نپذیرفتند. پس پرسش از آقای جلیلی این است که شما که می‌توانستید وارد دولت شده و با قدرت در کنار دولت ایستاده و به آن کمک کنید، دلیلی نداشت به سایه بروید. سایه برای شخصی است که نتواند در آفتاب بایستد. مثلا شرایطی دارد که دیگر به مصلحت نیست در انظار باشد. مثل آقای روحانی یا خاتمی. در ضمن آقای جلیلی که مدعی این بود که دولت سایه تشکیل داده بوده و بسیار هم کارامد بوده پاسخ دهد که آیا قیمت‌ها در دو، سه سال اخیر افزایش پیدا کرد یا نکرد، آیا آقای جلیلی می‌تواند کالایی را معرفی کند که در دو سه سال اخیر که ایشان دولت سایه را تشکیل داده، افزایش قیمت نداشته باشد؟

دلیل این که ۶۰ درصد مردم در انتخابات شرکت نکردند، نارضایتی انباشته‌ای است که در طول سال‌های گذشته، به وجود آمده است، چرا که مردم احساس می‌کنند دولت ها، مسائل و مشکلاتشان را حل نکرده اند، به ویژه در طول ۲ دهه اخیر که کشورگرفتار بحث انرژی هسته‌ای است و بسیاری از مشکلات ناشی از تحریم‌های هسته‌ای است. حقیقت این است که مناظره‌ها تاثیر چشمگیری درجلب گروهی که رای نداده اند ندارد، تنها ممکن است بخش اندکی از مخاطبان را به این نتیجه برساند که بین دو نامزدی که یکی می‌خواهد کلا در را ببندد و راه تنفس ملت را مسدود کند و دیگری می‌خواهد پای خود را لای در بگذارد که در بسته نشود و روزنه‌ای باز بماند، یکی را انتخاب کنند. من عمیقا معتقدم که در دولت آقای جلیلی، قطعا ناامیدی و یاس در بین اقشار مختلف جامعه تشدید خواهد شد و همین تعداد افرادی هم که امروز پای صندوق رای آمدند ممکن است بار دیگر در انتخابات شرکت نکنند.

سیاستی که آقای جلیلی دنبال می‌کند، سیاستی است که نام آن را «خنثی سازی تحریم‌ها» گذاشته و می‌گوید ما برای کنترل کردن اثر تحریم‌ها باید برویم با کشور‌های دیگر از جمله همان کشور‌های آمریکای لاتین که ایشان اشاره کرده بودند ارتباط بگیریم. مسئله این است که اولا سیاست گرایش به شرق ایشان شکست خورده است، چون علی‌رغم این که در دولت سیزدهم، توافقنامه شانگ‌های و برعکس را امضا کردیم، اما تا زمانی که مسئله FATF حل نشده، مسئله تحریم ها، حل نمی‌شود و قراداد‌ها هم در حد امضای مکتوب باقی می‌مانند. نکته دیگرکه آقایان تابع این دیدگاه مدام روی آن مانور می‌دهند این است که اصلا چه اصراری است با غرب و آمریکا وارد مبادله تجاری شویم و با کشور‌های منطقه و کشور‌های در حال توسعه نیز می‌توان کار کرد.

با شروع مذاکرات ایران با ۵ به علاوۀ ۱ که سخت و طولانی بود، آثار بهبود نسبی شاخص‌های اقتصادی ناشی از کاهش تنش با غرب و امریکا خود نمود یافت، به طوری که نرخ تورم از ۳۴.۷ در سال ۹۲ به ۹ و ۹.۶ در سال‌های ۹۵ و ۹۶ و نرخ رشد اقتصادی به رقم کم سابقۀ ۱۲.۵ درصد در سال ۹۵ و ۳.۷ درصد در سال ۹۶ رسید. هنوز مسابقۀ کشور‌های شرق و غرب (کشور‌های اروپائی در غرب و کشور‌های ژاپن و کرۀ جنوبی و ... در شرق) برای همکاری اقتصادی و سرمایه گذاری در ایران در سال‌های پس از توافق برجام در خاطره‌ها مانده است.

ردپای کمرنگ محیط زیست در سخنان کاندیدا‌ها و بی توجهی به مشکلات این حوزه از جمله موضوعاتی است که رویا پاک سرشت خبرنگار فرارو، در استودیو فرارو در گفتگو با محمد درویش، فعال و کارشناس محیط زیست به آن پرداخته است:

آقای جلیلی که اصلا خودش مسبب تحریم‌های اقتصادی علیه کشور بوده، مواضع آقای پزشکیان هم که روشن است و ایشان که نقشی در این موضوعات نداشته. پس بحثی سر این که هر کاندیدا قرار است چگونه با اقتصاد کشور مواجه شود نداریم. اما متاسفانه تا اینجا هر دو کاندیدا بیشتر کلی گویی کرده یا شعار داده اند. بعید هم هست در روز‌های باقی مانده تا انتخابات روند متفاوتی را در پیش بگیرند. کاندیدا‌ها باید صراحتا توضیح دهند در قبال مسائل اساسی اقتصاد از جمله تورم قرار است چگونه رفتار کنند. این حرف که مهار می‌کنیم یک شعار است. بیکاری کشور چگونه حل می‌شود و سرمایه گذاری در صنایع کشور را چگونه می‌خواهیم حل کنیم؟

مشارکت پایین در انتخابات ، تفاوت‌های بین دو کاندیدای راه یافته به دور دوم و احتمالات پیش رو برای نتیجه انتخابات ریاست جمهوری، همه این‌ها مواردیست که رویا پاک سرشت، خبرنگار فرارو، در گفتگو با سیدمحمدعلی ابطحی، فعالی سیاسی اصلاح طلب و مشاور رئیس جمهور در دولت اصلاحات مورد بررسی قرار داده است:

چرا نرخ مشارکت در انتخابات ریاست جمهوری امسال پایین‌تر از حد انتظار و حدود ۴۰ درصد بود؟ آیا در دور دوم انتخابات شاهد افزایش آراء خواهیم بود؟ رویا پاک سرشت خبرنگار فرارو در استودیو فرارو میزبان حسین کنعانی مقدم، فعال سیاسی اصولگرا است تا به این پرسش‌ها پاسخ داده شود: