مالیات بر عایدی سرمایه

طبق ماده ۱۲ این طرح که قرار است به عنوان ماده (۴) قانون مالیات‌های مستقیم الحاق شود: کلیه اشخاص غیرتجاری «انتقال دهنده عین» یا «واگذارکننده حق» در خصوص انتقال دارایی‌های زیر، در کلیه مناطق کشور از جمله مناطق آزاد تجاری–صنعتی و ویژه اقتصادی، مشمول مالیات بر عایدی سرمایه هستند.

در واقع، وضع این نوع مالیات مانند آن است که دولت صراحتا به شهروندان بگوید؛ من با سیاست مالی و پولی خود سبب ایجاد تورم و کاهش قدرت خرید شما و آسیب به شما خواهم شد و در عین حال فرصت ایجاد سود بر اثر افزایش قیمت دارایی‌ها را ایجاد خواهم کرد و اگر شما از نعمت خدادادی عقل خود استفاده کنید تا مانع از کاهش قدرت خرید خود شوید یا فرصت به‌وجود‌آمده برای کسب سود را دنبال کنید، شما را مجازات خواهم کرد.

مالیات بر عایدی سرمایه مدنظر طرح در حال بررسی بدین‌گونه است که از این پس براساس مدت تملک، اگر فردی مسکن، خودرو، طلا و ارز خریداری و سپس اقدام به فروش آن کند، باید بخشی از سود حاصل از این خرید و فروش را به‌عنوان مالیات بر عایدی سرمایه به دولت پرداخت کند. این طرح دارایی‌هایی از جمله املاک و خودرو، کلیه انواع طلا و شمش و زیورآلات و انواع ارز‌های خارجی را هدف گرفته است. این مالیات، تنها دارایی‌های بیش از یک مورد هر شخص بالای ۱۸ سال را شامل می‌شود.

رییس مرکز آموزش، پژوهش و برنامه ریزی مالیاتی کشور با تاکید بر اینکه بخش قابل توجهی از مردم معاف از مالیات بر عایدی سرمایه می‌شوند، گفت:، زیرا بسیاری از مردم شاید حتی یک مسکن هم نداشته باشند. مالیات بر عایدی سرمایه شامل یک درصد افراد جامعه خواهد شد. زیرا یک درصد از افراد جامعه هستند که ممکن است چهار خودرو یا ملک داشته باشند.

نماینده مردم شیروان در مجلس شورای اسلامی، افزود: مبنای طرح مالیات بر عایدی سرمایه آن است که هر سرمایه ای که در کشور منجر به ایجاد ثروت و ارزش افزوده و رشد تولید ناخالص داخلی نشود، فعالیت در چارچوب نظام دلالی وسفته بازی قلمداد شده و مالکان چنین سرمایه هایی باید مالیات پرداخت کنند. 

دولت می‌خواهد کسری بودجه خود را از این طریق جبران کند تا مجبور به چاپ پول نشود یا کمتر پول چاپ کند. به‌عبارت ساده‌تر به جای آنکه دولت برای افزایش درآمد‌های ارزی برنامه‌ریزی کند تا از این طریق کسری‌هایش را جبران کند و به‌جای آنکه در هزینه‌های سرسام‌آور دولت صرفه‌جویی کند؛ می‌خواهد از دارایی‌های مردم سهم‌گیری کند تا هزینه دستگاه عریض و طویل دولت و نهاد‌ها را از جیب مردم بدهد. به‌این ترتیب از این به بعد علاوه بر از بین رفتن بخشی از ارزش دارایی‌های مردم به واسطه تحمیل تورم، بخشی از دارایی‌ها نیز سهم دولت خواهد شد.

یکی از معایب مالیات بر عایدی سرمایه این است که برای اخذ این نوع مالیات نیاز به داده‌های درست از آحاد اقتصاد جامعه است و نمی‌توان آن را مانند مالیات مصرف و از طریقی مانند مالیات ارزش افزوده اجرایی کرد.

رییس کل سازمان مالیاتی کشور گفت: با تصویب و اجرای قانون مالیات بر عایدی سرمایه ، سوداگران اقتصادی مشمول مالیات می‌شوند.

« مالیات بر عایدی سرمایه » (موسوم به CGT)، حالا پس از دهه ها، در ایران در آستانه اجرایی شدن قرار گرفته است. این برای ابرثروتمندان ایرانی، که بسیاری از آن‌ها از طریق واسطه گری و نه تولید ثروتمند شده اند، خبر خوبی نیست. اما آیا دولت سیزدهم در زمینه اجرای این مالیات جدی است؟

ندری با تاکید بر اینکه مقدم بر اجرای قانون مالیات بر عایدی سرمایه مشخص کردن راهکار‌های کنترل تورم است، اضافه کرد: تا زمانی که شما در اقتصاد خود با پدیده تورم مزمن روبرو باشید، قدر مسلم هرگونه طرح اقتصادی که بخواهد بازار‌ها را کنترل کند نمی‌تواند به موفقیت مناسبی دست پیدا کنند، بنابراین یکی از شروط برای درست قانون مالیات بر عایدی سرمایه که می‌تواند نقش تنظیم دیگری را نیز برعهده بگیرد، کنترل تورم و برنامه مدون در این زمینه است.

افقه گفت: در چنین شرایطی اگر قرار باشد دولت و مجلس از این از این دادوستد‌ها مالیات بگیرند این یک ظلم آشکار است، زیرا که هر فردی در زمانی که ارزش پول ملی در حال کاهش است به فکر حفظ ارزش دارایی‌های خود است، بنابراین مجلس اگر می‌خواهد این وضعیت را درست کند باید اشکال کار را در جای دیگری جستجو کند، صرف اینکه یک فرد به جای یک ماشین دو ماشین باشد یا اینکه مقداری طلا و دلار برای خود پس انداز کرده باشد نمی‌توان بیش از ۳۰ یا ۴۰ درصد از سود این معاملات را از او به عنوان مالیات گرفت. این در حالیست که دولت و مجلس به جای تصویب چنین قوانینی باید پاسخگو باشد که چرا با عملکرد خود چنین وضعیتی را پدید آورده اند.

با وجود مخالفت دولت و بخشی خصوصی نمایندگان مجلس اصرار بهتصویب طرح « مالیات بر عایدی سرمایه » را دارند.

مجموعه سیاسی حامی اکثریت بهارستان در بیرون مجلس و باتجربه‌ها و ژنرال‌های داخل مجلس باید مراقب این قبیل اظهار نظر‌ها و پیشنهاد‌های پوپولیستی و تبعات آن باشند. حالا این توئیت بحث برانگیز هم مصداق «آفتاب آمد دلیل آفتاب» شد و ضرورت خود مراقبتی را عیان‌تر کرد.

شاکری با تاکید بر اینکه مقدم بر مالیات بر عایدی سرمایه ، اخذ مالیات از مجموع درآمد است، اظهارداشت: در این رابطه باید به دقت جزئیات و ریزه کاری‌ها مشخص شود، درغیر این صورت این اقدام ممکن است همراه با تبعاتی باشد، از سوی دیگر در تدوین این قوانین باید این نکته مهم را درنظر گرفت که این امکان وجود دارد که آن‌ها با هم دارای اصطحکاک باشند که این موضوع خود می‌تواند مشکل ساز باشد.

عضو کمیسیون اقتصادی مجلس با تشریح جزئیات طرح مجلس برای اصلاح ساختار بودجه، گفت: بودجه بدون نفت و تعریف سرفصل های مختلف در حوزه مالیات در دستور کار قرار دارد.