«پيرمرد جوان»، كارش را از دست داد. اين تيتري بود كه دو روز پيش بسياري از رسانه‌هاي محلي «چكمه» آن را به مردم ايتاليا، هديه دادند! پس از كش‌و‌قوس‌هاي فراوان، نخست‌وزير بزرگ‌ترين شريك تجاري ايران در اروپا، كفش‌هايش را آويخت.
برلوسكوني، دومين قرباني سياست‌هاي حوزه يورو در هفته اخير است؛ هفته گذشته نيز همتاي يوناني او، مجبور به استعفا شده بود. حالا ثروتمندترين شخصيت سياسي جهان، زياد هم احساس تنهايي نمي‌كند، چراكه مي‌تواند با «جورج پاپاندرئو» به تماشاي بازي‌هاي آ.ث.ميلان بپردازد!
ايتاليايي‌ها پيشتر در روزهاي شانزدهم و هفدهم مهر سال گذشته نيز در اعتراض نسبت به آنچه سياست‌هاي بد آموزشي و اقتصادي دولت برلوسكوني مي‌دانستند، به خيابان‌هاي رم آمدند. يكي از مهم‌ترين بخش‌هاي اين سياست، برنامه سه‌ساله جوان 75ساله(!) براي كاهش ۸۷هزار شغل در بخش آموزش و ۴۴هزار شغل ديگر در ادارات مختلف اين كشور بود. سياست‌هايي كه تا پايان سال ۲۰۱۳ به حذف ۱۳۰هزار فرصت شغلي مي‌انجامد.
مرد جنجالي سرزمين لاجوردي‌ها بنا بر ادعاي خودش تا حالا در دو هزار و 500 جلسه دادگاه حاضر شده كه هزينه‌اي بالغ بر ۳۰۰ميليون‌دلار به خاطر اين پرونده‌ها، خرج روي دستش گذاشته است!
توليد ناخالص داخلي (برابري قدرت خريد در سال2010)، 1/77 تريليون دلار بوده در حالي كه امروز، چوب‌خط بدهي‌هاي دولت ايتاليا، از مرز 1843ميليارديورو گذشته است.
برلوسكوني كه روز يكشنبه، وسايل شخصي‌اش را از دفتر كارش در خيابان «چيگي پالازو»، جمع كرد، احتمالا دلش براي وزير - مانكن‌هاي دولتش، تنگ مي‌شود! خصوصا «مارا روزاريا كارفاني»، وزير فرصت‌هاي برابر كه بدون مشورت با او آب نيز نمي‌خورد! «دلقك» در اولين ملاقاتش با اين خانم هنرمند گفته بود كه اگر متاهل نبودم، قطعا با تو ازدواج مي‌كردم! حالا فكرش را بكنيد، زني كه بزرگ‌ترين تجربه‌اش، حضور در يك گروه موسيقي بود، مسووليت گسترش عدالت اقتصادي ميان 60ميليون نفر ايتاليايي را برعهده گرفته است! جالب است كه جميعت ايتاليايي‌ها، مثل شريك تجاري‌شان در خاورميانه يعني ايران به بيش از 60ميليون‌نفر مي‌رسد!
تجارت در مسير رم - تهران
سيلويو برلوسكوني، مالك امپراتوري بزرگ رسانه‌اي در ايتاليا نيز محسوب مي‌شود؛ كشوري كه در صنايع فلزكاري، ماشين‌آلات، شيميايي، وسايط نقليه، مواد غذايي، منسوجات و البسه، هواپيماسازي، كشتي‌سازي، پتروشيمي، الكتريكي، جنگ‌افزار و انرژي هسته‌اي، حرف‌هايي براي گفتن دارد. حتي ساكنان جديد سرزمين رم در توليد گندم، جو، سيب‌زميني، چغندرقند، سيب، ذرت، برنج، انگور و ماهي نيز، دستي بر آتش دارند.
نگاهي به آمار و ارقام رشد توليد ناخالص داخلي ايتاليا بيندازيد: 3/1درصد (2010)؛ -2/5درصد (2009)؛ -3/1درصد (2008)، 5/1درصد (2007)، 0/2درصد (2006)، 7/0درصد (2005)، 5/1درصد (2004)، 0/0درصد (2003)، 5/0درصد (2002)، 8/1درصد (2001). آنها اهل حساب و كتاب هستند، اما مشخص نيست كه مرد خوشگذاران رمي، چه سياست‌هايي را در كشور چكمه، اجرا كرده كه امروز، كشتي آنها به گل نشسته است.
براساس اعلام «يورو استات»، مبادلات تجاري ايران و ايتاليا در سال 2010 به 67/6 ميليارد يورو رسيده كه اين كشور را به مهم‌ترين شريك تجاري ايران در قاره سبز تبديل مي‌كند. بيراه نبود كه ايتاليايي‌ها، 10، 11 سال پيش به ايران، پيشنهاد دادند كه گيلان، مازندران و گلستان را به آنها اجاره بدهد تا از راه گردشگري و توريسم، درآمدزايي كنند.
با اين حال، ايران در سال 2010، حدود 67/4 ميليارد يورو، كالا به ايتاليا صادر كرده و دو ميليارددلار نيز كالا از اين كشور وارد كرده است؛ اين نشان مي‌دهد كه برلوسكوني حتي در بازي اقتصادي تهران – رم نيز نتيجه را واگذار كرده است!
گردشگري، حرف اول را مي‌زند!
همه مي‌دانند كه اقتصاد لاجوردي‌ها، خيلي به گردشگري وابسته است. چه كسي است كه دوست نداشته باشد، برج پيزا را از نزديك ببيند؟ يا لذت قايق‌سواري در ونيز را تجربه نكند؟ كشور آنها، در كنار درياي مديترانه واقع شده‌است، دريايي كه تولد تمدن‌هاي بسياري را به خود ديده است. ايتاليا، داراي تاريخي غني از تماس‌ها و تبادلاتي است كه بر مردم، اقتصاد و فرهنگش تاثير گذاشته است.
فنيقي‌ها، يوناني‌ها، كارتاژها، اعراب و نورمن‌ها از جمله مللي هستند كه در طول قرون‌گذشته با تاثير گذاشتن بر فرهنگ محلي ايتاليا، باعث شده‌اند تا اين كشور به‌طور فوق‌العاده‌اي از آثار معماري و هنري ممتازي برخوردار شود.
براساس محاسبه‌اي كه يونسكو انجام داده، بيش از نيمي از ميراث فرهنگي جهان در كشور ايتاليا واقع شده‌است؛ كشوري كوچك كه مساحت آن، فقط 25/0درصد از كل خشكي‌هاي جهان را شامل مي‌شود.
فلورانس، بدون توقف!
نشانه‌هاي باقي‌مانده از گذشته، آثار هنري و تنوع فوق‌العاده طبيعت در شبه‌جزيره ايتاليا از جمله عوامل جذب توريست به اين كشور محسوب مي‌شود كه امروزه آنجا را به يكي از جذاب‌ترين نقاط ديدني جهان تبديل كرده است.
رم، فلورانس، ونيز و بسياري از شهرهاي ديگر از جمله مقصدهاي مردم جهان هستند كه بيشتر اوقات جايي ثابت در برنامه جهانگردان را به خود اختصاص مي‌دهند.
البته آنها در صنعتي مثل پيتزا هم با ايراني‌ها، شريك هستند. هرچه باشد، پيتزاهاي قورمه‌سبزي و آبگوشت آنها، طرفداران پروپا قرصي دارد.
حال معلوم نيست كه با رفتن برلوسكوني از خيابان «چيگي پالازو»، دوستان او در خيابان «جردن تهران» چه حالا و هوايي دارند! آيا آنها باز هم مي‌توانند بابت كيفيت پيتزاهاي خود در ترهانف فخرفروشي كنند؟
از جمله ديگرعواملي كه در پيشرفت صنعت توريسم در اين كشور زيبا نقش داشته، مي‌توان به نزديكي ايتاليا به كشورهاي صنعتي مركز و شمال‌غرب اروپا، وجود وسايل ارتباطي سريع با ديگر قاره‌ها و سطح عالي امكانات پذيرش توريست كه كمتر كشوري از آن برخوردار است، اشاره كرد.
هرسال به‌طور ميانگين حدود 20 ميليون گردشگر خارجي از ايتاليا بازديد مي‌كنند و اين رقم طبيعتا علاوه بر ميليون‌ها ايتاليايي است كه كشورشان را براي گذراندن تعطيلات انتخاب مي‌كنند؛ البته در اين انتخاب، تكيه بر 35هزار واحد اقامتي موجود در سرزمين «رم» نيز نكته قابل توجهي است.
توريسم در عمل يكي از مهم‌ترين منابع اقتصادي ايتال
يا به‌شمار مي‌رود كه حدود 5/5درصد از توليد داخلي كشور را به خود اختصاص داده‌است و اين به معناي آن است كه گردشگري از نظر ارزش، بالاتر از كل توليد بخش كشاورزي است.
از سوي ديگر، صنعت سينماي ايتاليا از اعتبار خوبي در سراسر جهان برخوردار است. گواه آن جوايزي است كه در فستيوال‌هاي متعدد بين‌المللي دريافت مي‌كنند. هنوز كارشناسان نتوانسته‌اند رقم مشخصي براي درآمد‌هاي سينماي ايتاليا متصور شوند.
اقتصاد ايتاليا از زمان پايان جنگ جهاني دوم به طور قابل توجهي تغيير كرده است؛ از اقتصاد مبتني بر كشاورزي، تبديل به يك اقتصاد صنعتي شده است. ايتاليا عضو گروه هشت (جی8) است كه شامل برترين كشورهاي صنعتي دنيا مي‌شود.
ايتاليا داراي منابع طبيعي محدودي است و با وجود زمين‌هاي بسيار مناسب براي كشاورزي، يكي از بزرگ‌ترين وارد‌كنندگان مواد غذايي محسوب مي‌شود. ذخاير قابل توجهي از آهن، زغال‌سنگ، يا روغن نيز در اين سرزمين وجود دارد.
اغلب مواد خام مورد نياز براي توليد و بيش از 80درصد از منابع انرژي اين كشور، از طريق واردات تامين مي‌شود. قدرت اقتصادي ايتاليا در توليد كالا و عمدتا در شركت‌هاي متعلق به خانواده‌هاي كوچك و متوسط است.
نزديك‌ترين دوستان تجاري اين كشور در جهان نيز در ميان كشورهاي اتحاديه اروپا قرار مي‌گيرند؛ موضوعي كه آنها را به بزرگ‌ترين شريك تجاري اتحاديه اروپا تبديل كرده است. مردمان سرزمين چكمه، به ترتيب در بازارهاي آلمان (7/12درصد)، فرانسه (6/11درصد)، اسپانيا (7/5درصد) و انگلستان (1/5درصد) سهم تجاري دارند.
ايتاليا با ايالات متحده آمريكا نيز ارتباطات تنگاتنگ اقتصادي دارد. در سال 2010، تجارت كل بين اين دو كشور از مرز 42/7 ميليارد دلار گذشت. اين ارتباط تجاري شامل صادرات به ايتاليا بالغ بر 14/2 ميليارد دلار و واردات از ايتاليا به ارزش 28/5 ميليارد دلار بود.
ماشين‌آلات و هواپيما، يكي از مهم‌ترين اقلام صادراتي ايالات متحده به ايتاليا به شمار مي‌رود. سرمايه‌گذاري مستقيم خارجي ايالات متحده در ايتاليا نيز در پايان سال 2009 به بيش از 28/7 ميليارد دلار رسيد.
پاشنه‌هاي «چكمه» بيكارترند
بيكاري يك مساله منطقه‌اي در ايتاليا به حساب مي‌آيد، نرخ بيكاري در اين كشور به 5/8درصد در سال 2010 رسيد و بسياري از اقتصاددانان انتظار دارند اين نرخ تا سال 2012 باقي بماند.
نابرابري‌هاي سنتي و البته منطقه‌اي بازار كار، بدون تغيير باقي مانده است. يك‌سوم جنوبي اين كشور يعني پاشنه‌هاي چكمه، در واقع پاشنه آشيل بازار كار ايتاليا محسوب مي‌شود. نرخ بيكاري در اين منطقه، به ميزان قابل توجهي بالاتر از منطقه شمال و مركز ايتالياست.
مشكلات مزمن از جمله زيرساخت‌هاي ناكافي، فساد و جرايم سازمان‌يافته، به عنوان عوامل بازدارنده در روند سرمايه‌گذاري و ايجاد شغل در جنوب اين كشور، مطرح هستند. زنان و جوانان نسبت به مردان، سهم قابل توجهي از بيكاري را دارند.
بيشتر ايتاليايي‌ها عضو چهار «كنفدراسيون كار» هستند: كنفدراسيون عمومي كار ايتاليا (CGIL)، كنفدراسيون اتحاديه‌هاي كارگري ايتاليا (CISL)، اتحاديه ايتاليايي كار (UIL) و اتحاديه عمومي كار (UGL) كه ادعا مي‌كنند 35درصد از نيروي كار را در دست دارند.
بخش شمالي ايتاليا، به توليد غلات، چغندر قند، سويا، گوشت و فرآورده‌هاي لبني مشغول هستند در حالي كه جنوبي‌ها، متخصص توليد ميوه‌ها، سبزيجات، روغن زيتون و گندم‌اند.
ايتاليا يكي از اعضاي موسس اتحاديه اروپا بود! اين كشور در سال 1955 به سازمان ملل متحد پيوست و يكي از اعضاي قوي سازمان پيمان آتلانتيك شمالي (ناتو)، سازمان همكاري و توسعه اقتصادي (OECD)، سازمان تجارت جهاني (WTO) و سازمان امنيت و همكاري در اروپا (OSCE) به شمار مي‌آيد.
شباهت‌هاي قذافي و برلوسكوني
به هر حال، مردم در خيابان‌هاي رم، به سبك دادگاه‌هاي زمان «روم» نخست‌وزير 75ساله‌شان را به اتهام تضعيف اعتبار كشور محاكمه كردند و با ابراز خشم از سياست‌هاي وي، همانند مجلس نمايندگان، دست رد به برنامه‌هاي وي زدند!
رييس‌جمهور جورجيو ناپوليتانو خيلي زود استعفاي نخست‌وزير جنجالي‌اش را پذيرفت تا راه را براي به قدرت رسيدن ماريو مونتي 68ساله هموار كند.
برلوسكوني در حالي مجبور به ترك كاخ رياست‌جمهوري از در پشتي (Quirinal) شد كه تظاهرات‌كنندگان پشت در ورودي اصلي (clapped) انتظارش را مي‌كشيدند؛ مردمي كه از خوشحالي اين استعفا، سر از پا نمي‌شناختند و فرياد مي‌زدند: «لوده، دلقك»! در تصاويري كه رسانه‌هاي دنيا منتشر كردند حتي چهره «معمر قذافي» كه رفيق روزهاي دور برلوسكوني محسوب مي‌شود، نيز ديده مي‌شد. هرچه باشد آنها در يك موضوع كاملا با هم تفاهم داشتند؛ در استفاده حداكثري از زنان در حكومت. به هر ترتيب 11/11/2011 كه زمزمه استعفاي برلوسكوني رسانه‌اي شد در تاريخ ايتاليا ماندگار خواهد شد.
17 سال پيش، همين مردم به برلوسكوني كه رييس حزب «فورزا ايتاليا» (برو ايتاليا) بود، رأي مثبت دادند و براي او هورا كشيدند اما حالا او را «هو» مي‌كنند! فساد رسمي، فرار از پرداخت ماليات، فحشا، رسوايي جنسي و چند اتهام ريز و درشت ديگر، كارنامه مرد اول ايتاليا را حسابي تيره و تار كرده است. طوري كه رتبه محبوبيت او 22درصد كاهش يافته است.
او تحت فشار بازار و افزايش اختناق مالي ايتاليا، سقوط كرد و حتي دست به دامن شدن او به صندوق بين‌المللي پول، اتحاديه اروپا و بانك مركزي اروپا نيز نتيجه‌اي دربرنداشت.
روز 14/11/2011، براي برلوسكوني جوان (!)، يكشنبه سياه بود. خداحافظ برلوسكوني.
